Depremde hayatını kaybedenler şehit midir? İlahiyatçı Osman Ünlü’nün cevabı

Türkiye, Kahramanmaraş ve Gaziantep merkezli depremde enkaz altında hayatını kaybedenlerin ardından gözyaşına boğuldu. Göçük altında kalarak vefat edenlerin sayısı her geçen dakika yükselirken, hayatını kaybedenlerin şehit olup olmadığına ilişkin araştırmalar başladı. Peki depremde ölenler şehit sayılır mı?

Türkiye, Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremle sarsıldı. İlki 7,7 ikincisi 7,6 büyüklüğündeki deprem 10 ilde büyük yıkıma yol açtı. Arama kurtarma çalışmalarında zamana karşı yarışın hakim olduğu kentlerde bir yandan umutlandıran gelişmeler yaşanırken diğer yandan acı haberler peş peşe geliyor. Bu noktada göçük altında kalarak vefat edenlerin şehit olup olmadığı merak konusu oldu. Depremde veya buna benzer ölümlerde kelime-i şehadet getiremeden ölen şehit olur mu? sorusuna Türkiye gazetesi yazarı ilahiyatçı Osman Ünlü “Ani ölümün müminleri için rahmet olduğunu ve depremde vefat edenlerin şehit olduklarını” ifade etti.

ŞEHİT NEDİR?

Şehit, kendisine şahitlik yapılmış, Cennetlik olduğuna şahitlik edilmiş anlamına gelir. Şahit manası da vardır. Çünkü Allah katında, ölü değil diridir. Şehit olmak için Müslüman olmak şarttır. Gayrimüslim nasıl ölürse ölsün veya öldürülsün şehit olmaz. Hayzlı veya cünüp ölmek şehitliğe mani değildir.

KİMLER ŞEHİT OLARAK ÖLÜR?

Müslüman olmak şartı ile aşağıdaki 37 maddede bildirilen kimseler şehid olarak ölür. Hepsi de hadis-i şerif ile bildirilmiştir:

• Kendinin, komşusunun, can, mal ve namusunu müdafaa ederken öldürülen,
• Haksız olarak hapsedilip ölen,
• Mülci ikrah ile öldürülen, mesela bu içkiyi iç denilse onu içmesi caiz olur. Caiz olacağını bilmediği için, içmeyip öldürülürse, şehit olur.
• Hırsızın, gaspçının, kapkaççının, yol kesicinin, eşkıyanın, yan kesicinin öldürdüğü kimse,
• Yüksekten veya attan düşüp ölen, başına taş veya başka şey düşerek ölen,
• Aslan, kurt gibi yırtıcı hayvanlar tarafından parçalanarak ölen,
• Akrep ve yılan gibi zehirli hayvan sokmasından ölen,
• Suda boğulan,
• Yangında ölen,
• Gurbette garip iken ölen,
• Depremde, duvar ve enkaz altında kalarak ölen,
• Sara, sari hastalıklar, ateşli hastalıklar verem, kanser, kolera, veba, şiddetli öksürük, ishal ve diğer iç hastalıkları sebebiyle ölen, [Ameliyat edilirken ölen]
• Soğukta gusledip ölen.
• Hamile, lohusa ve doğumda ölen kadın, (Bir hadis-i şerif meali:
• (Müslüman kadın, hamilelikten doğuma kadar ve çocuğu memeden kesene kadar Allah yolundaki mücahid gibi olup ölürse şehit olur.) [Taberani])
• Cuma günü veya gecesi ölen,
• Aşkını gizleyip iffetini korurken ölen,
• Emr-i maruf ve nehy-i münker yaparken öldürülen şehittir. Doğru imanı ve namaz kılmayı meydana çıkaranlar, dinini öğrenmek, öğretmek ve yaymakta iken ölen,
• Allah rızası için müezzinlik yaparken ölen,
• Deniz tutup kusarak ölen,
• Beş vakit namazı doğru olarak kılan. (İki hadis-i şerif meali:
• (5 vakit namazı doğru kılana, her gün için bin şehit sevabı verilir.) [Tergib-i Hadimi]
• (Ümmetimin fesadı zamanında sünnetime [Ehl-i sünnete] yapışan ve beş vakit namazı cemaatle kılanın amel defterine her gün yüz şehit sevabı yazılır.) [İ. Nasiruddin])
• Kuşluk namazı kılan,
• Yolculukta da vitir namazını terk etmeyen,
• Her ay üç gün oruç tutan,
• Abdestli iken ölen, abdestli yatıp ölen,
• Namazda iken ölen,
• Günde yirmi kere ölümü düşünen,
• Dine uygun ticaret yapan,
• Gıda maddelerini ucuza satan,
• Helal kazanıp çoluk çocuğunun din bilgisi öğrenmeleri ve ibadet yapmaları için çalışan,
• Altmış yaşını geçen salih kimse,
• Günde 25 kere “Allahümme barik li filmevt ve fi-ma bad-el-mevt” okuyan,
• Müdara eden, yani insanlarla iyi geçinen, dinini koruyabilmek için dünyalık veren, (Bir hadis-i şerif meali: (Müdara eden, şehit olarak ölür.) [Deylemi])
• Ölüm hastalığında, kırk kere “La ilahe illa ente sübhaneke inni küntü min-ez-zâlimin” okuyan,
• Günde yüz defa salevat-ı şerife okuyan,
• Her gece Yasin okuyan, sabah akşam Haşr suresinin sonunu okuyan,
• Allah yolunda şehit olarak ölmeyi isteyen, (Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
• (Sıdk ile ihlas ile şehitlik isteyen, yatağında ölse de, şehit olur.) [Müslim]
• (Şehitlerin çoğu, yatakta ölür. Savaşta öldürülenin niyetini ancak Allah bilir.) [İ. Ahmed]
• (İhlasla şehitliği arzu eden, şehit olmasa da, şehitlik sevabına kavuşur.) [Müslim])
• Günah işlerken zulmen öldürülen.