Çocuklarda güneş çarpmasının 20 belirtisi, nedenleri ve tedavisi

Çocuklarda güneş çarpması uzun süre güneşe maruz kalmanın sonucunda ortaya çıkan acil tıbbi yardım gerektiren bir sağlık sorunu. Peki çocuklarda güneş çarpması nasıl anlaşılır, hangi belirtilere neden olur, nasıl tedavi edilir? İşte uzman doktor görüşleri:

Güneş çarpması vücut ısısının kontrol edilememesi sonucunda vücut sıcaklığının tehlikeli boyuta ulaşmasıdır. Bu durum özellikle çocuklarda ciddi sonuçlara neden olabileceğinden mutlaka önemsenmeli, gerekirse bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Yapılan araştırmalara güneş çarpması % 90 oranda 6 yaş ve üzeri çocuklarda görülüyor. Çocuklarda güneş çarpması şu belirtiler ile anlaşılıyor:

ÇOCUKLARDA GÜNEŞ ÇARPMASI BELİRTİLERİ NELERDİR, GÜNEŞ ÇARPTIĞINI NASIL ANLARIZ?

Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Memnune Aladağ çocuklarda güneş çarpması belirtilerinin şunlar olduğunu belirtti:

• Ciltte sıcaklık, kızarıklık ve kuruluk
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Şiddetli halsizlik
• Sersemlik
• Hızlı nefes alma ve kalp atışı
• Mide bulantısı
• İştahsızlık
• Nefes darlığı
• Nabzın hızlı atması
• Bilinç kaybı

Parents.com’da yer alan habere göre yukarıdaki belirtilerin dışında güneş çarpması aşırı terleme, sinirlilik, bayılma, ciltte solma, kas krampları, aşırı susama, soğuk nemli cilt gibi semptomlar ile de karşımıza çıkıyor.

ÇOCUKLARDA GÜNEŞ ÇARPMASI KAÇ SAAT SONRA BELLİ OLUR?

Çocuklarda güneş çarpması belirtileri 10-15 dakika içinde hızlı bir şekilde veya birkaç saat veya gün içinde yavaş yavaş gelişebilir. Aşırı sıcağa maruz kaldıktan sonra birkaç gün boyunca güneş çarpması belirtileri devam edebilir.

GÜNEŞ ÇARPAN ÇOCUĞA NE YAPILIR?

Çocuk Doktoru Tuna Gül çocuklarda güneş çarpması durumunda yapılacakları şöyle sıraladı:

• Çocuklarda güneş çarpmasından şüpheleniyorsanız bir yandan çocuğun vücudunu soğutmaya çalışırken diğer yandan da ambulans çağırın.
• Çocuğu serin bir yere alıp üzerindeki giysileri çıkarın.
• Sırt üstü yatırıp ayaklarını başından yüksek bir yere koyun.
• Hortumla su tutarak, soğuk duşun altına sokarak, küvete soğuk su doldurarak vücudunu soğuk suyla ıslatın.
• Düşük nemli bir ortamda ıslak-soğuk bir çarşafa sarın.
• Klima varsa klima yoksa vantilatörü çalıştırın.
• Bilinci açık ise soğuk içecekler ( 15 dakikada bir 250 ml kadar) ve tuzlu yiyecekler verin. Domates suyu gibi bir miktar tuz içeren içecekler sıvı kaybının yerine konması için idealdir.
• Suyla doldurulmuş küvet ya da klima/vantilatör esintisi altında duş aldırmak-su püskürtmek en etkili yöntemdir. Boyun, koltuk altı ve kasıklara buz torbaları konabilir. Bu agresif yaklaşımlar vücut sıcaklığı 38.5 civarına düşürüldüğünde sonlandırılır. En kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı hatta mümkünse ateşin düzenli takipler yapılarak ve kalp-dolaşım sistemi desteklenerek düşürülmesi sağlanmalıdır.

ÇOCUKLARDA GÜNEŞ ÇARPMASI NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Çocuklarda güneş çarpması durumunda ambulans gelene kadar yukarıdaki uygulamalar ile çocuğun vücut ısısı düşürülüp hastanelerin ‘’acil servis’’ kısmına başvurmanız gerekmektedir. Bu bölümden gerekli işlemler en hızlı şekilde gerçekleştirilecektir.

Güneş çarpması vakalarında öncelikle hastanın ateşinin düşmesi sağlanır. Kan tetkiki yapılarak çocuğun sodyum ve elektrolit seviyesi tespit edilir. Şayet sıvı elektrolit dengesizliği varsa hastaya serum tedavisi uygulanır.

ÇOCUKLARDA GÜNEŞ ÇARPMASINA NE İYİ GELİR?

Güneş çarpması belirtileri hafif derecedeyse ve kendinizi çok da kötü hissetmiyorsanız, güneş çarpmasının etkilerini aşağıdaki gıdaları tüketmeli:

Ayran: Çocuğa ayran içirmek çocuğun kısa sürede kendine gelmesine yardımcı olacaktır. Ayrıca cilde yoğurt sürülebilir. Yoğurt, vücudun çok hızlı şekilde soğumasında etkili olacaktır.

Elma sirkesi: Güneş çarpmasında vücuttaki elektrolitler düşer, elma sirkesi elektrolitleri yeniler. Bir bardak su ile bir tatlı kaşığı elma sirkesi karıştırılıp tüketilebilir.

Bitkisel yağlar ile masaj: Biraz nane yağı, biraz lavanta yağı ve iki yemek kaşığı da zeytinyağı karışımı yaparak uygulanabilir. Karışımı ele, ayaklara, bileklere ve enseye sürerek masaj yapmak etkili olacaktır.

GÜNEŞ ÇARPMASI TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?

Güneş çarpması tedavi edilmezse ölümcül sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle çocukta güneş çarpması belirtileri varsa en kısa süre içinde acil servise başvurmalılardır.

Güneş çarpması tedavi edilmezse yüksek ateş ve yoğun sıvı kaybı; çocukta havale ve bilinç kaybı yapabilir. Durum daha ciddi hal alıp iç organlar hasar alır ve hasta çoklu organ yetmezliğine girebilir. Hatta ilerleyen vakalarda ölüme dahi sebep olabilir. Bir diğer önemli husus da bazen hastalar iyileşme belirtisi gösterse bile sinir sistemlerinde kalıcı hasarlar oluşabilmektedir. Tüm bu nedenlerden dolayı güneş çarpması ihmal edilmemeli mutlaka doktora gitmelidir.

ÇOCUKLARDA GÜNEŞ ÇARPMASI NASIL ÖNLENİR?

Dr. Memnune Aladağ çocukları güneş çarpmasından korumak için şu önerilerde bulundu:

• Güneşin en yoğun olduğu saatlerde (genellikle 10:00 ile 16:00 arası) dışarı çıkmamaya özen gösterin
• Güneş ışınlarından korunmak için güneş gözlüğü takın, uzun kollu, renkli ve rahat giysiler tercih edin.
• Çocukları mümkün olduğunca gölgede tutun ve sık sık dinlenmelerine müsaade edin.
• Çocuğunuza bol su içirin, meyve ve sebzeler yemesine dikkat edin.
• Güneşten etkilenen çocuğun vücut sıcaklığını düşürmek için soğuk bir banyo yapın veya ıslak bir bezle vücutlarını serinletin.

Güneş çarpması belirtileri gözlemliyorsanız derhal doktora gidin. Son olarak şunu ifade edeyim ki  çocuklar güneş ışınlarına karşı hassas ve duyarlıdır, bu nedenle güneşe maruziyeti kısıtlamak ve uygun önlemler almak çok mühimdir.