Gastrit nedir, neden olur ve nasıl geçer? Gastritin belirtileri ve bitkisel tedavisi

Mide mukozası, normal şartlarda asit ve sindirim enzimlerinden kendini korumak için özel bir tabakaya sahip. Ancak bu koruyucu tabakanın zayıflaması veya hasar görmesi sonucu mide duvarında enflamasyon oluşması “gastrit” olarak tanımlanır. “Gastrit nedir, neden olur?” sorusunu cevaplarken, birçok farklı etkenin (yanlış beslenme, aşırı ilaç kullanımı, sigara, alkol vb.) mide mukozasına zarar verebileceğini vurgulamak gerekir. Hastalık zamanında anlaşılmaz ve tedavi edilmezse ilerleyen aşamalarda ülser veya daha ciddi mide problemleri ortaya çıkabilir. Bu yazıda, gastritin belirtilerinden olası tedavilere, hatta bitkisel destek yöntemlerine kadar pek çok başlığı inceliyoruz.

GASTRİT BELİRTİLERİ NASIL ANLAŞILIR?

Gastrit’in klinik tablosu kişiden kişiye farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bazı hastalarda hafif ve geçici bir rahatsızlık görülürken, bazılarında çok şiddetli ağrı ve bulantı yakınması olabilir. Yaygın gözlemlenen semptomlar arasında mide yanması, karında rahatsızlık hissi, iştahsızlık, bulantı, geğirme ve şişkinlik sayılabilir. Buna ek olarak, bazı kişilerde sürekli hıçkırık veya hafif ateş de rapor edilebilir. Gastrit, her zaman belirgin ağrıya neden olmayabilir; kimi zaman sinsi şekilde ilerleyip belirtileri minimal düzeyde tutar. Bu nedenle, uzun süren hafif yakınmalar dahi göz ardı edilmemelidir. Erken tanı ve tedavi, gastritin neden olabileceği ilerleyici mide lezyonlarını ve komplikasyonları önlemek açısından büyük önem taşır.

GASTRİT NEDEN OLUR, HANGİ ETKENLER TETİKLER?

Gastritin en bilinen tetikleyicilerinden biri, Helicobacter pylori isimli bakterinin mide mukozasında oluşturduğu kronik enflamasyondur. Bunun yanında, uzun süreli ağrı kesici (özellikle NSAID grubu) veya benzeri ilaç kullanımı da mide koruyucu tabakasını zayıflatarak gastrite yol açabilir. Aşırı alkol tüketimi, sigara, düzensiz beslenme, baharatlı veya çok yağlı gıdaların aşırı tüketimi, yoğun stres ve diğer sindirim sistemi hastalıkları (reflü, ülser) da gastrit gelişmesinde rol oynar. Bazı otoimmün bozukluklar, kişinin kendi vücut dokularına karşı saldırgan hale gelerek de gastrite sebebiyet verebilir. Dolayısıyla gastritin altında yatan nedene yönelik bir tedavi planı oluşturmak gerekir.

GASTRİT NASIL GEÇER VE TEDAVİ SÜRECİ NASIL?

Gastrit tedavisinin ilk adımı, altta yatan nedeni saptamaktır. Eğer Helicobacter pylori enfeksiyonu söz konusuysa, çoğunlukla antibiyotikler ve mide asidini azaltan ilaçlarla (proton pompa inhibitörleri gibi) bir eradikasyon tedavisi uygulanır. Ağrı kesicilerin aşırı kullanımından kaynaklanan gastritte, ilacı bırakmak veya daha güvenli alternatifler kullanmak önerilir. Yeme içme alışkanlıkları da mide sağlığını doğrudan etkilediği için, baharatlı ve çok yağlı gıdalardan uzak durmak, sık ama küçük öğünlerle beslenmek ve sigara-alkol tüketimini sınırlamak tedavinin başarısında kritik rol oynar. Ayrıca, stres yönetimi, yeterli uyku ve düzenli egzersiz gibi yaşam tarzı düzenlemeleri de gastriti geriletebilecek önemli adımlar arasında yer alır.

GASTRİTTE BİTKİSEL TEDAVİ YOLLARI

Gastritte bitkisel yöntemler, ilaç tedavisine destek veya hafif semptomları gidermek amacıyla sıklıkla tercih edilir. Örneğin, papatya çayı, sindirim yolundaki enflamasyonu yatıştırabilir ve hafif ağrılara iyi gelebilir. Rezene, zencefil ya da ıhlamur gibi çaylar da şişkinliği ve bulantıyı azaltmada yardımcı olabilir. Bununla birlikte, bitkisel destekleri kullanırken doktor görüşü almak önemlidir; zira her hasta farklı reaksiyonlar gösterebilir ve bazı bitkiler ilaç etkileşimlerine yol açabilir. Ciddi semptomların varlığında veya kalıcı bir rahatlama sağlanamadığında, mutlaka tıbbi yardım alınmalıdır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Gastrit olup olmadığı nasıl anlaşılır?

Sık tekrarlayan mide yanması, şişkinlik, bulantı, iştahsızlık gibi semptomlar gastritten şüphelenmeye yol açar. Endoskopi ve gerekli kan/tahlil testleriyle kesin tanı konur.

Mide gastrit nereye vurur?

Gastrit ağrısı çoğunlukla üst karın bölgesinde (epigastrik bölgede) hissedilir. Bazen sırt veya göğsün alt bölümüne yansıyan ağrılar da görülebilir.

Gastrit neyi sevmez?

Gastrit, baharatlı ve yağlı gıdaları, asitli içecekleri, aşırı alkol ve sigara kullanımını sevmez. Bu faktörler mide mukozasını tahriş ederek semptomları şiddetlendirebilir.

Gastrit ve reflü nasıl ayırt edilir?

Reflüde, asit yemek borusuna geri kaçar ve göğüste yanma (heartburn) ön plandadır. Gastritteyse doğrudan mide mukozasının enflamasyonu sonucunda karın üst kısmı ağrı veya yanma hissi baskındır. Tanı için endoskopik inceleme ve doktor değerlendirmesi gerekir.