Ramazan ayıyla beraber oruçla ilgili ilginç sorular da akla gelebiliyor. Bunlardan biri de hayvanların oruç tutup tutmadığı. Toplumumuzda hayvanların da Ramazan günlerini oruçlu geçirdiğine dair yaygın bir inanç hakim. Peki gerçekten kediler, kuşlar, muhabbet kuşu ve salyangoz vb gibi hayvanlar da Ramazan’da oruç tutar mı?
Oruç, iman, namaz, zekat ve hac ile birlikte İslam’ın beş şartından biri. Ramazan ayını müslümanlar oruçlu geçiriyor, imsaktan akşam namazı vaktine kadar oruç tutuyor, yeme, içme gibi orucu bozan faaliyetlerden uzak duruyorlar. Ramazan günü oruç tutmak büyük nimettir ve farzdır, oruç tutmamak ise büyük günah sayılır. Ramazanda oruç tutmakla yükümlü tek canlı Müslümanlardır. Müslüman olmayan kişilere ve hayvanlara oruç tutmak farz değildir. Peki hayvanlar da oruç tutar sözü doğru mu? Ramazanda hayvanlar oruç tutar mı?
Ramazan ayında oruç tutmak akıl ve baliğ olan müslümanlara farzdır. Hayvanlarda akıl olmadığından, ve oruç tutmakla mükellef olmadıklarından Ramazan’da hayvanlar oruç tutmaz.
Ancak şu var ki yapılan çalışmalarda hayvanların üremeden kış uykusuna yatmaya kadar çeşitli nedenlerle oruç tuttuğu daha doğru ifadeyle uzun süre aç beklediği tespit edilmiştir.
Endonezya Ahmad Dahlan Üniversitesi hayvanların oruç tutmasıyla ilgili şu ifadeler yer alıyor:
Oruç sadece Müslümanlar tarafından tutulmaz, diğer din mensupları ve hatta hayvanlar tarafından da oruç tutulduğu biliniyor. Peki hayvanlar neden oruç tutar?
Oruç tutan hayvanlar arasında timsahlar, yılanlar, kurbağalar, yusufçuklar, yerdomuzları, lemurlar, salyangozlar, akciğerli balıklar, yengeçler ve sümüklü böcekler yer alıyor.
Bazı çalışmalar kediler, köpekler ve fillerin yaralandıklarında, atlar ve ineklerin ise hastalandıklarında oruç tuttuğunu gösteriyor. Somon balıkları, penguenler, kuğular, deniz boğaları ve foklar sağlıklı genç nesiller yetiştirmek için sperm ve yumurtalarının kalitesini artırmak amacıyla oruç tutarlar.
Bazı hayvanlar günlerce veya aylarca oruç tutar. Bazıları yaz aylarında tatil yapar veya uyur. Bunun nedeni, yiyeceklerin yaz aylarında zor bulunması ve dehidrasyonun yani vücudun susuz kalmasının önlenmesi. Sümüklü böcekler altı yıla kadar oruç tutabiliyor. Farklı sebeplerden dolayı oruç tutarlar. Aylarca açlığa ve susuzluğa dayanabilirler.
Hayvanların belli süre aç kalmasını oruç tutmak olarak nitelemek Müslümanların ibadetiyle aynı anlamda kullanılmamalı. Zaten toplumda da hayvanların da oruç tutuğuna dair inanış bir ibadet olarak değil gözlem olarak yayılmıştır.