Enkaz altındakileri tespit ediyor: Termal kamera nedir, özellikleri nelerdir? Enkaz çalışmalarında termal kamera ne işe yarar?

10 ilde büyük yıkıma ve can kaybına neden olan depremde AFAD, STK, Jandarma, maden işçileri gibi birçok ekibin mücadelesiyle arama kurtarma çalışmaları devam ediyor. Saniyelerin önemli olduğu çalışmalarda, Jandarma ekiplerinin enkaz altını görüntülemek için kullandıkları termal kameralar vatandaşlar tarafından dikkat çekti. Enkaz altındaki canlının vücut ısısını görüntüleyen termal kameranın ne işe yaradığı, neleri görebildiği merak konusu oldu.

Kahramanmaraş depremi yıkıcılığıyla daha önce meydana gelen depremlerden daha büyük oldu. Yüzyılın felaketi olarak adlandırılan deprem Maraş, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Gaziantep, Malatya, Elazığ, Şanlıurfa ve Kilis’te illerinde hissedilirken, ekipler gece gündüz demeden arama kurtarma çalışmalarına devam ediyor. Genellikle jandarmaların terörleri mücadelede kullandığı termal kameralar sayesinde yer altındaki ısı verileri alınıyor ve göçük altındaki insanlar ve hayvanları tespit ediliyor. Termal kamera, insan gözünün göremeyeceği pek çok alanda sıklıkla kullanılan yardımcı bir sistemdir. Peki termal kamera hangi alanlarda kullanılır? Termal kamera nasıl görür, ne işe yarar?

TERMAL KAMERA NEDİR?

Termal kamera ortam içerisinde ısının nasıl yayıldığını belirlemek, aynı zamanda gözlemlemek için kullanılan bir sistemdir. Genel olarak güvenlik amacı ile kullanılan termal kameralar, ısıya güdümlü füze, gece görüş sistemleri, askeri tekniklerin geliştirilmesi gibi alanlarda kullanılır. Göçüklerdeki arama kurtarma çalışmalarında termal kameraların yeri ise oldukça önemli. Çünkü enkaz altındaki canlının vücut ısısını görüntülemek mümkün.

TERMAL KAMERA NELERİ GÖRÜR?

Termal kameranın gördüğü şey termal enerjinin oluşturduğu Kızılötesi ışınlardır. Termal kamera tarafından çekilen fotoğraflarda soğuk bölgeler koyu renk ile sıcak bölgeler ise açık renk ile gösterilir. En sıcak bölge sarı, en soğuk bölge ise mavi renk ile gösterilir. Renk geçişleri, ortamın ısısına göre değişir. Termal kameranın özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

• Zifiri karanlıkta görebilmektedir, ışığa ihtiyaç duymadan net ve canlı görüntüler üretir.
• Termal kamera deprem enkazında canlıların vücutlarından çıkan ısıyı görebilir. Yani canlının yaydığı vücut ısısından yola çıkarak tespit eder ve yerlerini belirler.
• Termal kameralar nesnelerin içini göstermez ancak iletken metaller sıcak noktaları ve soğuk noktaları ya da metal bir kap içindeki maddenin seviyesini ortaya çıkarabilir.
• Bu cihazlar görüntü oluşturmak için belli bir sıcaklık aralığına sahiptir. Sıcaklığına göre de IR yayılımları vardır ve her IR yayılımın değişik dalda boyunda olduğu için bu cihazlar belirli sıcaklık arasında görüntü verirler. Kameradaki objektifler küçük sıcaklıkta bile sıcaklık farkını yakalayıp bu farktan görüntü oluşturan bir özelliğe sahiptir.

TERMAL KAMERA NASIL GÖRÜR?

Tüm nesneler eğer -273 derece üzerinde ise termal enerji yayarlar. Bu da nesnelerde sıcaklığa bağlı olarak değişir. Gözümüzün göremediği kızılötesi aralıkta termal enerji yayılır. Bu aralık kırmızı ışık ve mikrodalga ışınları arasındadır. Bu kameralar normal bakınca görülmeyen fakat ciddi sonuçlar doğurabilecek problemleri net olarak görebilmeyi sağlar.

DEPREM ENKAZLARINDA TERMAL KAMERA KULLANIMI

Depremde enkaz arama kurtarma çalışmalarında sıklıkla kullanılan termal kameralar, Jandarma ekipleri tarafından enkaz altından alınan ısı verisini yani canlıları gösterir. Termal kameralar, enkazın altında kalan ve göz ile görülemeyecek derinliklerde olan canlıları vücut ısıları sayesinde tespit edebilir.

TERMAL KAMERA NERELERDE KULLANILIR?

Termal kameraların yetkili kurumlar ve kişiler tarafından kullanıldıkları alanlar şu şekilde sıralanabilir:

• Basınçlı gaz, sıcak hava, sıcak su, buhar taşıyan sistemlerin kaçak tespiti
• Su kaçağı tespiti,
• Depremde ısıya duyarlı ürünler sayesinde enkaz altındaki insanları bulmada,
• Konut, iş yeri vb. yapıların enerji verimliliklerinin ölçümü,
• İletim hatları, elektrik panoları, aşırı yüklenen enerji sistemlerinin bağlantı hatlarının ve gereğinden fazla yüklendikleri için ısı yaratan yerlerin tespiti,
• Su kaçağı tespiti, rutubet nem kontrolü,
• Elektrik panoları, iletim hatları, aşırı yüklenen enerji sistemlerinin bağlantı hatalarının ve gereğinden fazla yüklenip ısı yaratan yerlerinin tespiti,
• Rulman, motor ve dönen parçaların yağlanmamasından ötürü ortaya çıkan sürtünmenin tespitinde kullanılır.