Gebelikte ultrason kağıdında BPD (biparietal çap) ne anlama gelir?

BPD (biparietal çap), anne karnındaki bebeğin başının enlemesine çapı demektir ve ultrason ile tespit edilir. Bebeğin kafatasında her iki kısımda yer alan paryetal kemiklerin arasında bulunan mesafeye BPD adı verilmektedir. Anne karnında bebeğin kafatası 13.hafta itibariyle ultrasonla tespit edilebilmektedir. 13 haftalık bebekte mesafe 2.4 cm iken doğuma yakın zamanda bu ölçü 9.5 cm’e kadar ulaşmaktadır.

Bebeğin anne karnındaki gelişimini izlemek için ultrason cihazı kullanılır. Bu cihaz sayesinde hamilelik boyunca çeşitli ölçümler yapılması mümkün. Ultrason ile ölçümü yapılabilen ölçülebilen şeylerde biri de biparietal çaptır (BPD). Bu değer anne karnında büyümekte olan bebeğin kafatasının bir parietal kemikten diğer parietal kemiğe olan uzunluğu yani kafatasının çapının ölçümünü ifade eder. Bu değer fetal ağırlığı ve gebelik süresinin tahmini için kullanılmaktadır.

BPD (BİPARİYETAL ÇAP) NE DEMEKTİR?

BPD (Bipariyetal çap, biparietal diameter); anne karnındaki bebeğin başının her iki yanındaki parietal kemiklerin arasındaki mesafenin ölçümünü ifade etmektedir. Bu ölçüm gebelik yaşını hesaplamasında ilk olarak kullanılan parametrelerden biri. Bebeğin BPD değeri gebeliğin 13 haftasında ortalama 2.4 cm iken gebeliğin son zamanlarında 9.5 cm’ye kadar ulaşmaktadır. Gebelik yaşının hesaplanmasında 12 ila 28 haftaları arasında yapılacak BPD ölçüm değerleri en doğru sonuçları verecektir. Fakat çoklu gebeliklerde bebekler aynı kiloda olsalar bile kafa yapıları birbirinden farklı olabildiği için BPD ölçüm güvenilirliği azalmaktadır.

BPD değerinin doğru ve güvenli çıkabilmesi için doğru kesitte yapılması önem teşkil eder. Şunu bilmek gerekir ki; makat geliş gibi durumlar başta olmak üzere bebeğin kafasında yandan basıklık olabilir. Bu durum bebeğin sağlığınında herhangi olumsuzluk oluşturmaz fakat BPD ölçümünü sebebiyle bebeğin gelişimi ve gebelik yaşı ile ilgili uyumu hakkında yanlış bilgiler edinilebilir. Dolayısıyla bu tarz durumlarda BPD testi tek başına yeterli olmayacak bunun yanında başka kafa ölçümleri de yapılması gerekecektir.

BPD NORMAL ARALIĞIN DIŞINDA OLDUĞUNDA NE YAPILMALIDIR?

BPD ölçümlerinin normal aralığın dışında sonuçlar vermesi durumunda doktor ek testlerin yapılmasını gerekli görebilir. Bebeğin BDP ölçümleri normalden küçük çıkması halinde doktor bu durumu rahim içi gelişim geriliğine veya bebeğin başının normalden daha düz olduğuna yorabilir. Tam tersine BPD ölçüm değeri beklenenden büyük çıktığında bebekte gestasyonel diyabet gibi sağlık problemi olduğu düşünülebilir. Ayrıca, BPD ortalamasının iki standart sapma altına düşmesi halinde doktor bebeğin başının aşırı düz olduğuna ve mikrosefali olduğundan şüphelenebilir.

ULTRASONDA BDP ve DİĞER ULTRASON TERİMLERİ NE ANLAMA GELİR?

Hamile anne adayları ultrasona gittiklerinde bebeğin ultrason görüntüsünde bebeklerinin kaç haftalık olduklarını ve tahmini kilosu ve başka diğer bilgileri görebilmektedir. Ultrason çekimi sonrasında verilen kağıtta başka birçok mevcut bilgi vardır fakat çoğu yabancı terim olduğu için anne adayları bilgileri anlamakta zorluk çekmektedir.

Rutin ultrason görüntülenmelerinde doktor bebeğin genel durumu, kalp atışları, duruş pozisyonu, amniyon sıvısının miktarı ve plasentanın durumunu değerlendirmektedir. Bu bilgilere ek olarak ultrason ile bebeğin kafa ölçümleri de yapılabilir. Bu ölçümler sayesinde bebeğin gelişiminin normal sınırlar içinde olup olmadığı ve genel anlamıyla vücutta herhangi bir organ anomalisi mevcut olup olmadığı anlaşılmaktadır.

BPD; bebeğinin başının kulaklar üzerinden ölçülen çapı

Occipitofrontal çap (OFD): BPD ölçülen kesitte bebeğin kafasının ön arka uzunluğudur. BPD ile gebelik yaşı arasında uyumsuzluk olan hallerde OFD ölçülmesi daha doğru sonuç verir.

Sefalik indeks (CI): BPD’nin OFD’ye olan oranıdır. Normal değer aralığı 0.75-0.85’dir. Kafanın her iki yandan basık olması durumunda CI en doğru bilgiyi verir.

LMP; annenin son adet tarihi

AC; bebeğin karın çevresi

HC; bebeğin kafa çevresi

HL; kolun uzun kemiği

FL; uyruk kemiği uzunluğu (bu ölçümde çıkan sayıyı 7 ile çarpınca bebeğimizin boy uzunluğunu buluruz)

CRL; bebeğin baş popo mesafesi

AD; karın çapı

EDD; beklenen doğum tarihi

NT; bebeğin ense kalınlığı

EFW; tahmini bebek ağırlığı

AFI; amniyotik  sıvı indeksi

LA; kalpte sol kulakçık

RA; kalpte sağ kulakçık,

RV; kalpte sol karıncık

LV; kalpte sağ karıncık

W; bebeğin kaç haftalık olduğu

AO; bebeğin kalbinde çıkan ana atar damar