Kahramanmaraş’ta sabah saatlerinde meydana gelen ve 10 farklı ilde de şiddetli bir şekilde hissedilen 7.7 ve 7.5 büyüklüğündeki depremler, tüm ülkeyi derinden etkiledi. Türkiye’yi derinden sarsan deprem ‘deprem anında yapılacaklar’ ve ‘deprem çantasında olması gerekenler’ gibi kritik konuları yeniden gündeme getirdi. Peki, psikolojik bir deprem çantası olsaydı nasıl olurdu, içine neler koymak gerekirdi?
Deprem ve diğer doğal afetler gibi kontrol edemediğimiz, kaçamadığımız durumlara ilişkin kaygı, korku ve çaresizlik hissetmek ve stres tepkileri göstermek oldukça olağandır. Herkes bunları farklı şekilde deneyimleyip yaşar. Bu durumlarda olumsuz duygularla ne yapacağını araştırmak, sosyal destek ve gerekliyse psikolojik destek almak önemlidir.
Deprem anında ne yapacağını bilmemek, panik yapmak, korkmak ve aşırı stres tepkileri göstermenin olağan şeyler olduğunu söyleyen Psikolog Şevval Kınay, bunları azaltmak için yapılabilecek şeyleri sıraladı. Bireysel olarak yapabileceklerimize odaklanmanın daha iyi olabileceğini düşünen Kınay, psikolojik bir çanta olsa nasıl olurdu, içine neler koymak gerekirdi diye düşünerek sosyal medya hesabı üzerinden bir yazı paylaştı. İşte, psikolojik deprem çantası…
Zihinsel hazırlık, çantamıza koymamız gereken önemli gereçlerden biri. Bir gün deprem yaşayabileceğimize, bu durumda neler yapabileceğimize ve nasıl hissedeceğimize dair bir zihinsel hazırlık yapmak bu durumu düşünmeyi kaçınmaktan daha faydalı olacaktır.
Deprem anında yapılacakları önceden planlamak, not almak, sosyal çevrenizle paylaşmak hem bizi rahatlatır hem de deprem anındaki stres tepkilerimizi biraz da olsa azaltabilir. Bir kriz planı oluşturmak deprem anında daha kontrolde hissetmemize yol açar.
Depreme yönelik korkumuzu ve buna ilişkin kaygılarımızı çevremizdekilerle paylaşmak bize yalnız olmadığımızı hatırlatacak bir egzersiz olabilir. Çocukları da bu egzersizi yapmaya teşvik etmek özellikle duygularını adlandırmakta ve paylaşmakta zorlanan çocuklar için önemli bir adım olabilir.
Deprem öncesi, sırası ve sonrası da yapılacaklara dair bilgi edinmek ve bunları uygulamak kritiktir. Daha az zarara uğramak için önlemler almak da buna dâhildir. Bilgi edindikçe kaygımız bir miktar azalabilir ve durumu daha başarılı kontrol edebiliriz.
Birlikte yaşadığımız diğer kişiler için neler yapabileceğimizi öğrenmek ve önlem almak durumu kontrol ederken bize destek sağlayacaktır. Ailenin diğer üyeleri ve evcil hayvanlar için nasıl bir yol izleneceği belirlenmeli. Desteğe ihtiyaç duyan özel bireyler varsa bunlar üzerine düşünülmelidir.