Gardrobunuz dünyayı nasıl öldürüyor? Sürdürülebilir modayla tanışın

Son yıllarda yükselen hızlı moda kavramına kapılan kadınlar gardroplarını kıyafetlerle dolduruyor. Bunların bir çoyğu belki birka defa giyildikten sonra unutulup gidiliyor. Bu çılgın tüketimin ekonomi dışında görünmeyen belki de görmek istemediğimiz bir zararı daha var: Her fazladan kıyafet doğaya verilen zarar demek. Sadece bir kot pantolonun üretiminde bile litrelerce temiz su heba oluyor. Denize, ırmaklara karışan kimyasallar, havaya karışan zehiri gazlar ise cabası. Yani her daim şık olmanın bedelini doğaya ödetiyoruz. Çare ise sürdürülebilir modaya uymakta. Peki nasıl?

Hızlı moda kavramının oluşturduğu kullan-at mantığı bugün binlerce kıyafetin geri dönüştürülemeden doğaya karışmasına sebep oluyor. Her ay çıkarılan koleksiyonlar, 6 ay öncesinin koleksiyonunu bir anda ‘modası geçmiş’ yapabiliyor. Üretiminde kullanılan su, atmosfere verilen zararın hesabının tutulmadığı bu döngüde sürdürülebilir moda, iklim krizi ile savaşmak için kullanılıyor. Peki sürdürülebilir moda nedir? Sürdürülebilir markalar ürünlerini nasıl üretir? Sürdürülebilir moda için neler yapılabilir? Bugünden itibaren doğaya daha az zarar vermeye karar verdiyseniz işte rehberi:  

SÜRDÜRÜLEBİLİR MODA NEDİR?

Sürdürülebilir moda özellikle Covid pandemii sonrasında insanların dikkatlerini çeken bir kavram. Çevreye zarar vermeyen, aksine çevreyi koruyarak üretim yapan giyim sektörünü ifade eder. Çünkü moda ışıl ışıl podyumlarda mankenlerin üzerindeki şık kıyafetleri akıllara getirse de dünyaya en çok zarar veren sektörlerden birinin adıdır.

Kıyafetlerin yapımında kullanılan kaynaklar (pamuk, ipek vb.) özellikle kot pantolon gibi zor kumaşların yapımında harcanan su ve ortaya çıkan atık sürdürülebilir moda anlayışının ortaya çıkmasına neden oldu. Son yıllarda sıkça duyduğumuz küresel ısınma ve iklim krizinin gittikçe tehlikeli bir boyuta alması da bu modanın oluşumunda katkı sağladı.

Sürdürülebilr modada önemli olan şey bir ürünün kalitesidir. Kaliteli yapılan her ürün çok fazla dayanır ve yıllarca kullanılır. Sürdürülebilir modanın da aslında temelinde bu düşünce yatar. Kaliteli ve yıllarca kullanılabilen ürünlerle, insanlar yeni ürün satın almaya gerek duymaz ve böylelikle giysi üretimindeki kaynaklar da boş yere harcanmamış olur. 

SÜRDÜRÜLEBİLİR MARKALAR ÜRÜNLERİ HANGİ YOLLARLA ÜRETİR?

Sürdürülebilir ürünler üreten markalar genellikle ürünlerini şu yollarla üretir:

• Geri dönüştürülebilir hammaddeler kullanarak,
• Önceden ürettikleri bir ürünü, yeniden tasarlayıp ileri dönüştürerek,
• Geçmiş zamanda üretilen ürünleri tekrar moda haline gtirerek,
• Geri dönüştürülebilir etiketleme ve paketleme sistemi kullanarak, 
• Müşterilerini kullan-at sisteminden uzaklaştırarak, 
• Her ay koleksiyon çıkarmak yerine daha sınırlı sayıda koleksiyon çıkararak, 
• Modaya göre değil, ihtiyaca yönelik üretim yaparak, 
• Müşterilerini minimalizme ve kapsül dolap kullanmaya teşvik ederek.

SÜRDÜRÜLEBİLİR MODA İÇİN NELER YAPILABİLİR?

Sürdürülebilir moda, tıpkı vegan olmak gibi alışkanlıktan daha öte bir şeyi temsil eder. Mesele sadece daha az kıyafet almak, giymek değildir. Kıyafetleri giyerken, dünyaya zarar vermemek, karbon izini arttırmamak ve doğal kaynakları tüketmemektir. Bu sebeple sürdürülebilir moda için pek çok şey yapılabilir. İşte örnekler:

SATIN ALMAK YERİNİNE KİRALAYIN

• Özel günlerde, davetlerde ya da düğünlerde sadece bir gün giyilebilecek olan kıyafetleri satın almak yerine kirayayın. Hem sadece yılda bir iki kez giyeceğiniz bir kıyafet için fazla para vermemiş olursunuz hem de bu kıyafeti başkalarının da giymesine vesile olursunuz. Ayrıca aynı kıyafeti başka yerde giymek zorunda kalmaz, her davet, özel gün için yeni kıyafet giymiş olursunuz. 

İKİNCİ EL KIYAFET KULLANIN

• Son yıllarda markaların neredeyse her ay çıkardıkları koleksiyonlar nedeniyle 6 ay öncesinin kıyafeti bile modası geçmiş sayılabiliyor. Hızlı moda ürünü üreten markaların en önemli özelliği ürünlerin hızla üretilmesinin yanında kalitesiz malzeme kullanmalarıdır. Hızlı satış stratejisinin bir ürünü olan giysiler, müşteriler tarafından hemen satın alınıp, birkaç ay sonra çöpe atılır. Bunun yerine geçmiş yıllarda üretilmiş ikinci el kıyafetler tercih edilebilir. Geçmiş yıllarda sadece yaz ve kış olmak üzere yılda iki defa çkartılan koleksiyonlar hem hızlı moda ürünü olmadıkları için çok kaliteliler hem de günümüzdeki gibi modaları bir anda geçmiyor. Çok uzun zaman kullanılan bir ikinci el kıyafet büyük ihtimalle malzemesi doğada çözülebileceği için geri dönüşüme gönderilebilir. 

‘SÜRDÜRÜLEBİLİR’ MARKALARI TERCİH EDİN

• Çevreye zarar vermeden, geri dönüşümlü kıyafetler üreten markaları tercih edin. Yüzde yüz organik, çevreci üretim sürecine önem veren şirketlerin ürünlerine ödediğiniz her kuruş, bu nalayışın desteklenmesi ve yayılması analmına da gelir. 

KAPSÜL GARDROP OLUŞTURUN

• Geri dönüştürülebilir, hızlı moda ürünü olmayan, her zaman şartına uyum sağlayan kıyafetlerden kapsül gardrop oluşturulabilir. Giyilmeyen kıyafetler bağışlanabilir ya da geri dönüşüme gönderilebilir. Kapsül gardrop hem zamandan kazandıracaktır hem de her zaman şık olmayı sağlayacaktır. 

GÜNLÜK KIYAFETLERDE İKİNCİ ELİ TERCİH EDİN

• Günlük hayatta giyilen kıyafetlerde de ikinci el ürünleri kullanmak sürdürülebilir modaya büyük destek olacaktır. Şimdilerde ikinci el kıyafetlerin satışının yapıldığı sitelerle, bunu yapmak çok kolay. Her an her şekilde her kıyafet bulunabiliyor. Geçmiş yıllarda üretilen kıyafetlerin çoğunda plastik, naylon içeriğin olmadığını da hatırlatmakta fayda var.