Hemoroid nedir, neden olur? Hemoroid (basur) belirtileri, tanısı ve tedavisi

Hemoroidler, iç ve dış hemoroid olmak üzere iki ana gruba ayrılır. İç hemoroidler, anal kanalın iç kısmında yer alır ve başlangıç döneminde ağrı gibi şikâyetlere pek yol açmazlar. Dış hemoroidler ise cilt altındaki damarların genişlemesiyle oluşur ve genellikle otururken ya da tuvalette daha belirgin hissedilir. “Basur neden olur?”, “hemoroid kendi kendine geçer mi?” ve “şişen basur memesine ne iyi gelir?” gibi sorular, bu problemi yaşayanların en sık merak ettiği konulardır.

HEMOROİD (BASUR) NEDİR?

Hemoroid, anüs ve rektum çevresindeki toplardamarların kanla dolarak şişmesi durumudur. Aslında bu bölgede herkeste bulunan damar yastıkçıkları, dışkı tutma ve gaz kontrolünde görev alır. Ancak kabızlık, uzun süreli oturma, ağır kaldırma ya da genetik yatkınlık gibi etkenlerle bu damar yastıkçıkları genişleyip sarkabilir. Bu sarkma sonucu makatta oluşan şişlikler, “hemoroid memesi” olarak adlandırılır ve ilerledikçe rahatsızlık verir. Dışkılama esnasında zorlanma veya aşırı ıkınma, basıncın artmasına ve hemoroidlerin büyümesine yol açar. Stres ve yanlış beslenme de tabloyu ağırlaştırabilir.

BASUR NEDEN OLUR?

• Kronik Kabızlık: Sürekli ıkınmak, rektumdaki basıncı artırarak hemoroid gelişimine zemin hazırlar.

• Uzun Süre Oturma veya Ayakta Kalma: Damarlar üzerindeki basınç uzun süre azalmadığında kan birikimi artar.

• Genetik Yatkınlık: Ailede hemoroid öyküsü varsa, kişide de görülme olasılığı yükselir.

• Hamilelik: Artan karın içi basınç ve hormon değişiklikleri, damarların genişlemesine neden olabilir.

Bu risk faktörlerinin bir veya birkaçının hayatınızda bulunması, hemoroid gelişimini kolaylaştırır. Özellikle tuvalet alışkanlıklarına, beslenmeye ve fiziksel aktivite düzeyine dikkat etmek önemlidir.

HEMOROİD BELİRTİLERİ

Belirtiler hemoroidin konumuna ve derecesine göre farklılık gösterir. İç hemoroidler başlangıçta ağrısız kanama şeklinde bulgu verebilir; tuvalet kâğıdında veya dışkıda kırmızı renkli kan fark edilebilir. Dış hemoroidlerde ise anüs çevresinde belirgin şişlik, otururken ağrı, yürürken veya temizlenirken acı hissedilebilir. Kaşıntı ve tahriş de sık rastlanan şikâyetler arasındadır. Bazı hastalarda “basur memesi” denilen şişkinlik, parmakla hissedilecek kadar belirgindir. İleri evrede hemoroid memeleri anüsten dışarı sarkabilir ve manuel itme ihtiyacı doğabilir.

HEMOROİD TEDAVİSİ VE NASIL GEÇER?

• Yaşam Tarzı Değişikliği: Bol lifli gıdalar tüketmek, yeterli su içmek ve düzenli egzersiz yapmak kabızlığı önleyerek basıncı azaltır.

• İlaçlar ve Kremler: Doktor önerisiyle kullanılan ağrı kesici, antiinflamatuvar merhemler ve fitiller, semptomları hafifletmeye yardımcı olur.

• İleri Yöntemler: Skleroterapi, lastik bant ligasyonu veya cerrahi müdahale gibi prosedürler, ileri evre hemoroidlerde kalıcı çözüm sunabilir.

Özellikle şişen basur memesi sıkıntı yaratıyorsa, sıcak su oturma banyoları bölgeyi rahatlatır, kan dolaşımını düzenler ve ağrıyı hafifletir. Ciddi vakalarda ise hekiminizin yönlendirmesiyle operasyon planlanabilir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Hemoroid olduğumu nasıl anlarım?

Anüs çevresinde kaşıntı, ağrı, dışkılama sırasında veya sonrasında parlak kırmızı kan görülmesi, şişlik veya meme oluşumu gibi belirtiler hemoroidin yaygın işaretleri olarak kabul görür. Uzman muayenesiyle kesin tanı konur.

Hemoroid ne gibi rahatsızlık verir?

Oturmada zorluk, tuvalette ağrı, kaşıntı, kanama ve bazen akıntı gibi semptomlar gündelik hayat kalitesini düşürebilir. İlerlemiş vakalarda bez kullanma ya da sızlama şikâyetleri artar.

Hemoroid ağrısı nerelere vurur?

Başlıca anüs ve çevresinde hissedilir. Bazı durumlarda kasık veya bel bölgesine yansıyan ağrılar da olabilir. Uzun süreli oturmalarda ağrı yoğunlaşabilir.

Hemoroid ne zaman tehlikelidir?

Kanamalar şiddetli ve sık hâle geldiğinde, hemoroid memeleri sürekli olarak dışarı sarkıyorsa veya iltihaplanma başgösteriyorsa tehlikeli bir tablo olabilir. Bu durumda tıbbi müdahale geciktirilmemeli.