Bilimsel araştırmalar kanıtladı: Aralıklı orucun sağlığa etkisi bilinden daha büyük

Sağlıklı beslenmeye çalışırken veya diyet yaparken ne yediğimize odaklandığımız kadar ne zaman yediğimize dikkat ediyor muyuz? Bilimsel araştırmalar hangi saatte yemek yediğinizin genel sağlığınız üzerinde bilinenden daha büyük etkileri olduğunu ortaya koydu. Aralıklı orucun sağlklı beslenme ve diyettte işe yaramasının nedeni de bu noktada ortaya çıkıyor. Son bilimsel araştırmalar ve uzmanların beslenmede zamanlama ilgili kritik tespitleri dikkat çekici.

Son zamanlarda yapılan araştırmalar, yemek yeme zamanlamamızın biyolojik saatlerimiz ve metabolizmamız üzerindeki etkilerini inceleyerek sağlığımızı nasıl etkilediğini ortaya koyuyor.

Elsevier tarafından yayınlanan Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics’in (JAND) KRONONÜTRİSYON özel sayısında, aralıklı oruç rejimlerinin etkileri ele alandı. 

KRONONÜTRİSYON NEDİR? 

Krononütrisyon alanı, yemek yeme zamanlamalarının vücudun iç saati ile uyumlu hale getirilmesi ve bu şekilde sağlığın ve metabolik süreçlerin optimize edilmesi üzerine odaklanıyor.

Bu yaklaşım, öğünlerin doğal fizyolojik döngülerle senkronize olması için zamanlamanın önemini vurgulayarak ne zaman yediğimizin ne yediğimiz kadar önemli olabileceğini öne sürüyor.

Örneğin, daha büyük öğünlerin günün erken saatlerinde tüketilmesinin, metabolizmanın daha aktif olduğu bu zaman diliminde daha faydalı olabileceği düşünülüyor.

Araştırmacılar, yiyeceklerin zamanlamasının sindirim, hormon salınımı ve kalori işleme üzerindeki etkilerini inceleyerek, geleneksel diyet kılavuzlarını sorgulayan içgörüler sunuyor.

Bu alanda en tanınmış araştırmacılardan biri olan Chicago Illinois Üniversitesi Kinesiyoloji ve Beslenme Bölümü’nden Dr. Krista Varady, aralıklı oruç uygulamasının son yıllarda kilo vermek için en popüler diyetlerden biri haline geldiğine dikkat çekti.

Dr. Varady, “Bu diyet, temel olarak yemek yeme dönemleri ile yememe dönemlerinin dönüşümlü olarak uygulanması şeklinde tanımlanabilir. Bu özel sayıda, zaman kısıtlamalı yeme, her iki günde bir oruç tutma ve 5:2 diyeti gibi çeşitli oruç rejimlerinin insanlarda vücut ağırlığı, kardiyometabolik hastalık riski ve uyku ile egzersiz performansı üzerindeki etkileri inceleniyor. Ayrıca, bu diyetlerin uygulanmasına yönelik önemli güvenlik hususları ve pratik rehberlik de ele alınıyor” dedi.

HERKES İÇİN ULAŞILABİLİR DİYET 

Dr. Varady şöyle konuştu:

“Aralıklı oruç protokolleri, katılımcıların kalori saymak yerine sadece saati takip etmelerine izin vererek kilo kaybı sağlıyor. Ayrıca, aralıklı oruç pahalı gıda ürünleri gerektirmez ve bireylerin tanıdık yiyecekleri tüketmeye devam etmelerine izin verir, bu da düşük kaynaklı hasta grupları için oldukça erişilebilir bir diyet haline getirir. Kalori saymayı gerektiren standart diyetlere göre, aralıklı oruç daha basit ve sürdürülebilir bir alternatif sunuyor. Ancak, kilo kaybının yanı sıra, besleyici değeri yüksek çeşitli yiyeceklerin tüketimi, sağlıklı bir beslenme düzeni sürdürmek için önemlidir.”

National Institutes of Health’ten Dr. Sydney G. O’Connor ise konuyla ilgili “Zaman kısıtlamalı yeme protokolleri, kalori saymayı gerektirmediği için, standart diyetlere göre daha kolay uygulanabilir. Ayrıca, COVID-19’un etkisi ve evden çalışma gibi faktörler, bu tür diyetlere uyumu artırabilir” dedi. 

GENÇLERİN GECE YEMEK YEMESİ GÜVENLİ 

Los Angeles Çocuk Hastanesi ve USC Keck Tıp Okulu’ndan Dr. Alaina P. Vidmar tarafından yürütülen bir çalışmada ise, obezite ve tip-2 diyabet teşhisi konan ergenler için 8 saatlik bir yemek penceresi kullanmanın kilo kaybı ve glikoz yönetimi üzerindeki etkilerini inceledi.

Dr. Vidmar, “Gece geç saatlerde yemek yemeyi tercih eden ergenler için geç yemek penceresinin güvenli ve kabul edilebilir olduğunu bulduk. Bu, klinik olarak anlamlı kilo kaybı, alanin aminotransferaz seviyelerinde azalma ve önemli kalori azaltımı sağladı; uyku, yeme davranışları veya fiziksel aktivite üzerinde olumsuz bir etkisi olmadı” tespitlerini aktardı. 

ABD Çevre Tıbbı Araştırma Enstitüsü Askeri Beslenme Bölümü’nden Dr. Jess A. Gwin tarafından yürütülen başka bir çalışma, yeme zamanlamasının uyku sağlığı üzerinde etkili olduğunu ortaya koydu.

Dr. Gwin, “Kahvaltı atlama ve gece geç saatlerde yemek yeme, ABD’deki genç yetişkinler arasında tipik yeme davranışları arasında yer alıyor. Çalışmamız, yemek zamanlamasının uyku-uyanıklık döngüsü ve uyku verimliliği ile ilişkili olduğunu buldu” ifadelerini kullandı.