Akran zorbalığı sözel, fiziksel ve sosyal olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde sıkça rastladığımız bu duruma maruz kalan çocuklarda ağır travmalar görülebilir. Peki akran zorbalığına maruz kalan öğrenciye ne yapılır?
Akran zorbalığı fiziksel, sözel ve sosyal olarak 3’e ayrılır. Sözlü zorbalıkta alay etmek, isim takmak gibi durumlar varken; fiziksel zorbalıkta vurmak, tekme atmak; sosyal zorbalıkta ise dışlamak, yok saymak, görmezden gelmek, uygunsuz hareketler yapmak, düşmanca bakışlar sergilemek gibi durumlar görülür.
Akran zorbalığına maruz kalan öğrenciye ne yapılır?, okulda zorbalık suç sayılır mı?, akran zorbalığının ruh sağlığına etkileri gibi konuları detaylı olarak haberimizde bulabilirsiniz…
Sözel ve fiziksel zorbalık aleni olarak görülür. Sosyal zorbalık ise en zararlı akran zorbalığı olarak karşımıza çıkmaktadır. Gizliden gizliye yapıldığı için sosyal zorbalık çok tehlikelidir.
Fiziksel ve sözel zorbalık gözlenebildiği için doğrudan zorbalık içinde yer alır. Sosyal anlamda dışlama durumu da dolaylı zorbalık olarak tanımlanır.
Akran zorbalığı doğrudan uygulanan kurbana yönelik yapılan saldırıyı içerir. Dolaylı zorbalık da kurbanı sosyal açıdan tek bırakma, gruptan dışlama olarak bilinir. Yapılan araştırmalar neticesinde görülüyor ki akran zorbalığı ülkemizde yaygın biçimde görülmektedir.
15 Kasım 2022 yılında yayınlanan Resmi Gazete’de Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle “Akran Zorbalığı” ve “Siber Zorbalık” liselerde disiplin suçu sayılmaya başlandı.
Okul zorbalığı bir ya da birden fazla öğrencinin kendilerinden güçsüz olana isteyerek ve bilerek sürekli biçimde fiziksel ve sözlü olarak dedikodu, söylenti yapıp para veya diğer eşyalarını zorla alarak tehdit ederek, eşyalarına zarar vererek ya da arkadaş gruplarından dışlayarak tek bırakmasıyla sonuçlanan saldırganlık türüdür.
Siber veya sanal zorbalık ise; bilgi ve iletişim teknolojisi araçlarıyla özellikle cep telefonu ya da internet yolu üzerinden zorbalık yapılmasıdır.
Günümüzde pek çok çocuk akran zorbalığına maruz kalmaktadır. Bu süreç kuşkusuz çocuklar üzerinde olumsuz sonuçlar doğurur.
Zorbalığa uğrayan çocuğun ruhsal durumu, günlük yaşamı, sosyal işlevselliği ve akademik becerileri olumsuz etkilenir. Çoğunlukla travma belirtileri gösteren çocuklarda 3 alanda etkilenme yaşanır; kaygı, yanlızlık ve depresyon.
Okul zorbalığı yaşayan bir çocuk genellikle yalnız ve güçsüz hisseder. Sosyal ilişkilerinde azalma ve kötüleşme görülür. İçine kapanık biri haline dönüşürler.
Okula gitmek istememekle birlikte devamsızlık yaparlar. Okul kurallarını yok sayarlar. Okula gitmiş olsa bile ruhsal sorunlar yüzünden okul başarısı düşer. Bu öğrenciler hem kaygı, hem çaresizlik, hem güvensizlik duyguları yüzünden bu durumlarını kimseyle paylaşmak istemezler.
Zorbalığın önlenmesine okul sağlığı ekibi içerisinde olan okul yöneticileri, okul rehberlik servisleri ve okul hemşirelerinin iş birliği zorbalığın önüne geçilmesinde önemli rol oynar.
Zorbalığın önüne geçilebilmesi için okullarda bu konuyla alakalı eğitim verilmelidir. Risk altında görülen çocuklar tespit edilmeli ve korunmasına yönelik önlemler alınmalıdır.
Zorbalık olayı yaşandığı zaman duruma dair bütün bilgiler detaylı olarak ele alınmalıdır.
Akran zorbalığına uğrayan çocukların bu konuyu anlatmaları konusunda cesaret verilmeli. Güvenli alan oluşturulmalıdır.
Çocukların sosyal ilişkilerinin yeniden yapılanması için destek verilmelidir.
Okulda arkadaş ve öğretmenden alınan destek çok önemlidir. Bu yüzden okul yönetimine çok iş düşer. Zorbalığa uğrayan çocuğun arkadaşları ve öğretmenlerinin duyarlı olmaları konusunda bilgilendirilme yapılmalıdır.
Çocuğun güçlü tarafları gün yüzüne çıkması için yardımcı olunmalıdır.
Ruhsal sorunların üstesinden gelinmesi için psikiyatri uzmanından destek alınmalıdır.
Akran zorbalığına uğrayan çocuk cesaretlendirilmeli ve güçlendirilmelidir.
Zorbalık davranışı sonuna kadar takip edilmelidir. Bu davranışı yapanın da bir çocuk olduğu unutulmamalıdır.
Zorbalık durumu ile karşılaşıldığında çocuğun öğretmenlerine danışmasını ve arkadaşlarıyla hareket etmesini öğütleyin. Peki Akran zorbalığına maruz kalan öğrenciye ne yapılır? İşte detayları…
– Eğer zorbalığı yapan kendi çocuğunuz ise bu davranışı ile kendini neden ifade ettiğini anlamaya çalışın. Ceza vermeyin.
– Zorbalık yaptığı çocuk ile barıştırmaya çalışmayın.
– Ona kendisini başka türlü ifade etmesi gerektiğini söyleyin. Başka türlü güçlü hissetmen mümkün mü diye sorabilirsiniz. Zorbalık davranışları için çözüm bulmasına yardımcı olabilirsiniz.
– Eğer çocuğunuz zorbalığa maruz kalıyor ise okulla düzenli iletişim kurun. Çocuğunuzu destekleyin. Bu tarz durumla karşılaştığında öğretmenlerine danışmasını ve arkadaşlarıyla hareket etmesini söyleyin.
– Bu davranışı sonuna kadar takip edin. Davranışı sergileyenin de çocuk olduğunu unutmayın.
– Çocuğunuzla sorunu çözmesine engel olacak şekilde konuşmayın… “Ne yaparsa aynı şekilde karşılık ver.” gibi öğütler vermeyin.