Bebek tuzlama, ülkemizde özellikle Anadolu’nun yaygın adetlerinden. Tuzlama yöntemi sayesinde bebeğin yetişkin olunca terinin, ayaklarının kokmayacağına, bebeklik döneminde ise pişik olmayacağına inanılıyor. Bebek tuzlama işlemi 4 farklı yöntem ile yapılabiliyor:
Tuzlayayım da kokma sözü meşhurdur. Bunun altında Anadolu’nun kadim geleneği bebek tuzlamanın yattığını duymuş muydunuz? Evet, gerçekten de halk arasında tuzun ter kokusunu önlediği, bebekken tuzlanan kişilerinin büyüyünce kokmadığı inancı hakim.
Sağlık Akademisyenleri Dergisi’nde 2018 yılında yayınlanan Cilt 5, Sayı 3’deki “Hasta güvenliği perspektifinden bebek tuzlama geleneği” adlı çalışmaya göre Mersin, Ankara, Tokat, Manisa, Kastamonu, Antep, Diyarbakır, Denizli, İzmir gibi ülkemizin hemen hemen her bölgesinde bebek tuzlama işlemine hala devam ediliyor.
Geçmişte de Anadolu coğrafyasında bebekler göbek bağı düştükten sonra tuzlama işlemine tabi tutulurdu. Tabi bu durum tuzun doğrudan bebek cildine sürülmesi anlamına gelmiyor.
Peki bebek tuzlama nasıl yapılıyor?
Bebek tuzlama geçmişten günümüze uygulanan Anadolu‘da çok yaygın eski bir gelenektir.
Bebek tuzlama işlemi 4 şekilde yapılabiliyor;
1.YÖNTEM
Bebeğin yıkanacağı küvete veya kovaya bir yemek kaşığı sofra tuzu atılıp su ile karıştırılır.
Pamuklu bir banyo lifi tuzlu suya batırılıp çocuğun tüm vücudu özellikle koltuk altı, genital bölgeler, ayak altları , ağzı, poposu, göbeği gibi kokması muhtemel yerlere sürülür.
Daha sonra tuzsuz temiz, ılık suyla bebek cildi tuzdan arındırılır.
2. YÖNTEM
Bebek tuzlamak için sofra tuzu ile bal da karıştırılabiliyor.
Bu karışım bebeğin vücuduna sürülür, daha sonra suyla yıkanır.
3. YÖNTEM
Bebek 7 günlük olana dek. 2/3 yemek kaşığı (bir yemek kaşığının üçte ikisi) kadar tuz, 1 bardak ılık suya katılıp eritilir.
İnce bir tülbent bu suya batırılıp, bebeğin koltuk altlarına, boynuna, ayak altlarına, eklem yerlerine ve tüm vücuduna bu tuzlu su sürülür. Ardından ılık suyla yıkanır.
4. YÖNTEM
Tuz öğütülüp incecik toz haline getirilir.
Temiz, pamuklu bir bezin üzerine öğütülmüş tuz serilir.
Hoş koku vermesi için tuzun içine öğütülmüş karanfil de eklenir.
Bebek içinde tuz ve karanfil olan beze sarılır, kundaklanır.
Bebeğin tuz içerisinde kalma süresi ailenin isteğine bağlıdır, iki üç saat veya bir gün bekletilebilir. Daha sonra suyla durulanır.
Tuzlu suyla banyo yapmak atopik dermatite de şifa olabiliyor.
Pediatric Reports’da 2024 Ocak’da “Pediatrik Yaşta Atopik Dermatitte Banyo: Neden, Nasıl ve Ne Zaman” adlı çalışmaya göre çocukların banyo suyunda tuz olması kronik bir cilt hastalığı olan atopik dermatite iyi gelebiliyor ancak tuzun bu amaçla kullanımını öneren sınırlı bilimsel kanıt bulunuyor.
Bebek tuzlanması genellikle bebeğin göbek kordonu düştükten sonra yapılıyor.
Bebeğin göbek bağı genellikle ilk 3 gün veya 7 gün içinde düşer.
Göbek bağı düşen bebeğin ilk banyosu yaptırılır. İlk banyo yaptırılırken bebek tuzlanır
Ancak yöreden yöreye değişmekle beraber şu zamanlarda da bebeğin tuzlanma işlemi yapılabiliyor:
Doğumdan sonra
Bebek doğduktan ilk bir hafta içinde
Doğumdan 15–20 gün sonra
Bebeğin 40’ı çıkmadan
Bebek tuzlama işlemi sayesinde bebeğin yetişkin olduğunda terinin kokmadığına ve bebeklik döneminde ise pişik yaşamayacağına inanılır.
Bebeklerin tuzlanması Anadolu kültürünün kadim geleneklerinden olsa da geçmişinin Eski Roma’ya dayandığı düşünülüyor.
Bebeğin doğumdan sonra 3-7 gün içerisinde göbek kordonu düşer.
Göbek kordonu düştükten sonra bebek artık tuzlu suyla yıkanabilir.
Bunun için banyo suyuna 1 avuç sofra tuzu atın, suyla güzelce karıştırın.
Tuzlu suyla bebeğin tüm vücudunu yıkadıktan sonra, tuzsuz, ılık suyla durulayın.
Doç. Dr. Gürbüz Akçay gurbuzakcay.com web sitesinde bebek tuzlamakla ilgili şu ifadelerde bulundu:
Tuzlama genellikle bebeğin yıkanmasının ardından vücuduna tuz sürülmesi daha sonra kundaklanıp bekletilmesiyle yapılıyor.
Bebek tuzlamasında ölümle sonuçlanan vakalar ile karşılaştım.
Tuzlama işleminde tuzda yer alan sodyum kana karışmakta başta böbrek yetmezliği olmak üzere beyin kanaması, havale ve hatta ölüme neden olabilmektedir.