Doğum sonrası psikolojik değişiklikler, kadınların yaşamlarında oldukça önemli bir dönemi temsil eder. Bu süreçte hormonlardaki hızlı değişimlerin yanı sıra, annelikle ilgili psikolojik, sosyal ve duygusal faktörler de kadının ruh hali üzerinde etkili olabilir.
Klinik Psikolog Enise Öziç’in açıklamalarına dayanarak, doğum sonrası yaşanan psikolojik bozukluklar hakkında daha fazla bilgi edinebiliriz.
ANNELİK HÜZNÜ
Doğum sonrası hemen ortaya çıkan, ancak genellikle kısa sürede geçici olan bir durumdur. Ortalama 3-4 gün içinde başlar ve 10-15 gün içinde kendiliğinden kaybolur. Annelik hüznü; sık ağlama, huzursuzluk, uykusuzluk, dikkati toplayamama gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu durum, çoğu annede görülür ve paniğe gerek yoktur. Kendinize sakin kalmayı hatırlatmak ve geçici olduğunu bilmek önemlidir.
DOĞUM SONRASI DEPRESYON
Annelik hüznünden farklı olarak, doğum sonrası depresyon genellikle bir aydan fazla sürebilir. Bebeklerini sevememe, yetersizlik hissi, obsesif düşünceler ve aşırı endişe gibi semptomlar görülebilir. Bu durum, hormonlar ve sosyal değişiklikler nedeniyle annelerde meydana gelen kimyasal değişikliklerin bir sonucu olabilir. Uzman desteği alınması gereken bir durumdur.
DOĞUM SONRASI PSİKOZ
Psikoz, doğum sonrası nadir görülen ancak oldukça ciddi bir durumdur. Annede gerçeklik algısının bozulması, halüsinasyonlar ve psikolojik çöküşler görülebilir. Bu durumda hemen profesyonel destek almak çok önemlidir.
UZMAN DESTEĞİ ALMANIN ÖNEMİ
Enise Öziç, doğum sonrası yaşanan psikolojik sorunlar, annede uzun süre devam ediyorsa bir psikolog veya psikiyatristle görüşülmesinin gerektiğini belirtiyor. Doğum sonrası depresyon veya diğer psikolojik bozukluklar, profesyonel tedavi ve rehberlik gerektirebilir.
DOĞUM SONRASI DUYGU DEĞİŞİMLERİYLE BAŞ ETME YOLLARI
Jill Churchill’in “Mükemmel bir anne olmak imkânsızdır, ancak iyi bir anne olmanın milyonlarca yolu vardır” sözünü hatırlatan Öziç, doğum sonrası dönemdeki duygu değişimleriyle baş etmenin bazı yollarını şu şekilde sıralıyor:
İyi ve Kötü Günler: Bazen kendinizi iyi hissederken, bazen kötü hissedebilirsiniz. Bunun normal olduğunu kabul edin.
Yardım İsteyin: Yakınlarınıza, size nasıl yardımcı olabileceklerini söyleyin. Birlikte zaman geçirmek, duygusal olarak sizi rahatlatabilir.
Gerçekçi Beklentiler: Hem kendinizden hem de bebeğinizden beklentilerinizi gerçekçi tutmaya çalışın.
İzolasyon Yapmayın: Kendinizi yalnız hissettiğinizde, aile ve arkadaşlarla iletişime geçin.
Eşinizle Zaman Ayırın: Birlikte vakit geçirmeye özen gösterin. Bu, ilişkinizin güçlenmesine yardımcı olur.
Eski İyi Alışkanlıklar: Eskiden sizi mutlu eden şeyleri yeniden hayatınıza dahil edin.
Dinlenin: Bebeğiniz uyuduğunda, siz de dinlenmeye çalışın.
Beslenmeye Dikkat Edin: Duygusal iyileşme için yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterin.
Alkol ve Kafein: Alkol ve kafeinden kaçının, çünkü bu maddeler ruh halini olumsuz etkileyebilir.
Egzersiz Yapın: Dışarıda yürüyüş yaparak hem fiziksel hem de ruhsal sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.
Şu Anın Tadını Çıkarın: Geçmiş veya gelecek yerine, şu anda olmanın huzurunu yaşayın.
Doğum sonrası psikolojik değişimler, annelerde geçici ya da kalıcı olabilen çeşitli sorunlara yol açabilir. Ancak, uzman destekleri ve baş etme stratejileri ile bu sürecin daha sağlıklı bir şekilde atlatılması mümkündür. Annelik, yeni bir başlangıçtır ve bu süreçte kendinize karşı sabırlı ve anlayışlı olmanız önemlidir.