Hamile kadınlar hangi balıkları yememeli? Lüfer, levrek, trança…

Gebelik sürecinde beslenme, anne ve bebeğin sağlığı üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Ancak deniz ürünleri tüketimi konusunda dikkatli olunması gerektiği konusunda uzmanlar uyarıyor. Peki gebelikte hangi balıklar tüketilebilir, hangi balıklar yasaktır?

Deniz ürünleri genellikle omega-3 yağ asitleri, protein, vitamin ve mineraller açısından zengin olabilir, ancak içerdikleri cıva ve diğer kontaminantlar nedeniyle gebeler için risk oluşturabilir.

Diyetisyen Aslı Özdemir, Gebelik sürecinde deniz ürünü tüketmek güvenli mi? sorusuna cevap verdi.

“Bebeğin bilişsel gelişimi için uzun zincirli çoklu doymamış yağ asitleri çok önemlidir. Bu nedenle düzenli omega-3 aşımının sağlanması da çok kıymetlidir. Fakat insan vücudu için zararlı bazı bileşenler, balıkta birikim yapabilmektedir. Özellikle cıva birikimi, insan vücudu için ciddi anlamda tehdit oluşturmaktadır.

Ağır metalden zengin olan ve gebelik sürecinde tüketimi önerilmeyen balıklar; Ton balığı, uskumru, köpek balığı, kalkan balığı, kılıç balığı olarak sıralanabilir.”

GEBELİK SÜRECİNDE BALIK TÜKETİMİNDEKİ RİSK FAKTÖRLERİ

Uzmanlar, gebelerin deniz ürünleri seçerken düşük cıva içeriğine sahip olanları tercih etmelerini öneriyor. Balıkların türü, büyüklüğü ve avlandıkları yer önemlidir. Özellikle büyük ve yağlı balıkların cıva düzeyi daha yüksek olabilir, bu nedenle ton balığı gibi büyük balıklardan kaçınılması tavsiye edilmektedir.

Büyük ve yağlı balıklar: Büyük balıklar, genellikle cıva bakımından zengin olabilir. Özellikle köpek balığı, kılıç balığı, orkinos gibi büyük ve yağlı balıkların cıva düzeyi daha yüksek olduğu için aşırı tüketimi önerilmez.

Alabalık ve somon: Tatlı su balıkları, genel olarak daha düşük cıva düzeyine sahiptir. Ancak alabalık gibi bazı türlerde yüksek cıva içeriği bulunmaktadır. 

Deniz kabukluları: Özellikle çiğ veya az pişmiş kabuklu deniz ürünleri, mikroorganizmaların ve bakterilerin neden olabileceği gıda zehirlenmeleri açısından gebelikte riskli kabul edilir.

GEBELİKTE HANGİ BALIKLAR GÜVENLİDİR?

Gebelikte sağlıklı bir beslenme için bazı balık türleri güvenle tüketilebilir, çünkü düşük cıva içerirler. 

Hamsi: Küçük balıklar genellikle düşük cıva içerir. Hamsi, bu kategoride yer alan bir seçenektir.

Sardalya: Benzer şekilde küçük ve yağlı balıklar arasında olan sardalya, omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir.

Ringa balığı: Düşük cıva içeriği ve yüksek omega-3 yağ asitleri ile gebelikte tercih edilebilecek bir balık türüdür.

Orkinos: Düşük cıva içeriği ve yüksek protein bakımından gebelikte güvenli bir tercihtir.

Alabalık: Genellikle düşük cıva içeriği ile bilinen tatlı su balıklarından biridir.

Karides ve ıstakoz: Deniz kabuklu deniz ürünleri, genellikle düşük cıva içerir. Ancak, bu ürünlerin iyi pişirildiğinden ve güvenilir kaynaklardan alındığından emin olmak gerekir.

GEBELİKTE SAĞLIKLI BESLENMENİN PÜF NOKTALARI

Memorial hastanesi internet sitesinde gebelikte sağlıklı beslenmenin püf noktaları paylaşıldı. 

Toplumda gebelik döneminde aşırı kalori alımının gerekli olduğu düşüncesi aslında doğru değildir. Normal beslenme alışkanlıklarına ek olarak, günlük alınan kalorinin sadece bir miktar artırılması gereklidir. Örneğin, ekstra bir bardak süt, 1-2 köfte büyüklüğünde et (protein kaynağı), ve bir dilim ekstra ekmek eklenmesi, ihtiyaç duyulan fazladan kalorinin karşılanmasına yardımcı olur. 

Gebelik döneminde beslenme, özellikle protein, vitamin ve omega-3 yağ asitleri bakımından zengin gıdaları içermelidir. Ceviz, fındık, badem, süt, yoğurt, yumurta, balık gibi besinleri sofradan eksik etmemek önemlidir. Bu besinler, hem anne sağlığı hem de bebeğin gelişimi için gerekli olan besin öğelerini sağlar.

1- Günde üç porsiyon süt ve süt ürünleri tüketimi önerilir.

2- Her gün et, balık veya tavuk tüketilmelidir.

3- Yeşil salata mutlaka her gün tüketilmelidir. Ancak yeşillikler çok iyi yıkanmalıdır.

4- Mevsimine uygun olarak sebze ve meyveler, dönüşümlü bir şekilde çeşitlendirilerek tüketilmelidir.

5- Günlük olarak 3 ceviz, 10 badem ve 10 fındık tüketimi önerilir.

6- Haftada minimum 4 gün yumurta tüketilmelidir.

7- Günde minimum 2 litre su içilmelidir. Yazın su ihtiyacı 2.5-3 litre’ye kadar çıkar. 

8- Gebelik döneminde haftada 2 veya 3 kez balık tüketmek önemlidir. Hamsi, istavrit, mezgit, palamut, alabalık, somon, sardalya gibi balıklar, haftada rahatlıkla 2-3 porsiyon olarak tüketilebilir. Bu balıklar, küçük ve kısa ömürlü oldukları için, dip balıkları olmadıklarından dolayı daha düşük civa içerirler.

Lüfer, levrek, trança, ton balığı, somon gibi balıklar ise besin değerleri yüksek olmalarına rağmen biraz daha fazla civa içerir. Bu nedenle, bu gruptaki balıkların haftada en fazla 1 kez tüketilmesi önerilir. Bir porsiyon balık, genellikle yetişkin bir kişinin avuç içi kadar, yaklaşık 120 gram olarak kabul edilir.

Not: Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır ve yayınlandığı tarihten önceki bilimsel araştırmalara ya da uzman görüşlerine dayanmaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktora başvurulmalıdır.