Trombosit düşüklüğüne iyi gelen, platelet artıran besinler listesi

Trombositler, alyuvarlar (kırmızı kan hücreleri), akyuvarlar(beyaz kan hücreleri ile beraber kanın ana birleşenlerini oluştururlar. Trombositopeni kanda trombosit düşüklüğü demektir. Trombosit seviyesini artırmak için karaciğer, yumurta, yeşil yapraklı sebzeler, yağsız proteinler etkili olabiliyor.

Plateletler olarak da bilinen trombositler kanda pıhtılaşmada görevli, kanamayı durdurmaya yardımcı, damarlardaki hasarı olan hücrelerdir. Vücudumuzda kemik iliği tarafından her gün milyonlarca trombosit üretimi gerçekleşir. Johns Hopkins Medicine’a göre kanda mikrolitre kan başına 150.000 ila 450.000 arasında trombosit sayısı normal kabul edilir. Bu değer 150.000’in altına düştüğünde trombositopeni (trombosit düşüklüğü) meydana gelir. Trombosit sayısının 20.000’in altında olması ise trombositin çok aşırı düşük olması demektir. Trombosit seviyesini artıran besinlere geçmeden önce trombosit düşüklüğünden bahsedelim.

TROMBOSİT DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR?

Cleveland Clinic trombosit düşüklüğünü kanda mikrolitre kan başına 150.000/mcL’den düşük bir trombosit seviyesi olarak tanımlıyor. Buna trombositopeni de denir.

Trombosit seviyeniz normalin altında olduğunda, en ufak bir yaralanmada dahi kan hemen durmaz ve kan kaybı riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Şiddetli vakalarda, iç ve dış kanama yaşanabilir.

TROMBOSİT DÜŞÜKLÜĞÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?

National Heart, Lung, and Blood Institute’de trombosit düşüklüğünde görülebilecek belirtiler şöyle geçiyor:

• Ufak tefek yaralanmalarda dahi kanın durmayıp uzun süre akması
• Burun veya diş eti kanamaları
• Yoğun adet kanaması
• İdrar veya dışkıda kan görülmesi
• Peteşiler. (Cilt altındaki kanamadan dolayı meydana gelen küçük, yuvarlak, kırmızı-mor lekeler.)
• Purpura (kan damarları cildin altına sızdırdığında ortaya çıkan kırmızı, mor veya kahverengimsi sarı lekeler)

TROMBOSİT DÜŞÜKLÜĞÜ NEDEN OLUR?

Trombosit düşüklüğü genetik kökenli olabildiği daha sonradan çeşitli nedenlere bağlı olarak da ortaya çıkabiliyor. Trombositopeni düşüklüğü nedenleri şunlardır:

Trombositopeni, kemik iliği yeterli miktarda trombosit üretmediği sonucunda meydana geliyor. Enfeksiyonlar, bazı ilaçların yan etkileri,  kemoterapi, radyasyon tedavisi, vitamin ve mineral eksikliği, genetik trombosit düşüklüğü yapabiliyor.  Enfeksiyonlar: Bakteri ve virüslerden kaynaklanan enfeksiyonlar trombosit düşüklüğüne yol açabiliyor.

yalemedicine.org’da trombosit düşüklüğü nedenleri şöyle sıralandı:

• Viral enfeksiyonlar
• Folat eksikliği
• B12 vitamini veya diğer besin eksiklikleri
• Kemik iliğinde enfeksiyon bulunması
• Aplastik anemi veya miyelodisplastik sendrom gibi kemik iliği sorunları
• Lösemi veya diğer kemik iliği kanser türleri
• Karaciğer sirozu
• Hepatit C
• HIV
• Kanserin metastaz yapması
• Bakteriyel sepsis
• Lupus, skleroderma veya diğer bağışıklık sistemi hastalıkları
• Gebelik
• Dalak büyümesi
• Alkol kullanımı
• Gaucher hastalığı ve diğer metabolik bozukluklar
• Yaygın intravasküler koagülasyon (DIC), bir kan pıhtılaşma bozukluğu
• COVID-19

Ayrıca kanser için kemoterapi, radyasyon terapi, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, diüretikler, kan inceltici ilaçlar, bazı antibiyotikler, bazı anti-nöbet ilaçları, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar, kolesterol ilaçları, COVID-19 dahil olmak üzere bazı aşılar da yan etki olarak trombosit düşüklüğü yapabiliyor.

TROMBOSİT DÜŞÜKLÜĞÜ TEDAVİSİ

Trombosit düşüklüğünde bu durumun nedenini tespit edip tedavi etmek trombosit seviyesinin artmasında etkili rol oynayacaktır.  Şiddetli olmayan trombositopeni vakalarında tedavi gerekmeyebiliyor.

Trombosit düşüklüğü enfeksiyondan kaynaklanıyorsa doktor enfeksiyonu tedavi etmek için antibiyotik reçete edebilir.

Trombosit düşüklüğüne kullandığınız ilaçlar neden olduysa doktor ilaçları muadili ile değiştirebilir.

Bazı durumlarda trombosit transfüzyonu gerekebilir.

Otoimmün hastalıklara bağlı trombosit düşüklüğü, bağışıklık sisteminizi baskılayan kortizon ilaçları ile tedavi edilebiliyor.

TROMBOSİT SEVİYESİ NASIL ARTAR, NELER YEMELİ?

Akdeniz diyeti işlenmemiş tahıllar, sebzeler, meyveler, deniz ürünleri, fasulye türleri, baklagiller, kuruyemişlerden oluşan bir beslenme programıdır. Nutrients’da 2021 Şubat ayındaki çalışmada Akdeniz Diyetinin trombosit sayısını sağlıklı bir aralıkta koruduğu, trombositopeni ile ilgili ölüm riskini azalttığı tespit edildi.

lybrate.com’a göre nar, süt, folat açısından zengin besinler

(Örn.; Karaciğer, bezelye, nohut, ıspanak, brüksel lahanası, brokoli, yeşil yapraklı sebzeler, lahana), papaya, yağsız proteinler( yoğurt, baklagiller, tavuk göğsü, balık, süzme peynir, yumurta,kıyma), A vitamini (havuç, mango, kavun, karaciğer, kırmızı biber) ve K vitamini açısından zengin besinler (marul, brokoli, muz, domates) de trombosit sayısını artıran yiyecekler arasında yer alıyor.