Şekerden daha tatlı olan yapay tatlandırıcı aspartamın sağlığa zararlı olduğu iddiaları konuşuluyor.
Aspartam dünyanın en yaygın yapay tatlandırıcılarından biri. Coca Cola’nın diyet içeceklerinden çikolata ve sakızlara birçok gıda ürününde bulunuyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün Aspartam ile ilgili kanserojen olduğuna dair iddialar endişe uyandırdı. Peki aspartam nedir? Aspartam hangi ürünlerde var? Aspartam neden zararlıdır?
Aspartam birçok gıda ve içecek ürününde bulunan, şekerden 180 kat daha tatlı ve tüm dünyada yaygın şekilde kullanılan bir tatlandırıcı çeşidi. Kimyasal formülü aspartil-fenilalanin-1-metil ester bir tür tatlandırıcı.
İlk kez James M. Schlatter tarafından 1965 yılında keşfedilmiştir. ABD’de 1974’te kullanımının onaylanmasının ardından Dünya Sağlık Örgütü ile Gıda ve Tarım Örgütü’nün Gıda Katkı Maddeleri Ortak Uzman Komitesi JECFA’ya göre günlük limitler dahilinde tüketilmesi güvenli maddeler içindeydi.
Aspartam, kola ve diyet içeceklerin birçoğunda, meşrubatlarda, meyveli yoğurt ve sütlerde, kahvaltılık gevreklerin içerisinde ve hazır tatlılarda, diyabet hastalarının kullandığı neredeyse tüm gıdalarda ve ketçap gibi soslarda bulunuyor.
Aspartam içeren gıdaların başta kanser olmak üzere sağlık sorunlarına yol çatığı iddiaları yıllardır konuşuluyor. Bazı bilim insanlarına göre, beyin tümörü, zekâ geriliği, kalp ve kanser hastalıklarına neden oluyor ancak bunlar FDA tarafından onaylanmış değil. Bu iddiaları destekleyecek herhangi bilimsel kanıt olmadığı için günlük limitler dahilinde tüketilmesi güvenli maddeler içinde yer alıyordu.
Aspartamın, sıçanlar ve maymunlar gibi memelilerde büyük mal nöbetlerine ve beyin kanserlerine neden olduğu biliniyor. Genel olarak kabul gören bilimsel kanıtlar, aspartamın güvenli bir şekilde tüketilebileceğini desteklerken, bazı akademisyenler hala tatlandırıcının güvenliği konusunda şüphelerini dile getirmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün aspartamla ilgili yapacağı açıklamalar ve yeni bilimsel çalışmalar, bu konudaki tartışmalara ışık tutacaktır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) kanser araştırma birimi Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), birçok gıda ürününde kullanılan aspartamı “insanlar için muhtemelen kanserojen” kategorisinde listeleyecek.
DSÖ, aspartamın güvenliğini yeniden değerlendirmek için iki toplantı düzenlemiş ve tatlandırıcı hakkında yeni uyarılar duyurabileceğinin sinyalini verdi.
Yapay tatlandırıcılarından aspartamın Dünya Sağlık Örgütü tarafından kanserojen madde olarak ilan edilmesi bekleniyor.
DSÖ’nün Gıda Katkı Maddeleri Ortak Uzman Komitesi aspartam hakkındaki bulgularını, Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’nın kararını açıkladığı gün, yani 14 Temmuz’da kamuoyuna duyurması bekleniyor.