Glutensiz beslenme gerçekten daha sağlıklı mı? Glutensiz beslenmenin faydaları
Sena Çelebioğlu
Son yıllarda glütensiz diyet, yalnızca glütenle ilgili rahatsızlıkları olanlar arasında değil, aynı zamanda daha sağlıklı bir yaşam tarzı arayan kişiler arasında da büyük bir popülerlik kazandı. Birçok kişi glüteni ortadan kaldırmanın daha iyi sindirime, artan enerjiye ve hatta kilo kaybına yol açtığına inanıyor. Ancak glütensiz diyet herkes için gerçekten faydalı mı yoksa sadece başka bir sağlık trendi mi?
GLUTENİ VE ETKİLERİNİ ANLAMAK
Glüten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan, hamura elastikiyetini veren ve birçok unlu mamulün dokusuna katkıda bulunan bir proteindir. Çölyak hastalığı olan kişilerde, bir otoimmün bozukluk olan glüten tüketmek, ince bağırsağa zarar veren bir bağışıklık tepkisini tetikleyerek besin emiliminde bozulmaya ve ciddi sindirim sorunlarına yol açar. Glüten intoleransı veya çölyak dışı glüten duyarlılığı olan kişiler glüten içeren yiyecekler yedikten sonra şişkinlik, yorgunluk ve baş ağrısı da yaşayabilir. Bu kişiler için glütensiz diyet bir tercih değil, bir zorunluluktur.
GLUTENSİZ DİYETİN POTANSİYEL FAYDALARI
• İyileştirilmiş Sindirim: Glütene duyarlılığı olan kişiler genellikle glütensiz diyete geçtikten sonra şişkinlik, gaz ve mide rahatsızlığının azaldığını bildirmektedir.
• Artan Enerji Seviyeleri: Bazı kişiler glüteni diyetlerinden çıkardıktan sonra kendilerini daha enerjik ve zihinsel olarak uyanık hissettiklerini iddia etmektedir.
• Kronik Enflamasyonda Azalma: Çalışmalar glütensiz diyetin otoimmün hastalıkları olan kişilerde enflamasyonu azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.
İlgili Haberler
GLUTENDEN KAÇINMANIN GİZLİ RSİKLERİ
Algılanan faydalarına rağmen glütensiz diyet, özellikle tıbbi bir ihtiyacı olmayanlar için istenmeyen sonuçlara yol açabilir.
• Besin Eksiklikleri: Glüten içeren birçok gıda, lif, demir, kalsiyum, folik asit ve B vitaminleri gibi temel besinler açısından zengindir. Bu gıdalardan uygun ikameler olmadan kaçınmak eksikliklere yol açabilir.
• Glütensiz Ürünlerde Daha Yüksek Şeker ve Yağ İçeriği: Ticari olarak satılan birçok glütensiz ürün, glüteni çıkararak kaybedilen doku ve tadı telafi etmek için daha yüksek miktarda şeker ve yağ içerir. Bu, kilo alımına ve metabolik bozukluk riskinin artmasına katkıda bulunabilir.
• Bağırsak Sağlığı Üzerindeki Olumsuz Etki: Glüten içeren tam tahıllar aynı zamanda bağırsaklarımızdaki yararlı bakterileri besleyen prebiyotik görevi görür. Bu yiyecekleri gereksiz yere ortadan kaldırmak bağırsak mikrobiyomunu bozabilir ve potansiyel olarak bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
HERKES GLUTENSİZ BESLENMELİ Mİ?
Uzmanlar, çölyak hastalığı veya glüten intoleransı olanlar için glütensiz bir diyetin olmazsa olmaz olduğu konusunda hemfikir. Ancak genel nüfus için tıbbi bir zorunluluk olmadan glüteni ortadan kaldırmak önemli sağlık yararları sağlamayabilir ve hatta zararlı olabilir.
Sağlıklı bir diyetin anahtarı denge. Uzmanlar glüten gibi tek bir bileşenden kaçınmaya odaklanmak yerine, tam tahıllar, meyveler, sebzeler ve yağsız proteinler açısından zengin bir diyet öneriyor. Birisi glütenle ilgili bir sorundan şüpheleniyorsa, köklü diyet değişiklikleri yapmadan önce bir doktora veya beslenme uzmanına danışmak çok önemlidir.
Glütensiz trend ivme kazanmaya devam ederken, bilim, tıbbi bir ihtiyaç olmadığı sürece glütenden kaçınmanın daha iyi sağlığa yol açtığına dair çok az kanıt olduğunu öne sürüyor. Beslenme trendlerini körü körüne takip etmek yerine, bireyin ihtiyaçlarına göre düzenlenmiş dengeli bir beslenme, genel refah için en iyi yaklaşım olmaya devam ediyor.
