Ürobilinojen; idrarda bulunan bir bileşiktir. İdrardaki ürobilinojen miktarı idrar tahlili ile ölçülebilir. Ürobilinojen; bilirubinin yıkılması sonucu oluşmaktadır. Bilirubin ise karaciğerlerde bulunan kırmızı kan hücrelerinin yıkılmasına yardımcı olan sarımsı bir bileşiktir. Normalde idrarda bir miktar ürobilinojen bulunmaktadır ancak bu miktar azdır. Eğer idrarda çok az ürobilinojen olursa veya hiç olmazsa, bu durum karaciğerlerin düzgün çalışmadığını göstermektedir. İdrardaki ürobilinojen miktarının yüksek olması ise hepatit ve siroz gibi karaciğer hastalıklarının bir göstergesi olabilir.
Ürobilinojen testi, idrardaki farklı hücreleri, kimyasalları ve diğer maddeleri ölçen bir test olan bir idrar tahlilinin bir parçasıdır. İdrar tahlili genellikle rutin muayenenin bir parçasıdır.
Doktor; hastada karaciğer hastalığı belirtisi gördüğünde karaciğer hastalığını izlemek için rutin testlerin bir parçası olarak ürobilinojen testi yapabilir. Bu belirtiler ise şunlardır:
Sarılık(cilt veya gözde)
Bulantı veya kusma
Koyu renkli idrar
Karın ağrısı ve şişliği
Ciltte kaşıntı
İdrardaki normal ürobilinojen seviyesi 17 umol / L’den (<1mg / dl) azdır. Bununla birlikte, değerlerin 0 – 8 mg / dl aralığında olması normal olarak kabul edilmektedir. Bu aralığın üstünde veya altında bir ürobilinojen seviyesi klinik bir ortamda anormal kabul edilmektedir.
Ürobilinojen seviyesinin yükselmesi RBC (kırmızı kan hücresi) yıkımının fazla olması, karaciğerde aşırı yük, hematom, zehirlenme ve hatta karaciğer sirozu belirtisi olabilir.
Ürobilinojen seviyesinin düşmesi ise, safra kanalı sisteminde veya safra üretiminde bir tıkanıklığa işaret edebilir.
Hemoliz
Hemoliz, kırmızı kan hücrelerinin normal yaşam süreleri dolmadan yıkılmasıdır. Kırmızı kan hücreleri normalde 110 ila 120 gün yaşamaktadır. Bu süre sonrasında doğal olarak parçalanırlar ve çoğunlukla dalak tarafından dolaşımdan çıkarılırlar.
Bazı hastalık veya süreçler kırmızı kan hücrelerinin erkenden yıkılmasına sebep olabilir. Bu da kemik iliklerinin normalden fazla kırmızı kan hücresi üretmesini gerektirir. Kırmızı kan hücresi yıkımı ve üretimi arasındaki denge de kırmızı kan hücresi seviyesinin ne kadar düşük olacağını belirler.
Hemolize sebep olan durumlar: bağışıklık hastalıkları, enfeksiyonlar, ilaç yan etkileri ve zehirlenmeler.
Pernisiyöz Anemi
Folik asit ve B12 vitaminleri kırmızı kan hücre üretimi için gereklidir. Vücutta bu iki bileşenden herhangi birinin yetersiz olması; pernisiyöz anemiye neden olur (vücutta yeterince kırmızı kan hücresi olmadığı bir durum) Yetersiz miktardaki B12, kemik iliğindeki kırmızı kan hücrelerinin tahribatına neden olur ve dolaylı olarak bilirubin üretimini artırır.
Karaciğer Hastalıkları
Karaciğer bilirubinin işlenmesi dahil birçok metobolik işlemde görev alan başlıca organdır. Karaciğer yeterince çalışmadığı durumlarda; bilirubin birikimi olur ve bunun sonucunda da ürobilinojen birikir. Karaciğeri etkileyen birçok hastalık vardır: hepatit, siroz ve akciğer kanseri gibi.
Dubin-Johnson Sendromu
Dubin-Johnson sendromu bilirubin miktarında artışa yol açan nadir bir kalıtsal hastalıktır. Bu bireylerin karaciğerleri incelendiğinde, melanine benzer bir pigmentin birikmesi nedeniyle karaciğer siyah görünür.
Konjestif Kalp Yetmezliği
Kalbin yeterli perfüzyon sağlamak için ihtiyaç duyduğu kadar kan pompalayamadığı bir durumdur. Bu durumda idrarda ürobilinojen bulunur.
Kurşun zehirlenmesi
Kolestaz ve safra kanalı tıkanıklığı
Crigler-Najjar sendromu
Bazı ilaçların yan etkileri
Rotor sendromu
Eğer test sonuçları idrarda ürobilinojen seviyesinin çok az olması, hiç olmaması veya testin negatif çıkması şunlara işaret edebilir:
Karaciğerden safra taşıyan yapılarda bir tıkanıklık
Karaciğerin kan akışında bir tıkanıklık
Karaciğer fonksiyonunda bir problem
Test sonuçlarınız ürobilinojenin pozitif (normalden yüksek)ise, bu durum şunlara işaret edebilir:
Hepatit
Siroz
İlaca bağlı karaciğer hasarı
Hemolitik anemi, kırmızı kan hücreleri yenisi ile değiştirilmeden önce yok edildiği bir durumdur. Bu durum vücutta yeterli oranda sağlıklı kırmızı kan hücresi olmamasına sebep olur.
İdrarda Yüksek Ürobilinojen Seviyesi Nasıl Düşürülür?
Bol bol meyve ve sebze tüketin: Meyve ve sebzelerin bulunduğu sağlıklı bir beslenme düzeni; karaciğer sağlığı ve ürobilinojen seviyesinin dengelenmesi için faydalıdır. Kırmızı sebzeler ve meyveler, ürobilinojen seviyesini düşürmeye yardımcı olacak bilirubin seviyelerini düşüren bileşikler içerir. Domates, bu konuda harika bir besindir.
Diyetinize lifli ve sağlıklı tahıllar ekleyin: Lif; karaciğerin sağlıklı olmasına yardımcı olabilir. Meyve ve sebzeye ek olarak lif; sağlıklı kepekli tahıl, pirinç ve kuruyemişlerde bulunur. Günlük alınması gereken lif miktarı erkeklerde 25 gram; kadınlarda ise 35 gram olmalıdır.
İşlenmiş gıdalardan kaçının: Sağlıksız beslenme karaciğer fonksiyonu bozabilir, bilirubin ve ürobilinojen seviyesinin yükselmesine neden olabilir. Çoğu taze, işlenmemiş ve doğal gıdalarla dolu bir beslenme düzeni takip edin. Rafine şeker, rafine edilmiş karbonhidrat, fast food, kızarmış yiyecekler, hazır ambalajlı ve işlenmiş yiyeceklerden kaçının.
Bol bol su için: Ürobilinojen seviyesini normal seviyelerde tutmaya yardımcı olan tek kolay yol, vücuda bol bol sıvı almaktadır. Günlük en az 8 bardak su içilmelidir.