Hamilelikte guatrın etkileri: Anne ve bebek için riskler neler

Guatr, tiroid bezinin anormal büyümesiyle ortaya çıkan bir durumdur ve özellikle hamile döneminde dikkatle takip edilmesi gerekir. Peki, guatr bebeğe zarar verir mi? Bu durum hamile kalmayı zorlaştırır mı? Uzmanlar, tiroid hormonlarının hamilelikteki kritik rolünü vurguluyor ve guatr hastalarının nelere dikkat etmesi gerektiğini açıklıyor.

GUATR NEDİR

Tiroit bezleri; boyunda bulunan kelebek şekilli salgı bezidir. Troid bezi bir tür endokrin bezi olup insan vücudunda çok önemli olan çeşitli işlemlerin gerçekleşmesi için gerekli olan tiroit hormonu üretmektedirler. Tiroit hormonu vücutta kalp atışı, vücut ısısı, metabolizma, büyüme ve gelişmeyi düzenlemektedir. Boyunda bulunan tiroid bezlerinin aşırı genişlemesine ise guatr denilmektedir. Guatra yol açabilecek birçok neden vardır.

Guatrın asıl sebebi iyot eksikliğidir. Guatr vakalarının %90’ı iyot eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Diğer olası nedenler ise Graves hastalığı, Hashimoto hastalığı, tiroid iltihabı, nodüller, tiroid kanseri, gebelik ve kullanılan ilaçların yan etkileridir.

Guatr herkeste görülebilir ancak ailesinde tiroit hastalığı olan bireylerde risk yüksektir. 40 yaşından büyük kadınlar veya menopozda olan kadınlarda guatr yaşanma ihtimali daha yüksektir. Radyasyona maruz kalmak da guatrı tetiklemektedir.

Guatr problemi her zaman belirti göstermez ancak belirtiler arasında boyunda fark edilir şişlik, yutma veya nefes alma zorluğu , öksürme, ses kısıklığıdır.

HAMİLELİKTE GUATR NEDEN OLUR

HCG Hormonu Yükselmesi

HCG hormonu kadın vücudunda yalnızca gebelik döneminde salgılanan bir hormondur. Bu hormonun görevi döllenmiş yumurtanın rahimde tutulmasını sağlamak ve göbek bağı oluşana dek bebeğin hayatını sürdürmektedir.

HCG hormonu seviyesinde yükselme, tiroit hormonunu baskılamaktadır. Bu durumda tiroit hormonu fazla çalışmaya başlayacak ve guatr oluşumuna yol açacaktır. Bu durum gebelikte nadir olarak görülmektedir.

İyot Eksikliği

Guatrın asıl sebebi iyot eksikliğidir. İyot; tiroit bezlerinin tiroit üretmesine yardımcı olmaktadır. Vücutta yeterince iyot bulunmazsa, tiroit bezleri tiroit üretmek için fazladan çaba sarfeder ki bu da tiroit bezlerinin genişlemesine sebep olur.

Graves Hastalığı

Bu durumda bağışıklık sistemi; tiroit bezine yanlışlıkla saldırarak hormonlarının çok fazla üretilmesine neden olur. Bu da tiroit bezinin şişmesine neden olabilir.

Hashimoto Tiroiditi 

Bu otoimmün hastalık tiroite zarar verir ve tiroit hormon seviyesini düşürür. Bu durum da guatr problemi ile sonuçlanabilir.

Tiroit kanseri 

Tiroit kanseri tiroit bezlerini genişletebilir.

Tiroidit 

Tiroidit; tiroit bezinin iltihaplanmasına neden olur ve bu da tiroitlerin genişlemesine neden olabilir.

HAMİLELİKTE GUATR BELİRTİLERİ NELERDİR

Guatrın ilk belirtisi boyunda fark edilebilir şişliktir. Diğer belirtiler ise şunlardır:

Adem elmasının hemen altında, boynun tabanında şişlik
Yutma ve nefes almada zorluk (yumru çok büyükse)
Öksürük
Seste kısıklık
Depresyon ve sinirlilik
Yorgunluk
Çarpıntı
Kolunuzu başınızın üstünde kaldırdığınızda baş dönmesi

GEBELİKTE GUATR BEBEĞE ZARAR VERİR Mİ

Hipotiroit problemi olan gebe kadınlarda; erken doğum, düşük yapmak, gebelik hipertansiyonu, bebeğin zayıf olması, tiroit hormon eksikliği, bebekte hipotiroidi ve buna bağlı zihinsel sorunlar görülebilir. Bu dönemde annenin tiroit ilaçları kullanması yararlı olabilir.

GUATR HAMİLE KALMAYA ENGEL Mİ

Evet engel olabilir.

GEBELİKTE GUATR TEDAVİSİ

Guatr için uygulanacak tedavi guatrın boyutuna, sebeplerine ve yaşanan belirtilere bağlı olarak değişecektir. Doktorunuz, eğer guatr boyutu küçükse veyahut herhangi bir belirti göstermiyorsa tedaviye gerek duymayabilir.

Dengeli Beslenmek

Guatr olan kişiler yeterli oranda iyot tüketmelidir. Gebelikte alınması gereken günlük iyot miktarı  220 mikrogramdır (mcg). Bazı besinlerdeki iyot miktarları şu şekildedir:

1 bardak sütte: 56 mcg
1 porsiyon yoğurtta: 154 mcg
5 gram(parmak ucu ile alınacak bir tutam) iyotlu tuzda: 225 mcg
Haşlanmış büyük 1 yumurtada: 12 mcg
Günlük iyot alımının 600 mikrogramı geçmemesine özen gösteriniz.

Ameliyat

Guatr vakalarında tiroidektomi adı verilen ameliyatla tiroit bezinin tamamı veya bir kısmı alınabilir. Fakat gebelik döneminde guatr annede nefes darlığı gibi belirtiler göstermediği sürece ameliyat uygulanmaz, doğum beklenir.

İlaç Tedavisi

Bazı durumlarda guatr tedavisi için aspirin veya kortikosteroit ilaçlar yazılabilir. Bu ilaçlar uzun vadede bebeğin gelişimine olumsuz etkiler doğurmaktadır. Bu yüzden de gebe kadınlar doktoru durumu hakkında bilgilendirmeli ve doktorun belirttiği ilaç kullanım süresini geçmemelidir.

Bazı durumlarda kişide (yapay tiroit hormonu) gerekebilir. Kişi önceden hipotiroidi (tiroid hormonu düşüklüğü) nedeni ile livotiroksin alıyorsa bu dozda artış gerekebilir.

HAMİLELİKTE BİTKİSEL TEDAVİSİ İLE GUATR

Yeşil Çay

Birçok bitki uzmanı, guatr tedavisi için günlük yeşil çay tüketimini önermektedir. Yeşil çay; antioksidanlarla dolu olup tiroit işlevlerini desteklemeye yardımcı olan yüksek oranda doğal florür içerir. Günlük yeşil çay içmek guatrı önlemeye yardımcı olabilir.

1 tatlı kaşığı yeşil çayı 1 bardak suya koyun ve 5 dakika kaynatın.
Ardından süzün ve içine biraz bal ekleyin.
Günde 1 veya 3 kez bu çaydan tüketin.

Melisa Çayı

Guatr ve hipertiroidizm tedavisinde etkili olduğu bilinen bir diğer bitki ise melisa çayıdır. Hipofiz bezinin işleyişini yavaşlatır ve tiroid uyarıcı hormon (TSH) seviyesini düşürür böylece guatr tedavisine  ve guatrın önlenmesine yardımcı olur. Selenyum açısından da yüksektir ve bu nedenle tiroid fonksiyonunu ve ayrıca antioksidan seviyelerini yükseltmeye yardımcı olur.

2 tatlı kaşığı taze melisa çayını 1 bardak su içine koyun.
Bunu 10 dakika kadar kaynatın.
Ocaktan alın ve süzün. İçine biraz da bal ekleyip günde 3 kez tüketin.

Sarımsak

Sarımsak da guatr tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Sarımsak; vücutta sağlıklı tiroit işleyişi için gerekli olan glutatyon üretimini uyarır. Ayrıca, boyundaki şişliğin azaltılmasına da yardımcı olabilir.

Günlük olarak sabahları 3 veya 4 sarımsak yiyin. Ayrıca yemeklerinize de sarımsak ekleyebilirsiniz.