Küçücük fincana 40 yıl hatırı ve sohbeti sığdıran kahvenin 40 çeşidi bulunuyor. Farklı tat ve sunumlarıyla eş dost muhabbetlerinin eşlikçisi Türk kahvesinin çeşitlerini ve yapılışını sizler için derledik. İşte detaylar…
Kahve denilince akıllara ilk olarak bol köpüklü Türk kahvesi geliyor. Türk kahvesi; kendine has tadı, kokusu, köpüğü ve sunum biçimiyle özgün bir kimliğe sahip. Fakat ülkemizdeki kahve çeşitleri bununla sınırlı değil elbette. Bu geleneksel lezzetin farklı tatlarla harmanlanmasıyla ülkemizin dört bir yanında birbirinden farklı Türk kahvesi çeşitleri ve yöntemleri ortaya çıkmış. İşte 9 yöresel türk kahvesinin tarifi:
Ege ve Doğu Anadolu Bölgesi’ne ait dibek kahvesi yumuşak içimli özelliği ile ön plana çıkıyor. ‘Dibek’ ismi verilen içi oyuk taş havanlarda dövülerek elde edilir. Kahve yoğun kıvamlı olmasına rağmen oldukça yumuşak içimli.
Kişi başı 1 tatlı kaşığı dibek kahvesini cezveye koyun. Kahve fincanı ölçüsü ile kişi sayısına göre suyu cezveye ekleyin. Ardından karıştırmadan pişirmeye başlayın. Kahve köpürmeye başlayınca taşmadan ocaktan alıp fincanlara aktarın.
Menengiç isimli bitkinin meyvesinden yapılan menengiç kahvesi Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine özgü bir kahve çeşidi. Özellikle Siirt ve Mardin’de yetişen menengiç bitkisinin meyvelerinden yapılır. Olgunlaşan meyveler toplanır, kurutulur ve kavrularak içimi yumuşak menengiç kahvesi olarak önümüze gelir.
Kişi sayısına göre her fincana 1 tepeleme tatlı kaşığı menengiç kahvesi ekleyin. Yine kişi sayısına göre fincan ölçüsünde süt yahut su eklenir. Kısık ateşte yavaşça karıştırılarak pişirilir ve servis edilir. Süt tercih edecekseniz menengiç kahvesini bir tatlı kaşığından daha fazla koyabilirsiniz.
Adını nerden alındığı bilinmese de tadı ve köpüğüyle adından da söz ettiriyor. Devebatmaz kahvesi pişirirken ortaya çıkan köpük her defasında fincana boşaltılır. Öyle ki bu süreç cezve boşalana kadar devam edilir. Taşana kadar fincana köpük ekleyebilirsiniz ne de olsa devenin bile batmayacağı kahve bu…
Bakır cezvenin içine fincan başına bir çay kaşığı Türk kahvesi koyun. Üzerine normal sıcaklıkta su koyun ve karıştırın. Kısık ateşte köpürene kadar karıştırın. Karıştırdıkça daha lezzetli olacaktır. Cezvedeki kahve kabarıp köpük çıkarmaya başladığında köpükleri yavaşça fincana boşaltın. Pişen kahveyle birlikte köpükleri fincana eklediğinizde köpüğün dibe çökmesini bekleyin. Fincandaki köpük çöktükçe cezvedeki köpükleri fincana eklemeye devam edin.
Manisa’ya özgü kahvelerden cilveli kahvenin lezzeti bir yana görüntüsü bile cazibeli! Üzerine çifte kavrulmuş ve öğütülmüş badem parçaları konularak geniş ağızlı kahve fincanlarında ve bir tatlı kaşığı ile servis ediliyor.
Bakır cezve içerisine taze çekilmiş 2 tatlı kaşığı Türk kahvesi, 2 fincan soğuk su ve 3 adet küp şekeri (isteğe bağlı) ekleyip karıştırın. Cezveyi ocağa koyup yavaş yavaş karıştırarak pişirin. Ocaktan almadan önce köpüğünden kaşıkla alarak fincanlara dağıtın. Ardından cezveyi ocaktan alın ve kahveyi yavaş yavaş fincanın kenarından dökerek fincanları doldurun. Son olarak kahvenin köpüğünün üzerine 1’er tatlı kaşığı çifte kavrulmuş ve dövülmüş bademi dökün. Kullandığınız bademin kahve içerisine batmaması için çifte kavrulmuş olması şart.
Adından da anlaşılacağı üzere Hatay’a özgü bir kahve çeşidi. Kahve çekirdeğinin çifte kavrulmasıyla elde edilen Hatay kahvesi, klasik Türk kahvesine göre çok daha yoğun, sert ve koyu renkli.
1 tepeleme tatlı kaşığı taze çekilmiş çifte kavuşmuş kahveyi ve 1 fincan suyu cezveye ekleyin. Kısık ateşte sürekli karıştırın. Kabarınca ocaktan alın ve köpüğü gidene kadar karıştırın. Ardından tekrar ocağa alın. Kaynayan kahve ikram için hazır.
Süvari kahvesi Ege Bölgesi’ne özgü olmakla birlikte bilhassa Adana ve Mersin’de de tercih edilir. Süvari kahvesi diğer kahve çeşitleri gibi kahve fincanında ikram edilmez. İnce belli çay bardaklarında sunulur. Süvari kahvesinin içini ise oldukça koyu ve serttir.
Sade yani şekersiz olarak hazırlanır. Çifte kavrulmuş taze Türk kahvesi kullanılarak yapılır. Klasik Trük kahvesi yapar gibi yapılsa da tek farkı normal kahveye göre daha çok kaynatılması. Hazırlanan süvari kahvesi ince belli çay bardağına aktarılarak servis edilir.
Türk kahvesini aromalı sevenlerin ilk aklına gelen Türk kahvesi çeşidi ‘Damla sakızlı kahve’. Ege ve Akdeniz’in meşhur kahvesi kokusu ve aromasıyla damaklarda hoş bir lezzet bırakıyor.
1 parça damla sakızını döverek toz haline getirin. 2 fincan suyu cezveye alın. Dövülen damla sakıznı cezveye aktarın. Kısık ateşte sakız eriyene kadar karıştırın. Ardından 2 tatlı kaşığı kahve ve 1 tatlı kaşığı şeker eklenir. Cezvenin etrafında köpük oluştuğunda fincanlara paylaştırabilirsiniz.
Genellikle yemek sonrası içmeye alışık olduğumuz Türk kahvesi, Tatar usullerine göre yemekten önce ve üzerine iki tatlı kaşığı kaymak eklenerek tüketiliyor. Tostakay denilen fincandan büyük, kupadan küçük olan bardaklarda sunuluyor. Türk kahvesine göre daha yumuşak içime sahip.
Tatar kahvesinin Türk kahvesinden farkı Tostakay adı verilen fincandan büyük, kupadan küçük olan bardaklarda içilmesi ve bardaklara doldurulan kahvenin üzerine 2 tatlı kaşığı kaymak konulması. Tercihe göre kıtlama veya içine şeker katılarak içebilirsiniz.
Türk Kahvesi sizi kesmiyorsa tercihinizi Güneydoğu Anadolu’ya özgü mırra kahvesinden yana kullanabilirsiniz. Kahvenin birkaç kez demlenmesi ile elde edile mırra, kulpsuz fincanlarda sunulur. Tadı oldukça sert ve acı. Zaten ismi de Arapçada ‘acı’ manasına gelen ‘murr’ kökünden geliyor.
Yeşil halde bulunan kahve çekirdekleri kavrulur. Dibek adı verilen havanda çok inceltmeden dövülür. Ardından ‘gümgüm’ adındaki büyük cezvede 2 saat kaynatılır. Bu uzun sürenin sonunda kahve telve kıvamına gelir. Telvenin üstünde oluşan kalın sıvı süzülür ve kahvenin geri kalanı ‘mutbak’ adı verilen kaba aktarılır. Üzerine tekrar kahve ve su eklenir ve kaynatılır. Tüm bu işlemler kahve pekmeze benzer bir kıvama gelene kadar tekrarlanır. Şişelere aktarılır ve ikram edileceği zaman ısıtılıp ibriklere konulur. Kulpsuz fincanda servis edilir.