Ekmek, Türk milleti olarak en çok tükettiğimiz besinlerin başında geliyor. Hatta günlük karbonhidrat ihtiyacımızın önemli bir kısmını ekmekten karşılıyoruz. Hal böyle olunca çoğu kişinin özellikle formuna dikkat edenlerin aklına “ekmek kilo yapar mı?” sorusu geliyor. Türkiye Hastanesinden Uzman Diyetisyen Bahattin Arslan ekmeğin kilo aldırıp almadığıyla ilgili şu ifadelerde bulundu:
Ekmek, un, su ve tuz ile yapılan soframızın baş tacı bir besin. Çoğu kişi ekmeksiz bir hayat düşünemiyor, ekmeksiz doymadığını söylüyor. Ancak kilo vermek isteyenler ilk adımı ekmeği azaltarak veya tamamen keserek diyetine başlıyor. Peki ekmek yememek kilo verdirir mi, yahut ekmek yemek şişmanlatır mı?
Ekmek, sebze ve meyveler gibi diğer gıdalara kıyasla karbonhidrat ve kalorisi yüksek, lif, yağ ve protein oranı ise düşük bir besin. Bununla birlikte, tam tahıllı veya yulaflı ekmek gibi bazı ekmek çeşitleri beyaz ekmeğe nazaran daha sağlıklıdır, lif ve temel vitaminler açısından daha zengindir. Diğer yiyeceklerden fiyatı düşük olduğundan ekmek tüketimi ülkemizde oldukça yaygın. Bu durum ekmeğin kilo yapıp yapmadığı sorusunu akla getiriyor.
Ekmek seçimini doğru yaptığınız ve makul miktarda tükettiğiniz takdirde ekmek kilo almaya neden olmaz. Ekmek tercihini beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği, çavdar, ekşi mayalı, keten ve yulaf ekmeklerinden yana kullanmalı. Bu ekmeklerin glisemik indeksi düşük olduğundan kan şekerinden ani dalgalanmalara, çabuk acıkma gibi problemlere neden olmaz.
Diyet yaparken beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği, çavdar veya yulaf ekmeği gibi glisemik indeksi düşük ekmekleri diyetisyeninizin verdiği ölçülerde veya gün içinde 4 dilimi geçmeyecek şekilde tüketerek günlük karbonhidrat ihtiyacımızın bir kısmını buradan alabiliriz. Tüketilecek ekmek miktarı ise boy, kilo, fiziksel aktivite gibi etkenlere bağlı olarak değişebilmektedir.
Günlük kalori ihtiyacımızın ( %50-60 ) yarısı hatta daha fazlası karbonhidratlardan karşılanmalı. Ekmek 100 gr’mı ortalama 250-300 kalori içeren bir besin olduğundan ekmek yememek günlük alınan toplam kaloriyi azalttığından hiç ekmek yememek kilo verdirebiliyor.
Ekmek, beyaz pirinç ve makarna gibi karbonhidratlar vücutta ödem ve iltihaplanmanın artmasına neden olabileceğinden buna bağlı olarak vücutta ve yüzde şişkinliğe yol açabiliyor, bunun sonucunda ekmek doğrudan doğruya yüzden kilo aldırmasa da yüzünüzün toplu görünmesine sebep olabiliyor.
Beyaz ekmek, rafine edilmemiş unla yapıldığından ve glisemik indeksi çok yüksek olduğundan kilo almayı kolaylaştıran ve hızlandıran ana besinlerden biri olarak kabul ediliyor.
Geçmişte yapılan pek çok araştırma, gece geç saatlerde yemek yemenin kilo alımına neden olabileceğini gösteriyor. Özellikle ekmek, makarna, pilav gibi karbonhidrat oranı yüksek besinlerin gece yenilmesi kilo almaya sebep olabilir.
Tam buğday ekmeği beyaz rafine ekmeklere nazaran daha fazla vitamin, mineral ve lif içeriyor. Yüksek lif içeriği sayesinde tokluk süresini uzatıyor, günlük alınan kalorinin azalmasını sağlıyor böylece kilo aldırmanın aksine zayıflamaya yardımcı oluyor.
Kaynak: TDD (Türkiye Diyetisyenler Derneği)
Türkiye Hastanesinden Uzman Diyetisyen Bahattin Arslan görüşlerinden yararlanılarak hazırlanmıştır.