Kırık yerinden kaymadıysa, anatomik pozisyonu yer değiştirmediyse, sinire baskı yapmıyorsa bu durum çatlak olarak adlandırılıyor. Her çatlak aslında kırıktır ancak çatlakta kemik yerinden kaymamıştır. Parmak dahil vücutta kemik olan herhangi bir bölgede çatlak meydana gelebilmektedir.
Çatlak halk arasında kullanılan bir tabirdir, çatlak kavramı tıpta yer almıyor, ortopedistler de bu terimi pek kullanmıyor. Çatlak, parmaklarda da ortaya çıkabiliyor. Parmaktaki kırık şayet anatomik olarak yer değiştirmediyse, kırık yerinden kaymadıysa kırılan parçalar bir arada duruyorlarsa parmak çatlağı var demektir. Parmak çatlağı el veya ayak parmaklarında görülebilmektedir.
Op. Dr. Selim Çepel parmak çatlağı belirtilerini şöyle sıraladı:
Kırıkla çatlağın fark çatlakta ağrı ve şişlik kırıktaki gibi hemen fark edilmez, hatta çoğu zaman geç anlaşılan bir durumdur. Bu nedenle çatlaktan şüpheleniliyorsa doktora gidip röntgen çekilmeli, kesin teşhis koyulmalı.
Parmak çatlağında kemik kırılmasına rağmen birbirinden ayrılmıyor, kemiğin yalnızca bir kısmında hasar oluşuyor.
Parmağın darbe alması, şiddetli bir şekilde parmağı bir yere çarpma, düşme, ezilme, işyeri kazları, ani ve güçlü bir baskıya maruz kalma, ayağı ile bir yeri tekmelemek, parmağın üzerine ağır bir cisim düşmesi gibi pek çok koşul parmakta çatlağa neden olabilmektedir.
Spor kazaları da parmak kırıklarında etkili olabiliyor. Injury’de Ağustos 2010’daki “Ergenlerde Sporla İlişkili Kırıkların Epidemiyolojisi” adlı çalışmaya göre parmak kırıkları ergenlik çağındaki ve yetişkinlerde en sık görülen sporla ilgili kırıklar arasında yer alıyor.
Parmakta çatlaktan şüpheleniliyorsa Ortopedi doktoruna gidilmelidir.
Çatlağının iyileşme süreci, çatlağın hangi kemikte meydana geldiğine göre değişiklik gösterebiliyor. Parmak çatlakları genellikle 2-4 haftada iyileşebiliyor.
Spartan Medical Research Journal’da 2022 Şubat’da “Erişkinlerde Kapalı Kırık Tedavisi” üzerine yapılan incelemeye göre yerinden oynamamış kırıklar yani çatlaklar genellikle 2-3 hafta içinde iyileşiyor, ardından fizik tedavi ile altı ila 10 hafta içinde normal fonksiyona dönebiliyor.
Parmak çatlağında kemik yerinden oynamamış olduğundan, kemik genellikle iyileşme için kabul edilebilir bir pozisyonda hizalı kalır.
Parmak çatlağının tedavisi genellikle ameliyat gerektirmez. Ancak, çatlağın durumuna göre şu tedavi yöntemleri kullanılır:
Dinlenme: Parmağı bol bol dinlendirmek, zorlayan işlerden kaçınmak iyileşmeyi destekleyecektir.
Sabit Tutma: Parmak çatlağında sert ortopedik bileklikler ve yüzükler, alçı, atel kullanılabiliyor. Bu, yaralı kemiği hareketsizleştirir, iyileşmeyi destekler ve ağrıyı ve şişliği azaltır.
Ağrı Kesici: Doktorun verdiği ağrı kesiciler alınabilir.
Fizik Tedavi: İyileşme sürecini hızlandırmak için fizik tedavi yöntemleri uygulanabilir.
Distal falanks kırıkları olarak da bilinen parmak ucu kırıklarının iyileşmesi birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebiliyor.