Ezber bozan bebek araştırması: Beyinleri 16. ayda uyanıyor!

Yeni bir araştırma, çocuk gelişiminde 16’ncı ayın kritik bir dönem olduğunu ortaya çıkartı. Bu dönemde bebeklerin beyinleri, basit talimatları takip ve dürtüleri kontrol yeteneğine kavuşuyor.

Bir çocuğun ilk 2 yılı, düşünceleri, eylemleri ve davranışları ayarlamaya yardımcı olan yürütücü işlevlerin gelişimi için çok önemlidir. Bu işlevlerden biri olan engelleyici kontrol, bireylerin alışkanlık, dürtü veya cazibeye kapılmadan bir şey yapmayı durdurmalarını sağlar.

Bu becerinin bebeklik döneminde gelişmeye başladığı ve erken çocukluk dönemine kadar geliştiği biliniyor. Ancak, bilim insanları beyin mekanizmalarının çok da erken, 16. aydan itibaren devreye girdiğini ortaya koydu. 

103 BEBEKLE ARAŞTIRMA

Oxford ve Bristol Üniversitesi Bebek Laboratuvarları‘ndaki araştırmacılar, 16 aylık bebeklerin beyin aktivitelerini çocuk dostu bir beyin görüntüleme tekniği olan fonksiyonel yakın kızılötesi spektroskopi (fNIRS) kullanarak inceledi. Araştırmacılar, 103 bebeğe engelleyici kontrol becerilerini kullanmalarını gerektiren basit bir dokunmatik ekran görevi verdi. Bu deney, engelleyici kontrol becerilerinin kullanıldığı beyin bölgelerinin takip edilmesine imkan verdi. Çalışma, aynı grupla 10 aylıkken yapılan önceki bir deneyi tekrarladı.

Önceki çalışma, 10 aylık bebeklerin engelleyici kontrol için prefrontal ve parietal korteksin sağ tarafını kullandığını bulmuştu. Bu son çalışmada ise 16 aylık bebeklerin sol parietal korteksi ve prefrontal korteksin her iki tarafını daha kapsamlı kullandıklarıni gösterdi.

BEBEKLİKTEN ÇOCUKLUĞA GEÇİŞ 

İlginç bir şekilde, bu beyin değişiklikleri, çocukların görevdeki performanslarının 10 ve 16 ay arasında aynı kalmasına rağmen gerçekleşiyor. Aynı grup çocuk 10 ve 16 aylıkken test edildiğinde, bebeklerin alışkanlıkla bir eylemi yapmayı durdurmakta zorlanmaya devam ettikleri, ancak bu beceriyle ilişkili beyin aktivasyonunun önemli ölçüde değiştiği bulundu. Bu, 16 aylık bebeklerin, gözlemlenebilir becerileri aynı kalsa da 10 aylıkken olduğundan daha fazla beyin bölgesini kullandıklarını gösteriyor. 

16 AY KRİTİK BİR DÖNEM

Araştırma, 16 ayın beyin gelişimi için kritik bir dönem olduğunu ve bebeklerin basit talimatları takip etmelerini ve dürtülerini kontrol etmelerini sağladığını ortaya koyuyor. 

Çalışmayı yürüten Oxford Üniversitesi’nden doktora sonrası araştırmacı Abigail Fiske ve Bristol Üniversitesi Psikolojik Bilimler Okulu’ndan Gelişimsel Bilim Doçenti Karla Holmboe şu tespitlerde bulundular:

“Bu sonuçlar heyecan verici çünkü bebeklikten çocukluğa geçişte bu dönemde engelleyici kontrol becerilerinde bir gelişme olmamasına rağmen beyinde önemli değişiklikler olduğunu gösteriyor. Buluntularımız, erken gelişimde beyin bölgelerinin rolü hakkında yeni bilgiler sağlıyor ve gelecekteki araştırmaların önemli bir bilişsel becerinin (engelleyici kontrol) ve ilgili beyin bölgelerinin bebeklikten yetişkinliğe kadar nasıl geliştiğini anlamamıza yardımcı olabilir.”

“Ebeveynler ve bakıcılar için çıkarımlar nelerdir? Çoğu zaman, küçük çocukların bir şey yapmayı durdurmakta zorlandıkları fark edilir. Çalışmamızda, küçük çocukların beyinlerinde birçok değişiklik olduğunu ve bu değişikliklerin onlara bu önemli yeni beceriyi öğrenmelerinde destek olduğunu gösterdik.”