Son yıllarda yapılan araştırmalar kadın doktorlar tarafından tedavi edilen hastaların daha iyi sağlık sonuçlarına sahip olduğunu ve ölüm oranlarının düşük gerçekleştiğini ortaya koydu. Erkek cerrahlardan tarafından ameliyat edilenlerin 1 yıl sonra ölme riski kadın cerrahların operasyonlarına göre yüzde 25 daha fazla.
Annals of Internal Medicine’de yakın zamanda yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar, kadın doktorlar tarafından muayene edilen kadın hastaların, erkek doktorlar tarafından muayene edilenlere göre yeniden hastaneye yatma ve ölüm riskinin daha düşük olduğunu bildirdi. Ölüm oranındaki çeyrek puanlık fark dikkat çekti. Bu, yılda 5 bin potansiyel gereksiz ölüm anlamına geliyor.
Erkek hastalar da kadınların bakımı altında biraz daha iyi durumdaydı. Ancak ölüm oranındaki yüzde 0,08’lik fark anlamlı bulunmadı.
Bu sonuç kamuoyunu şaşırtsa da hasta sonuçlarındaki farklılıklar üzerinde çalışan bilim insanlarını şaşırtmadı. Brown Üniversitesi Halk Sağlığı Okulu dekanı Ashish Jha bu alandaki araştırmacılardan sadece biri.
Jha, NBC News’e verdiği demeçte, “Kadınlar iletişimde, hastaları dinlemede ve açık konuşmada daha iyi olma eğiliminde. Hastalar iletişimin daha iyi olduğunu belirtiyor. Bunları bir araya getirdiğinizde nedenlerinin küçük ama önemli farklılıkların olduğunu anlayabilirsiniz” diyor.
2016 yılında Jha, hekimin cinsiyetine göre sağlık sonuçlarındaki farklılıkları araştıran bir çalışmada yer aldı. Kendisi ve ekibi, Medicare hastaları arasında 1 milyon 583 bin 028 hastane ziyaretini inceleyerek ölüm ve yeniden kabul oranlarının sırasıyla yüzde 0,42 ve yüzde 0,55 daha düşük olduğunu buldu. Başka bir deyişle, eğer erkek doktorlar kadın meslektaşları kadar yetenekli olsaydı, yalnızca Medicare hastalarında yılda 32 bin hayat kurtarılabilirdi.
2018 yılında Dr. Brad N. Greenwood ve diğer bilim insanı arkadaşlarının yaptığı ‘Kadın kalp krizi hastalarında hasta-hekim cinsiyet uyumu ve artan mortalite’ isimli çalışmada, Florida acil servislerine kalp sorunlarıyla başvuran 580 binden fazla hasta incelendi. Kadın bir doktor tarafından tedavi edildiğinde hem erkek hem de kadın hastaların ölme olasılığının daha düşük olduğu bulundu.
Dr. Christopher JD Wallis ve diğer araştırmacılar Aralık 2023’te “Yaygın Ameliyatlara Giren Hastalarda Cerrahın Cinsiyeti ve Uzun Dönem Ameliyat Sonrası Sonuçlar” başlıklı ve Dr. Jihee Min’in Haziran 2024’teki randomize klinik araştırmasının sonuçlarına göre, kadınların ameliyathanede de erkeklerden daha iyi performans gösterdiği görülüyor.
Araştırmacılar Kanada ve İsveç’te bir milyondan fazla hastanın tıbbi kayıtlarını inceledi. Kadın cerrahlar tarafından ameliyat edilen hastaların hem 90 gün hem de bir yıl sonra “ameliyat sonrası olumsuz yan etkilerden” daha az muzdarip olduklarını buldular.
Bu tür olaylar arasında ölüm, enfeksiyonlar ve diğer komplikasyonlar yer alıyordu. Farklılıklar dikkat çekiciydi. Kadın doktorlar tarafından muayene edilen hastaların yüzde 21’inden biraz azı bir yıl içinde olumsuz bir olay yaşadı. Erkek cerrahlarda bu oran yüzde 25 idi. Daha da göze çarpan diğer bir sonuç ise, erkek cerrahlar tarafından tedavi edilen hastaların bir yıl sonra ölme olasılığının yüzde 25 daha fazla olmasıydı.
Kadınların görünürdeki üstünlüğünü ne açıklayabilir? Araştırmalar kadın cerrahların erkek cerrahlara göre daha yavaş çalıştıklarını ve daha az risk aldıklarını ortaya çıkardı. Kadın hekimlerin yerleşik yönergeleri takip etme, ekipleriyle daha iyi işbirliği yapma ve hastalarını dinleme olasılıkları daha yüksek. Hastalarla randevuları da daha uzun sürüyor.
Kısacası kadınların hekimliği olması gerektiği gibi, özen ve şefkatle uyguladığı görülüyor. Bu yaklaşım, kadınların yanlış tedavi iddialarıyla karşılaşma olasılığının erkeklere göre daha az olmasının bir nedeni olabilir.
Not: Bilimsel araştırmalar kendi örneklemi içerisinde değerlendirilmiştir. Bilimsel bir genelleme yapılmamıştır.