Çalışan kadınların kabusu gizli mobing ‘mansplaining’ nasıl anlaşılır? Mansplaining’e maruz kaldığınızı gösteren 5 erkek tavrı

Günlük hayatta kadınların sıkça karşılaştığı fakat bazen anlaşılamayan bazense göz ardı edilen bir davranış biçimi: Mansplaining. Gizli bir mobing aslında. Özellikle iş hayatında kadını küçümseyici davranışlar içeren mansplaining nedir? Nasıl anlaşılır, örnekleri nelerdir? Mansplaining davranışı ile ilgili her şey…

• MANSPLAINING NE DEMEK?
• MANSPLAINING NASIL ANLAŞILIR?
• ÜSTÜNLÜK GÖSTEREN TAVIRLAR
• SADECE ERKEKLER Mİ MANSPLAİNİNG YAPAR?
• MANSPLAINING ÖRNEKLERİ

İş hayatında kadınların en az erkekler kadar yer almaya başlamasından bu yana yeni yeni ortaya çıkan kavramlar var. Bunlardan biri de ‘mansplaining’. Temelde bir erkeğin bir kadını küçümseyici davranışlar göstermesini anlatan bu kavram, özellikle çalışan kadınların kabusu. Türkçe’ye ‘açüklama’ olarak geçen bu kavram, kadın – erkek ilişkilerindeki sorunlara ve kadın erkek arasındaki güç ilişkilerine işaret ediyor. Mansplaining nedir? Nasıl anlaşılır? Mavi Kadın editörü mansplaining kavramına ait her şeyi derledi. 

MANSPLAINING NE DEMEK?

Mansplaining, İngilizcede man (erkek) ve explain (açıklama) kelimelerinin bir araya getirilmesiyle oluşan kelimedir. Mansplaining “Bir erkek tarafından bir kadına, kadının zaten bildiği bir şeyi küçümseyici ve genllikle basitleştirilmiş bir şekilde açıklamasıdır.

İlk olarak 2008 yılında Rebecca Solnit tarafından yazılan “Erkekler bana bazı şeyleri açıklıyor” başlıklı makalesinde kullanıldı. ‘Açüklama’ şeklinde Türkçeleştirilen bu kavram, erkeklerin günlük yaşamda kadınları küçümseyerek bir şeyi zaten bilseler bile yine de bir kez daha açıklamaları anlamına gelir.

Kadın için küçümseyici olan bu yaklaşım günlük hayatta bir çok kadının karşı karşıya kaldığı bir durumdur. 

MANSPLAINING NASIL ANLAŞILIR?

Mansplainingi anlamanın bir çok yolu vardır. Öncelikle bir erkeğin kadınların olduğu bir grup içerisinde ya da bir kadın karşısında kendisini üstün olarak görmesi bunun en bariz örneğidir. Erkeğin yaptığı belli başlı durumlar ise mansplaining yapıldığının göstergesidir. 

ÜSTÜNLÜK GÖSTEREN TAVIRLAR

Mansplaining en açık şekilde erkeğin üstünlük gösteren tavırlarıyla anlaşılır.  Bir kadınla iletişim esnasında her şeyi en iyi kendisinin bildiğini zanneden erkek, “Aslında bu böyle”, “Bu konu böyle olmalı” gibi başlayan cümlelerle kendisinin daha iyi bildiğini öğretmeye kalkar. 

KADININ HER KONUDA BİLGİSİNİN VE GÖRÜŞÜNÜN SORGULANMASI

Özellikle iş ortamlarında bir iş yapılırken kadın çalışanın bilgisi sorgulanır. İşini yapmak yerine her seferde işi bildiğini kanıtlamaya çalışan kadın, boş yere vaktini harcayarak mansplaininge uğramıştır. 

ÖĞRETİCİ TAVIR İÇERİSİNDE BULUNMAK

Mansplaining uygulayan kişi, genellikle bir kadınla iletişim halindeyken hangi konu konuşulursa konuşulsun öğretici bir tavır içerisine girer. Çünkü erkek olarak her şeyi o bildiği için, kadının hiç bir konuyu bilmediğini düşünür. Üstünlük kurmak amacıyla da konuşulan her şeyin bilgisini kadına aktarmaya çalışır. 

KADININ SÖZÜNÜ KESMEK / İŞİNE KARIŞMAK

Bir kadının mansplaininge uğradığını anladığı anlardan bir tanesi sık sık sözünün herhangi bir erkek tarafından kesildiği anlardır. Özellikle iş ortamlarında, toplantı vs. gibi yerlerde kadın bir şey anlatırken ya da sunum yaparken sık sık iş arkadaşı olan erkek tarafından sözü kesiliyorsa mansplaininge uğruyordur. Saygısızlık yoluyla üstünlük kurmaya çalışılan bu davranışta erkek, kadının kendisini rahatça ifade etmesine izin vermez.  

KADININ DENEYİMLERİNİ YA DA BAŞARILARINI KÜÇÜMSEMEK 

Aynı eğitimi almış olsalar ve aynı iş yerinde aynı pozisyonda çalışıyor olsalar dahi erkeğin kendisini kadın ile eşit görmediği durumlar da mansplaining örneğidir. Bu gibi durumlarda erkek, kadının eğitimini, deneyimlerini ya da başarılarını  küçümser. Kendisi belki de o kadarını bile yapamamasına karşın, kadının yaptığı işler ya da başarılar çok da önemli değildir. Bu bariz bir mansplaining örneğidir.

SADECE ERKEKLER Mİ MANSPLAİNİNG YAPAR?

Mansplainingi kadınlar da yapabilir. Fakat dünyanın her yerinde erkekler kadınlara daha çok uyguluyor. Zaten isminin “man” ile başlamasının sebebi de budur. Bu kavram erkeklerin kadınlara uyguladığı manipülasyonlar sonucunda ortaya çıkmıştır. 

MANSPLAİNİNG ÖRNEKLERİ

• Kadın toplantıda sunum yaparken bir erkeğin birdenbire söz almadan kadının sözünü keserek bilgi eklemeye çalışması. 
• Bir kadının teknik bir konuyu açıklarken, bir erkek tarafından “bunu anladın mı sen?” ya da “aslında bu böyle” diyerek kadını küçümsemeye çalışması.
• Herhangi bir iş ortamında kadın erkekten daha kıdemli ve başarılı olmasına ragmen, kadının fikirlerini küçümsemek ya da kendi fikirlerini dayatmak.
• Ev işleri yapılırken, bir problem çözmek yerine kadına “Bunu böyle yap, şu şöyle olmalı ” gibi talimatlar, emirler vermek.