En net gluten hassasiyeti belirtisi, gluten hassasiyetinin en yaygın 11 işareti

Gluten hassasiyeti, glutenli besinler tükettikten sonra çeşitli sağlık sorunları yaşamanız, glutenin size dokunması anlamına geliyor. Bu durum çölyak dışı gluten duyarlılığı olarak da biliniyor. En sık karşılaşılan semptomu şişkinlik olmak üzere ishal, kabızlık, gaz, karın ağrısı, halsizlik, mide bulantısı gibi belirtilere neden olabiliyor.

Gluten arpa, çavdar gibi pek çok besinde yer alan bir maddedir. Gluten hassasiyeti dünya çapında oldukça yaygın olarak görülen bir sorundur. BMC Medicine 2012 Şubat ayındaki araştırmaya göre çalışmalar dünya nüfusunun %0,5-6’sının glüten hassasiyeti olduğunu gösteriyor. Çölyak hastalığı, glütene karşı hassasiyetin en ciddi formunu oluşturuyor. Gluten içeren besinlerden uzak durarak gluten hassasiyeti ile mücadele edebilirsiniz.

EN SIK KARŞILAŞILAN GLUTEN HASSASİYETİ BELİRTİLERİ

Gluten hassasiyeti olanlar  glutenli besinler tükettikten sonra ince bağırsakta iltihaplanma, hasar oluşur, bunun sonucunda şu semptomlar ile karşılaşılabilir:

ŞİŞKİNLİK

Şişkinlik gluten hassasiyeti olanlarda en sık karşılaşılan sağlık sorunu. BMC Medicine’da 2014 Mayıs ayındaki araştırmaya göre gluten hassasiyetinden şüphelenen kişilerin %87’sinin şişkinlik yaşadığını gösterdi. Şişkinlik karnın şiş olması, midenin gazla dolu olduğunu hissetmektir. Bu durum kişinin yaşam konforuna önemli ölçüde düşürebiliyor.

KARIN AĞRISI

Karın ağrısı, şişkinlikten sonra glüten hassasiyeti olanların en sık yaşadığı 2. belirtidir. The American Journal of Clinical Nutrition’da 2004 Nisan ayında Cilt 79, Sayı 4’de yer alan çalışmada gluten hassasiyeti olanların gluten tükettikten sonra %83’üne kadarı karın ağrısı şikayeti bildirdiler.

İSHAL VE KABIZLIK

İshal ve kabızlık da glüten hassasiyetinin yaygın belirtilerinden. BMC Medicine’da 2014 Mayıs’daki araştırmada glüten hassasiyeti olan kişilerin%50’sinden fazlası düzenli olarak ishal görürken, yaklaşık %25’i kabızlık yaşamakta olduğu belirlendi.

Sık ishal olmak kişide halsizlik, elektrolit kaybı, dehidratasyon gibi belirtilere yol açabiliyor.

BAŞ AĞRISI

Gluten hassasiyeti baş ağrısı ve migren olarak belirti verebiliyor. Neurology’de 2001 Şubat “Gluten duyarlılığıyla ilişkili baş ağrısı ve MSS beyaz cevher anormallikleri” adlı çalışmada gluten hassasiyeti olan bireylerin migrene diğerlerine göre daha yatkın olduğu görüldü.

Sık sık baş ağrısı ve migren şikayeti yaşıyorsanız gluten hassasiyetiniz olabilir.

HALSİZLİK

Halsizlik, kendini yorgun hissetmek kansızlıktan, fibromiyaljiye çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabiliyor. Digestive Diseases and Sciences’da 2003 Nisan ayındaki Cilt 48 , 761–764 sayfalarda geçen çalışmada gluten hassasiyeti olan kişilerin %60-82’sinde gluten tüketimine bağlı halsizlik, bitkinlik semptomları tespit edildi.

CİLT SORUNLARI

Gluten hassasiyeti cildi de olumsuz etkileyip sedef, kronik ürtiker, saçkıran gibi problemlere yol açabiliyor.

European Journal of Dermatology’de 2006 Ocak-Şubat’da “Gluten intoleransı ve cilt hastalıkları” adlı çalışmada glutensiz beslenme programı uygulandığında diğer bazı cilt hastalıklarında da iyileşme görülmüştür.

DEMİR EKSİKLİĞİ

Demir eksikliği anemisi dünyadaki en yaygın besin eksikliğidir.National Institutes of Health’e göre demir eksikliği dünya nüfusunun %17,95’inde görülüyor.

Gluten hassasiyeti ve çölyak hastalığı da demir eksikliği nedenlerinden sayılıyor. World Journal of Gastroenterology’de 2015 Ağustos ayındaki “Çölyak hastalığında demir eksikliği anemisi” adlı çalışmaya göre çölyak hastalığında, ince bağırsaktaki besin emilimi bozulup gıdalardan temin edilen demir emilimi azalıyor.

İSTEMEDEN KİLO KAYBI

İstemeden kilo kaybı genellikle endişe verici bir durumdur, altında çeşitli sağlık problemleri yatabilir.

American Journal of Case Reports’da 2016 Ağustos’daki “Çölyak Hastalığı İshal ve Kilo Kaybı Olarak Ortaya Çıkıyor – Çölyak Krizi” çalışmada çeşitli nedenlerden kaynaklanabilmesine rağmen, açıklanamayan kilo kaybının, teşhis edilmemiş çölyak hastalığının yaygın bir yan etkisi olarak yer aldı.

ANKSİYETE

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünya nüfusunun yaklaşık %4’ünde anksiyete bozukluğu görülüyor. Anksiyetede yoğun kaygı, gerginlik, huzursuz gibi semptomlar yaşanıyor.World Journal of Gastroenterology’de 14 Haziran 2010’da geçen “Glutensiz diyet uygulayan çölyak hastalığı olan yetişkin hastalarda anksiyete ve depresyon” adlı araştırmada glutensiz diyet uygulayan çölyak hastalığı olan kişilerin anksiyete ve depresyon düzeylerini kontrol grubuyla karşılaştırıldığında daha düşük olduğu bulundu.

Tüm bu belirtilerin dışında glüten hassasiyeti olanlarda beyin sisi, kas, eklem ağrısı, kollarda, ayaklarda uyuşma, bağışıklık sistemi hastalıkları gibi belirtiler gözlemlenebilmektedir.

DEPRESYON

Türkiye Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre ülkemizde 3,2 milyon kişi depresyondan muzdarip, antidepresan tüketimi beş yılda %56 arttı.

Depresyon da gluten hassasiyeti belirtileri içerisinde geçiyor.

United European Gastroenterology Journal’da 2015 Nisan ayındaki “Çölyak dışı glüten duyarlılığı: Bulmacanın parçaları bir araya getiriliyor” adlı çalışmada gluten hassasiyetinin depresyona nasıl yol açabileceği ile ilgili bazı teoriler yer aldı.

GLUTEN HASSASİYETİ NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR?

Gluten hassasiyeti belirtileri, gluten içeren besinler tükettikten saatler veya günler sonra ortaya çıkabiliyor.

ÇÖLYAK DIŞI GLUTEN DUYARLILIĞI NEDİR?

F1000Research’de Ekim 2018’deki “Çölyak dışı glüten duyarlılığının anlaşılmasında son gelişmeler” adlı çalışmada çölyak dışı gluten

duyarlılığı , çölyak hastalığı olmaksızın, glutenli besinlerin tüketilmesine bağlı semptomlar ortaya çıkması olarak tanımlanıyor.

EVDE GLUTEN TESTİ NASIL YAPILIR?

Eczaneden çölyak testi kiti satın alınır. Bu testten parmak ucundan kan örneği alınır, 5-10 dakika gibi kısa bir süre içinde çölyak olup olmadığını tespit edilir. Evde gluten testi yapmak için kitten çıkan alkollü bez ile parmak silinir. Parmak sıkılıp kitteki iğne ile parmak delinir. Mikropipetin ucu kana değdirilir. Kan solüsyonun içerisine alınıp test kitine 3 damla damlatılır.

GLUTEN HASSASİYETİ DİKKAT EDİLMEZSE NE OLUR?

Gluten hassasiyetine dikkat edilmezse, tedavi görülmezse cilt sorunları, kronik halsizlik, dehidrasyon, kemik erimesi, demir eksikliği anemisi,  anksiyete gibi çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabiliyor.