Özgüvenli, bağımsız, dirençli çocuk yetiştirmenin 5 temel stratejisi

Ebeveynlik, çocuklarımızın özgüvenli, bağımsız ve dirençli bireyler olarak yetişmelerine rehberlik etme yolculuğudur. Çocukların bu karmaşık dünyada başarılı olmaları için nasıl yönlendirilmesi gerektiği konusunda uzmanların paylaştığı 5 temel strateji önemli ipuçları ve tavsiyeler içeriyor…

Kişisel gelişim ve yansıma için birçok fırsatla dolu ödüllendirici bir yolculuk olarak görülen ebeveynlik özellikle başarılı, dirençli ve iyi yetişmiş bireyleri amaçladında daha da anlam kazanır.

Dr. Nina Ahuja, çocuklarının özgüvenini artırmak için kişisel başarıyı dışsal ölçütlerin üzerinde tutan destekleyici bir ortam oluşturmanın önemini vurguluyor. Bu konuda ebeveynlere rehber niteliğinde 5 stratejiyi paylaşan Ahuja, bu temel stratejilerin güçlü bireyler yetiştirme yolunda ailelere ışık tutacağını ifade ediyor.

İşte Ahuja’nın psychologytoday.com’a anlattığı 5 temel stratejisi:

ÇOCUĞA KARŞI BİR CERRAH GİBİ OLUN

Ebeveynler olarak, çocuklarımızın deneyimlerini, büyümeyi teşvik eden fırsatlar ve zorlukların bir karışımını sunarak şekillendirme şansına sahibiz.

Hassas bir cerrahi operasyon sırasında sabırlı ve dikkatli olmak gibi, ebeveynlik de dikkatli bir denge gerektirir.

Cerrahide her karar ve hareket hesaplı ve kesin olmalı, anlık ve uzun vadeli sonuçlar göz önünde bulundurulmalıdır.

Benzer şekilde, ebeveynlikte de aldığımız her aksiyon ve seçtiğimiz her kelime çocuklarımızın gelişimini ve iyilik halini etkiler.

Bir cerrahın hastanın gelecekteki sağlığını düşünerek anlık ihtiyaçları dengelemesi gibi, bir ebeveyn de çocuğunun uzun vadeli büyümesini ve duygusal sağlığını göz önünde bulundurarak anlık davranışsal veya eğitimsel kararları dengelemelidir.

Bu denge, çocukların hatalar yapmalarına ve bunlardan öğrenmelerine olanak tanırken aynı zamanda onları desteklemeyi ve rehberlik etmeyi içerir, böylece direnç ve bağımsızlık geliştirirler. 

Düşündürücü soru: En son ne zaman çocuğunuzu konfor alanının dışına çıkmaya teşvik ettiniz? Gelecekteki zorlukların büyüme odaklı ve bunaltıcı olmamasını nasıl sağlayabilirsiniz? 

İpucu: Mevcut yeteneklerinin biraz ötesinde olan görevlerle başlayarak, onların becerilerini geliştirmelerini teşvik edin. Küçük zaferleri kutlayın ve yaşlarına ve gelişim seviyelerine uygun problem çözme zorlukları veya takım sporları gibi direnç oluşturan aktiviteler ekleyin.

BİRLİKTE YAPIN KENDİ YOLUNU SEÇMESİNE İZİN VERİN

Bağımsızlığı teşvik etmek, çocuklarımızı dünyada yalnız başlarına gezinmelerine bırakmak anlamına gelmez; karşılaştıkları sorunlar karşısında rehberlik etmek ve kolaylaştırmak demektir.

Örneğin, çocuğunuz için çatışmaları veya zorlukları çözmek yerine, onların olası yaklaşımlar veya çözümler hakkındaki düşüncelerini sorun. Bu seçenekleri birlikte araştırdıktan sonra, çocuğunuzun kendi yolunu seçmesine izin verin. Bu, kritik düşünme ve bağımsız karar verme becerilerini geliştirir, günlük yaşam için hayati öneme sahip becerilerdir. Bu bağımsızlığı kendi beklentilerimizi dayatmadan teşvik etmek, başarılarımızı tekrarlama baskısını hafifletmeye yardımcı olur. 

Düşündürücü soru: Çocuğunuzun karar verme süreçlerini nasıl destekliyorsunuz? Kendi beklentilerinizi karşılamadan kendilerini tanımaları için yeterli alan sunuyor musunuz? 

İpucu: Onlara empati ile düşünmeleri için açık uçlu sorularla rehberlik edin, örneğin “Bu yaklaşımı denersen ne olacağını düşünüyorsun?” “Bu durumu yaşayan kişi sen olsaydın nasıl hissederdin?”

SONUÇLARI BEKLENTİNİZ ŞEKİLLENDİRMESİN

Her çocuğun yolculuğu benzersizdir ve başarı her biri için farklı görünebilir. Bireysel büyümelerini desteklemek ve kendi ilgi alanlarına göre elde ettikleri kilometre taşlarını kutlamak önemlidir.

Çocuklar sanat, spor veya akademik alanlarda başarılı olsalar da çabalarını tanımak gelişimleri için kritik öneme sahiptir. İlgi alanları ne olursa olsun başarılarını kutlamak, bir başarı duygusu geliştirir ve özgüvenlerini artırır.

Bu, onların olumlu bir benlik imajı geliştirmelerine ve sürekli büyümeleri ve başarıları için gerekli olan güçlü bir özgüven oluşturmalarına yardımcı olur. 

Düşündürücü soru: Çocuğunuz için beklentileriniz, onların ilgi alanları ve yeteneklerini mi yansıtıyor, yoksa kendi hırslarınız ve başarılarınız tarafından mı şekilleniyor? 

İpucu: Çocuklarınızın sevdikleri şeyleri yapmaları için onları teşvik edin ve her adımını kutlayın, beklentilerinizle şekillenen sonuçlar yerine çabalarını ve bağlılıklarını vurgulayın.

SOSYAL BECERİLERİ TEŞVİK EDİN

Sosyal beceriler, akademik veya bireysel başarılar kadar önemlidir. Takım çalışması gerektiren aktiviteler, empati, iletişim ve işbirliği geliştirmek için mükemmeldir.

Bu beceriler, kalıcı ilişkiler kurmak ve çeşitli ortamlarda başarılı olmak için gereklidir. Aynı zamanda başarıya ulaşma baskısını dengeleyerek kişilerarası başarılar için bir platform sağlarlar, bu da eşit derecede değerlidir. 

Düşündürücü soru: Çocuğunuz sosyal ortamlarda nasıl etkileşimde bulunuyor? Bu becerileri geliştirmek ve anlamlı ilişkiler kurmak için akranlarıyla daha fazla nasıl etkileşime girebilir? 

İpucu: Düzenli sosyal etkileşim fırsatları oluşturun. Çocuklarınızın deneyimlerini sizinle paylaşmalarını teşvik ederek, bu bağlantıları daha da geliştirmelerine yardımcı olun.

DUYGUSAL ZEKAYI MODELLEMEK: ÖRNEK OLUN

Çocuklarımız, bizleri izleyerek çok şey öğrenirler. Duyguları ve stresi etkili bir şekilde yönetmeyi göstermek, onlara değerli başa çıkma mekanizmaları öğretir.

Zorluklarla karşılaştığımda, düşünme sürecimi ve zor senaryoları ve duyguları sakin ve net bir şekilde nasıl yönettiğimi açıklarım.

Bu, onların kendi streslerini yönetmelerine yardımcı olur ve onlara başarının sadece dışsal hedeflere ulaşmak değil, aynı zamanda duyguları akıllıca yönetmek olduğunu gösterir. 

Düşündürücü soru: Stresi nasıl yönetiyorsunuz ve çatışmaları nasıl çözüyorsunuz? Hangi davranışları ve tepkileri model alıyorsunuz? 

İpucu: Deneyimlerinizi çocuklarınıza yaşlarına uygun bir şekilde paylaşın ve zor duyguları nasıl yönettiğinizi anlatın, bu anları duygusal düzenleme ve direnç hakkında öğretici anlar haline getirin. 

SADECE DİRENÇ DEĞİL TEMEL İNŞA EDİN

Dr. Nina Ahuja çocukları yetenekli, özgüvenli yetişkinler olarak yetiştirmenin, maddi destek sağlamanın ötesine geçtiğine de vurgu yaparak şöyle diyor:

“Onları eleştirel ve akıllıca düşünmeleri, cesurca zorluklarla yüzleşmeleri ve güvenle kendi yollarını çizmeleri için yönlendirmeyi içerir. Bu 5 strateji, sadece direnç inşa etmekle kalmaz, aynı zamanda çocuklarınızı hayatın karmaşıklıklarını zarafet ve güçle yönlendirebilmeleri için güçlendirir. Bu dersleri açık kalpler ve zihinlerle onlara öğretirken, hangi yolları seçerlerse seçsinler başarılı olmaları için onları hazırlamış oluruz.”