Çocuklar kitabını güvenle okusun! Yayın Dedektifi uygulamasıyla ebeveynler artık rahat

Bazı çocuk kitaplarında uygunsuz içerikler olduğunu biliyor muydunuz? Yayın Dedektifi sayesinde artık rahat bir nefes alabilirsiniz. Ebeveynlerin adeta kurtarıcısı olan bu uygulama kitap içinde tarama yaparak kötü kısımları size bildiriyor.

Yayın Dedektifi isimli firma çocuk kitaplarını baştan sona tarayarak değerlendirme yapıyor. Firmanın yaptığı filtreleme işlemi yayınevini, yazarı veya çizeri değil kendi yaklaşımını esas alıyor.  

Kitapların içeriğini değerlendiren bu uygulama çocuk edebiyatındaki temel ilkelere öncelik vererek çok amaçlı bir inceleme yapıyor. 

İlk olarak kitabın yaşa uygunluğuna bakan Yayın Dedektifi, bunun haricinde ileti başta olmak üzere kitabın ölçüleri, görsel-metin oranı, yazı stili ve puntosu gibi hususlara bakıyor. 

HER TÜRÜ, ÖZELLİKLERİNE UYUMLU OLAN ÖLÇEKLE DEĞERLENDİRİYOR

Yayın Dedektifi kitapları oluşturan noktaların ve yapısal bütünlüğün birbirinden farklı olduğunu varsayarak başka başka ölçekler kullanmaktadır. 

Resimsiz kitap, az resimli kitap, Resimli kitap ve sessiz kitap gibi görsel-metin ilişkisine bağlı her türü, özelliklerine uyumlu olan ölçekle değerlendirir.

Dedektif uygulamasında kitapların değerlendirilmesi şu üç temel esasa göre yapılmaktadır. 1- Kitabın iletisi, 2- Görsel niteliği, 3- Dil ve anlatımı.

1- KİTABIN İLETİ AŞAMASI

Dedektif uygulaması ileti aşamasında öncelikle temel kazanımlara bakarak değerlendirme yapar. Kazanımların miktarına değil ne kadar nitelikli kaliteli olduğu ile ilgilenir. 

Çocukların psiko-sosyal ve bilişsel gelişimleri, kültürel bakış açılarını kötü şekilde etkileyen unsurlar varsa bunları olumsuz içerik olarak değerlendirir. 

Olumsuz unsurların tümünü olumsuz içerik olarak değerlendirmez. Olumsuzlukla karşılaştığında öncelikle ”Kitapta olumsuz unsura özendirme veya teşvik etme var mı? Model karakter olumsuzluğu temsil ediyor mu?” gibi sorular sorar.

Hikayede kurgu oluştururken yazarın çatışmalardan yararlanmasını olumsuz içerik olarak görmez. Bunu kurgunun doğasına uygun görür.

Kırmızı Çizgi

Dedektif ile ideolojileşmiş cinsiyetçi yaklaşımlar, ırkçılık, inanç ve değerleri kırmızı çizgi olarak kabul eder. Bu tür propagandaların bulunduğu kitapları kırmızı çizgi etiketiyle belirginleştirir. 

Büyüklere Not

Kitabın büyüklere not kısmında özel notları gösterdiği yerdir. Kitabın çocuğa kazanım sağlayacağı noktalar eğer olumsuz ise bu kısımda gerekçeleri belirtilir.

Ayrıca herhangi bir not veya etkinlik önerisi bulunuyorsa bu kısımda paylaşılır. 

2- GÖRSEL NİTELİK AŞAMASI

Görsel nitelik değerlendirme aşamasında sanatsal niteliğe dikkat edilmek üzere görsellerin özgünlüğü, metinle uyumu, yaşa ve seviyeye uygunluğu, görsel ve hayal gücü gelişimine etkisi gibi durumlar esas alınır. 

3- DİL VE ANLATIM AŞAMASI

Dil ve anlatımı değerlendirirken de akıcılık, duruluk, didaktiklik, sıradışılık ve kurgunun sürükleyiciliği gibi birçok kriteri göz önünde bulundurur.