Hamileler hangi balıkları yemeli? Güvenli balık tüketimine bilimsel yol haritası

Hamilelik döneminde anne adaylarının güvenli balık tüketimine yönelik net bir yol çizecek araştırma verileri yayınlandı. Araştırma, balık tüketiminin besinsel faydaları ile cıva riskini iyi dengeleyecek bir çerçeve oluşturuyor.

Hamilelik döneminde balık tüketimi konusunda üzerinde uzlaşılmış tek bir konu bulunmuyor. Bir yandan balıklar, çoklu doymamış yağ asitleri, selenyum, iyot ve D vitamini gibi beyin gelişimi için gerekli besinler açısından zengin besin kaynağıdır. Fakat öte yandan, bilinen bir nörotoksik madde olan metil cıva içerir.

Bu durum, ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nin hamile annelere tüketimi sınırlamalarını önermesine yol açmıştır ve bu da istemeden birçok kadının hamilelik sırasında balık tüketiminden tamamen vazgeçmesine neden olmuştur. 

Balık tüketimi metil cıva maruziyetinin önemli bir yoludur. Ancak cıvanın oluşturduğu sağlık riskini anlama çabaları, balıktan elde edilen besinsel faydaların cıvanın oluşturduğu toksisiteyi değiştirebileceği veya azaltabileceği gerçeğiyle daha da karmaşık hale gelmektedir.

GÜVENLİ BALIK TÜKETİMİ İÇİN BİLİMSEL ARAŞTIRMA

Massachusetts’teki bir kıyı topluluğunun sakinlerinden oluşan bir denek grubunun verilerine dayanan ve American Journal of Epidemiology’de yayınlanan yeni bir çalışma, bu soruları çözebilecek, kafa karışıklığını azaltabilecek ve hamile anneler için balık tüketimi konusunda daha net rehberlik sağlayabilecek yeni bir çerçeve oluşturuyor. 

Çalışmanın araştırmacıları arasında Rochester Tıp Merkezi’nden Sally Thurston, PhD, Harvard TH Chan Halk Sağlığı Okulu ve Brigham ve Kadın Hastanesi’nden Susan Korrick, MD, MPH ve Cornell Üniversitesi’nden David Ruppert, PhD yer alıyor.

361 ÇOCUK ÇEŞİTLİ TESTLERDEN GEÇTİ 

Yeni araştırma, Massachusetts’teki New Bedford Harbor Superfund sahasının yakınında yaşayan annelerin çocuklarının sağlığını değerlendirmek için oluşturulan New Bedford denek grubudan alınan verilerin analizinden geliyor. Mevcut çalışma, 1993 ile 1998 yılları arasında doğan ve sekiz yaşında IQ, dil, hafıza ve dikkat testleri de dahil olmak üzere nörogelişim değerlendirmelerinden geçen gruptan 361 çocuğu kapsıyordu. 

SAÇ ÖRNEKLERİ YETERLİ DEĞİL 

Araştırmacılar, doğumdan sonra annelerden toplanan saç örnekleri aracılığıyla gebeliğin üçüncü üç aylık dönemindeki cıva maruziyetini ölçebildiler. Saç örnekleri annedeki cıva maruziyetini incelemek için geleneksel yöntem olsa da bu yaklaşım tek başına düşük cıvalı balık tüketen anneler ile daha az miktarda yüksek cıvalı balık tüketen anneler arasında ayrım yapamaz. 

PORSİYON BAŞINA CIVA MARUZİYETİ TAHMİN EDİLDİ 

Bu sınırlamayı aşmak için araştırmacılar bunun yerine porsiyon balık başına cıva maruziyeti tahminlerini içeren bir model oluşturdular. Bu, gruptaki annelerin ayrıca bir yiyecek anketi doldurmaları ve hamilelik sırasında tüketilen balık ve kabuklu deniz ürünlerinin türünü ve sıklığını bildirmeleri sayesinde mümkün oldu. Yazarlar balık türüne göre ortalama cıva seviyelerini tahmin ettiler ve annenin diyetiyle ilgili bilgilerle birleştirildiğinde, hamilelik balık alımı ve balık cıva seviyelerinin nörogelişim üzerindeki ortak ilişkilerini tahmin etmek için daha kesin ve ayrıntılı bir yöntem oluşturabildiler. 

DÜŞÜK CIVA İÇEREN BALIK TÜKETMEK DAHA FAYDALI 

Araştırmacılar bu modeli kullanarak, gebelikte balık tüketimi ile sonraki nörogelişim arasındaki ilişkinin balıklardaki tahmini ortalama cıva seviyelerine bağlı olarak değiştiğini buldular. Özellikle, düşük cıva içeren balık tüketmek faydalıyken, yüksek cıva seviyelerine sahip balık tüketmenin zararlı olduğunu gördüler.

Yazarlar, “Önceki analizlerdeki metodolojik sınırlamalar göz önüne alındığında, alternatif modelleme yaklaşımımızı hem balıkların ortalama cıva hem de besin içeriğini hesaba katacak şekilde genişleten gelecekteki çalışmalar, birçok sağlıklı beslenmenin temel bileşeni olan balık tüketiminin risk-fayda dengelerinin daha iyi tahmin edilmesini kolaylaştırabilir” dedi.