B12 eksikliği nedir, neden olur? B12 eksikliğinin belirtileri ve tedavisi

Pek çok kişi, B12 eksikliğiyle ilişkili semptomları basit bir yorgunluk veya stres belirtisi olarak yorumlayabilir. Oysa ki devam eden halsizlik, baş ağrısı, sinir sistemi problemleri ve bilişsel gerileme, yetersiz B12 düzeylerinin habercisi olabilir. “B12 eksikliği için ne yemeli?” sorusu da bu süreçte en çok merak edilenler arasında yer alır. Çünkü beslenme alışkanlıklarımızı düzenleyerek, takviye ya da ilaç kullanımına ihtiyaç kalmadan da B12 seviyelerimizi dengeleyebilmemiz mümkün. Yine de ağır eksiklik durumlarında hekim tavsiyesine başvurmak gerekir.

B12 EKSİKLİĞİ NEDİR VE NEDEN OLUR?

B12 eksikliği, vücutta yeterince B12 vitamini bulunmaması hâlini ifade eder. Bu durum, çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Özellikle hayvansal ürün tüketiminin az olduğu vegan veya vejetaryen beslenme modelinde B12 eksikliği daha sık görülebilir. Bazı kişilerin ince bağırsak veya mide sorunları nedeniyle B12 emilimi bozulur ve bu da eksikliğe zemin hazırlar. Ayrıca pernisiöz anemi adı verilen otoimmün rahatsızlıkta, vücudun B12 emilimi yapan hücreleri hasar görür. İlerlemiş yaş, kronik alkol tüketimi ve bazı ilaç kullanımları da B12 eksikliğinin diğer nedenleri arasında yer alır. Temelinde ise, besinsel yetersizlik ve emilim bozukluklarının bir arada görülmesi bulunur.

B12 EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ

Bu eksiklik, hem fiziksel hem de psikolojik etkilerle kendini gösterebilir. Aşağıda yer alan semptomlar, B12 eksikliğinde sıkça rapor edilir. Bu maddelere ek olarak, belirtilerin şiddeti kişinin yaşam tarzına ve bünyesine göre değişiklik gösterebilir:

• Kronik Yorgunluk ve Halsizlik: Vücut enerjisinin düşmesi sonucu günlük aktivitelerde çabuk yorulma.

• Baş Ağrısı ve Denge Sorunları: Yetersiz oksijen taşıma kapasitesi nedeniyle beyin fonksiyonlarının etkilenmesi.

• Hafıza ve Konsantrasyon Zayıflığı: Özellikle uzun süren eksiklik durumlarında bilişsel işlevlerde gerileme.
Tüm bu belirtiler, başka rahatsızlıkların da işareti olabilir. Dolayısıyla şüphe hâlinde kan testi yaptırarak gerçek sebebin B12 eksikliği olup olmadığını netleştirmek gerekir.

B12 EKSİKLİĞİ TEDAVİSİ VE NE YEMELİ?

B12 eksikliği tedavisi, eksikliğin düzeyine ve altta yatan nedene göre değişir. Hafif eksikliklerde beslenme düzenini değiştirmek bile olumlu sonuçlar verebilir. Aşağıda, tedavi sürecine destek olabilecek bazı noktalar yer alıyor. Ancak her durumda hekim önerisine uymak önemlidir.

• Beslenme Düzenlemesi: Kırmızı et, balık, yumurta, süt ürünleri gibi hayvansal gıdalar B12 bakımından zengindir. Özellikle vejetaryen veya vegan iseniz, B12 ile zenginleştirilmiş ürünleri tercih etmelisiniz.

• Vitamin Takviyeleri: Eksikliğin şiddetine göre doktorunuz, günlük veya haftalık B12 tabletleri ya da enjeksiyonları önerebilir.

Bu takviyelerle değerleri kısa sürede normal seviyeye çıkarmak mümkündür. Tedavinin başarılı olabilmesi için, B12 düşüklüğüne neden olan asıl problem (emilim bozukluğu veya kronik hastalıklar gibi) göz önünde bulundurulmalıdır. Düzenli kan tahlilleriyle takip etmek, seviyelerin korunmasına yardımcı olur.

SIKÇA SORULAN SORULAR

B12 eksikliği vücutta ne gibi belirtiler yapar?

Yorgunluk, sinir sistemi bozuklukları, hafıza ve konsantrasyon problemleri, hatta depresyona eğilim gibi hem fiziksel hem de psikolojik etkiler yaratabilir.

B12 eksikliği en hızlı nasıl giderilir?

Dengeli beslenme, özellikle hayvansal kaynaklı gıdaların tüketilmesi ve doktor önerisiyle alınan takviyeler sayesinde değerleri hızla normale çekmek mümkün.

B12 eksikliği çok düşerse ne olur?

İleri düzeydeki eksiklikte nörolojik hasar riski artar; denge sorunları, ellerde-ayaklarda uyuşma ve geri dönmesi zor rahatsızlıklar görülebilir.

B12 eksikliği cinselliği etkiler mi?

Uzun süren yorgunluk ve psikolojik belirtiler, libido düşüklüğü veya cinsel isteksizlik gibi sorunlara yol açabilir. Dolayısıyla dolaylı olarak cinsellik üzerinde de etkisi olabilir.