Lösemi, kan kanseri olarak da bilinir ve insan vücudunda beyaz kan hücresinin anormal miktarda artmasından kaynaklanır. Bu kanser türü çocuklarda en sık görülen bir kanser türüdür. Lösemi beyaz kan hücresi kanseridir.
Lösemi, kan kanseri olarak da bilinir ve insan vücudunda beyaz kan hücresinin anormal miktarda artmasından kaynaklanır. Bu kanser türü çocuklarda en sık görülen bir kanser türüdür. Lösemi beyaz kan hücresi kanseridir.
Lösemi Nedir?
Lösemi; kemik iliginde görülen bir tür kan kanseridir. Kemik iliği yumuşak olup kemiğin Kemik iliği, üç ana tipte kan hücresi üreten bazı kemiklerin yumuşak, süngerimsi merkezidir. Bu üç ana tip hücre: enfeksiyonla savaşmak için beyaz kan hücreleri, oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleri ve kan pıhtılaşması ve kanamayı durdurmada yardımcı olan trombositlerdir. Çocukta lösemi görüldüğünde kemik iliği bilinmeyen bir sebepten olgunlaşmamış yeni kan hücreleri (genellikle beyaz kan hücreleri) üretmeye başlar ve çoğalırlar. Normalde sağlıklı hücreler, sadece onlara uymaları için yeterli alan olduğunda çoğalırlar. Vücut, ne zaman duracağı sinyalleri göndererek hücrelerin üretimini düzenleyebilir. Lösemi durumunda ise vücuttaki bu hücreler boş alan olmasına rağmen durma ve tekrar üretme sinyallerine cevap veremez.
Çocuklarda Lösemi Belirtileri
- Ciltte solukluk
- Baş dönmesi
- Dişetlerinde kanama
- Küçük kesik ve yaralanmalarda uzun süren kanamalar
- Sık ve kolay morarma
- Burnun sık sık kanaması
- Kemiklerde ağrı
- Nefes almada zorlanma
- Lenf bezlerinde şişme
- Kansızlık
- Midede şişlik
- Tekrarlı enfeksiyon ve alerji yaşamak
- Ciltte kırmızı lekeler
- Ani ve hızlı kilo kaybı
- Gece terlemeleri
- Burun ve diş etlerinde kanama
- Baş ağrısı
- Halsizlik
- Ateş
- İştah kaybı
- Soğuk algınlığı ve grip belirtileri yaşamak
- Karın bölgesinde şişlik
Çocuklarda Lösemi Neden Olur?
Çocuklarda löseminin kesin nedeni bilinmemektedir. Çoğu lösemi vakasında sebep meydana gelen genetik mutasyonlardır. Bu durum; löseminin oluşumunu tahmin etmenin veya engellemenin bir yolu olmadığı anlamına gelir.
Bununla birlikte, çocukta lösemi gelişme riskini artıran bazı durumlar şunlardır:
- Lösemi olan bir kardeşe sahip olmak
- Doğum öncesi zararlı ışınlara maruz kalmak
- Geçmişte kanser tedavisi için kemoterapi veya radyasyon almak
- Down sendromu dâhil olmak üzere bazı genetik hastalıklara sahip olmak
- Organ nakli sonrası immünsüpresif ilaçların kullanımı
Çocuklarda Lösemi Nasıl Teşhis Edilir?
- Çocuklarda lösemi teşhisi için doktor enfeksiyon belirtileri, kansızlık, anormal kanama ve lenf bezlerinde şişlik olup olmadığını kontrol etmek için fiziksel muayene yapacaktır. Aynı zamanda doktor mide ve karaciğerin de kontrolünü yapacaktır. Bunun sebebi ise bu iki organın bazı kanser türleri sebebi ile şişmesidir.
- Öte yandan doktor, çocuğun sağlık geçmişini,ailenin sağlık geçmişini, belirtileri, çocuğun kullandığı ilaçları, alerji ve diğer konular hakkında bilgi sahibi olmak isteyecektir.
- Muayene sonrası doktor; çocuğun kanındaki beyaz kan hücresi,alyuvar ve trombosit seviyesini ölçmek için tam kan sayım testi yapacaktır. Lösemi hastalarında görülen belirli anormal kan hücreleri tiplerini kontrol etmek için kan mikroskop altında incelenecektir. Kanda bulunan diğer kimyasallar da kontrol edilir.
- Sonrasında ise hastanın muayene ve kan testi sonuçlarına bağlı olarak şunlara ihtiyaç duyulabilir:
- Test için kemik iliği biyopsisi (genellikle kalça arkasından)
- Lenf bezlerinin çıkarıldığı ve anormal hücrelerin aranması için lenf bezlerinin mikroskop altında incelenmesi
- Belden omurga sıvısının bir örneğinin alınıp incelendiği bir lomber ponksiyon (spinal tap). Bu test; löseminin merkezi sinir sistemine (beyin ve omurilik) yayılıp yayılmadığını gösterecektir.
- Röntgen, ultrason, BT taramaları veya MR gibi görüntüleme çalışmaları
Çocuklarda Lösemi Nasıl Tedavi Edilir?
Çocuklarda görülen lösemi için esas tedavi yöntemi kemoterapidir. Ancak hastanın durumuna göre dozaj miktarı değişecektir. Kemoterapi ilaçları oral,damar yolu veya omurga sıvısı şeklinde verilebilir.
Diğer tedavi türleri arasında radyasyon tedavisi (kanser hücrelerini öldüren yüksek enerjili ışınlar), hedefe yönelik tedavi (normal hücrelere zarar vermeden kanser hücrelerini teşhis eden ve spesifik ilaçlar kullanımı ) ve kök hücre nakli(vücuda sağlıklı kök hücrelerin verilmesiı) yer alır.
Çocuklarda Lösemi Çeşitleri Nelerdir?
Amerikan kanser örgütüne göre 2 tip lösemi vardır:
- Akut lenfositik lösemi (ALL), çocuklarda en sık görülen ve çoğunlukla 2 ile 3 yaş arasında etkileyen lösemi tipidir. Bu lösemi tipi ABD’de her yıl lösemi vakalarının yaklaşık % 73’ünü oluşturur.
- Akut miyelojenöz lösemi (AML) çocuklarda ikinci en yaygın görülen lösemi türüdür. AML genellikle 2 yaşına kadar görülür ve genellikle yaşı büyük çocuklarda görülmez. Yetişkinlerde AML en sık görülen akut lösemi türüdür.
Çocuklarda kronik lösemi formları nadiren görülür.
Çocuklarda Lösemi Tedavisinin Yan Etkileri Nelerdir?
- Lösemi için uygulanacak kemoterapi tedavisinin kısa süreli yan etkileri saç dökülmesi, bulantı, kusma, enfeksiyon ve kanama seyrinin artmasıdır.
- Radyasyon tedavisi ise halsizlik, saç dökülmesi, ciltte tahriş ve kuruluğa sebep olabilir.
- İlerleyen yıllarda görülebilen yan etkileri;
- Kanser riskinin artması
- Kısırlık
- Uzun süreli sinir hasarı
- Akciğer, karaciğer, böbrek veya kalp problemleri