Efsanevi Antalya’lı Noel Baba’nın gerçek hikâyesi!

Tüm dünyada ve Türkiye’de 2024 yılını geride bırakırken, gözlerimiz şimdi 2025’e çevriliyor. Yeni yıla girerken en sevilen simgelerden biri olan Noel Baba, yılbaşı kutlamalarının vazgeçilmez bir parçası olmaya devam ediyor. Hem küçük hem de büyük herkesin heyecanla beklediği bu dönemde, Noel Baba’nın gerçekte var olup olmadığı merak ediliyor. Peki, Gerçekte Noel Baba var mı? Noel Baba Antalyalı mı? tüm bu soruların cevaplarını Myra Antik Kenti Kazı Başkanı olarak görev yapan Prof. Dr. Nevzat Çevik açıkladı.

NOEL BABA ANTALYA’DA DOĞDU

Dünyanın en değerli markası olarak kabul edilen ve 1,6 trilyon dolarlık marka değeriyle öne çıkan Noel Baba’nın kökenleri oldukça ilginçtir. Antalya doğumlu olan ve bu bölgede yaşamış gerçek bir kişi olan Noel Baba, geyiklerin çektiği kızakla evleri dolaşıp çocuklara hediyeler dağıttığına inanılan bir figürdür. Her yıl Aralık ayında dünya genelinde kutlanan Noel, Noel Baba’nın cömertliği ve sevgisiyle özdeşleşmiştir.

NOEL BABA RESMİ KİLİSE DUVARLARINDA

Antalya’nın Kaş ilçesinde doğan ve hayatını Demre’deki Myra’da geçiren Noel Baba (St. Nikholaos) hakkında Myra-Antik Kenti Kazı Başkanı, Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Nevzat Çevik, bu konuda birçok aydınlatıcı bilgi vermiştir. Noel Baba Anıt Müzesi duvarlarındaki freskolardaki çizimlerde, gerçek Noel Baba yani Aziz Nikholaos’un hayatına dair çarpıcı ayrıntılar sunar. Prof. Dr. Çevik’e göre, bu freskolar Aziz Nikholaos’un resmini içeriyor.

NOEL BABA’NIN GERÇEK HİKÂYESİ

Prof. Dr. Nevzat Çevik, Noel Baba’nın, dünya çapında tanınan bir fenomen haline geldiğini belirtiyor. Herkesin evine girdiği ve yılbaşında her insan ve çocukla buluştuğu bir karakter olan Noel Baba’nın aslında Patara’da başlayan gerçek bir hikâyesi var. Patara’lı bir ailenin çocuğu olarak doğup gençliğinde ve olgun yaşlarında Myra-Demre’ye yerleştiren bu özel kişi, kilisesini ve ruhban okulunu kurarak hayatını burada sürdürmüştür. Ayrıca İznik konsülü olarak görev yapmıştır. Myra bir merkez, yönetim kenti olup, yoğun Bizans ve Hristiyanlık yerleşimi gören bir yere dönüşmüştür.

NOEL BABA PATARA’DA DOĞDU, MYRA’DA YAŞADI

Prof. Dr. Çevik’in belirttiği gibi, Aziz Nikholaos’un hayat hikâyesi 270’li yıllarda Patara’da doğumla başlar ve 342 yılında Myra’da ölümle son bulur. Öldükten sonra Myra’ya gömülen Aziz Nikholaos’un mezarı, kendi ismiyle anılan kilisededir. Bu kilise, o dönemin erken kiliselerinden birinin üzerine inşa edilmiştir. Ayrıca, 6. yüzyılda Demre-Karabelli Sion Manastırı’nın kurucusu Sionlu Nikholaos’un hikâyesinde de asıl Nikholaos’un yaşam öyküsünü detaylarıyla öğrenme fırsatını buluyoruz. Kilisenin duvarlarına işlenen freskolar, Aziz Nikholaos’un etkileyici hayat hikâyesini ve gerçekleştirdiği mucizeleri gözler önüne sermektedir.

1500 YILDIR HAC MERKEZİ

St. Nikholaos’un Myra’da yerleşmiş, orada ekolünü yaymış, konsül olmuş bir kişi olduğunu anlatan Prof. Dr. Çevik, “Hristiyanların cezalandırıldığı dönemde o da cezalandırılıyor, eziyet çekiyorlar. Roma pagan çünkü o sırada. Büyük Konstantin İmparatorluğu sırasında tekrar özgürlüğünü kazanıyor ve İznik Konsülü’nde üye oluyor. Ama 6’ncı yüzyılda Sion Nikholaos’un Myra’daki esas Nikholaos’un mezarını ziyaret etmesi ve Roselia bayramında sinoduların orada toplanmasıyla daha büyük bir uğrak merkezi haline geliyor ve neredeyse 1500 yıldır bir hac merkezine dönüşüyor” diye konuştu.

NOEL BABA’NIN MEZARI ANTALYA’DA

Myra’nın Ortodoks Hristiyanların hacı olduğu bir merkeze dönüştüğünü kaydeden Prof. Dr. Çevik, bugün de Myra’nın bir hac merkezi olarak inanç turizminde en önemli yeri aldığını söyledi. Bunun nedeninin de bu erken hikâyeye bağlı olduğunu belirten Prof. Dr. Çevik, “Hacılar, Aziz Nikholaos’un kilisesi ve mezarını ziyaret ediyor. Demre, her zaman turist ziyaret sayılarında Antalya’da rekor kırıyor. St. Nikholaos, Noel Baba’nın esas temellerini oluşturan bu figür, gerçek bir kişidir, yaşamıştır ve Antalyalıdır. Antalya’da doğmuş, büyümüş ve Antalya’da ölmüştür. Mezarı da Antalya’dadır” dedi.

NOEL BABA’NIN KEMİKLERİ 1087’DE KAÇIRILMIŞ

1087’de bir talihsizlik yaşandığını, İtalyan Barili tüccarların mezarından kemiklerini alıp, Bari’ye götürdüklerini ve adına St. Nikholaos Kilisesi yaptıklarını dile getiren Prof. Dr. Çevik, sonrasında Bari’nin de bir inanç merkezi haline geldiğini ve ardından dünyanın birçok ülkesinde bine yakın St. Nikholaos kilisesi kurulduğunu anlattı.

Prof. Dr. Çevik, kemiklerin 1087’de Bari’ye götürülmesiyle beraber aslında St. Nikholaos’un Anadolu’daki lokal yaygınlığının ötesinde dünyaya yayılarak, tamamen evrensel bir aziz haline geldiğini kaydetti.

ÇOCUKLARA HEDİYELER VERİRDİ

St. Nikholaos’un, yılbaşında Noel meselesine de taşınan, çocukların koruyucusu ve onlara armağan veren biri olduğuna inanıldığını hatırlatan Prof. Dr. Nevzat Çevik, “Bu armağan verici özelliğinden dolayı bugün yılbaşında, anlatılan modern hikâyelerde bacadan gelip çocuklara armağanlar dağıtan aziz haline gelmesi, aslında onun o özelliğinden kaynaklanıyor. Başka mucizeleri de var ama Noel Baba olmasının esas nedeni buna bağlıdır. Bugünkü dünyada yaygın olan Noel Baba görüntüsünün hikâyesi ise başka” diye konuştu.

ORİJİNALİ DEMRELİ ST. NİKHOLAOS

Prof. Dr. Çevik, “Noel Baba’nın yılbaşında armağan dağıtması imajının güçlendirilmiş olması nedeniyle de böyle bir algının çoğalması anlaşılabilir görünüyor. Ama Noel Baba dediğiniz hayali bir canlı değildir. Orijinali Antalyalı, Demreli olan St. Nikholaos’tur. Mezarı da kilisesi de Demre’de olan, her şeyiyle bizim topraklarımıza ait bir kültür figüründen bahsediyoruz. Noel Baba’nın doğumu tamamen St. Nikholaos’un varlığına bağlı gelişmiştir” dedi.