Türkiye’yi hüzne boğan deprem felaketinin sancıları devam ediyor. 6 Şubat günü gerçekleşen iki büyük depremin ardından vatandaşlar enkaz altındakilerin ne kadar süre aç ve susuz kalabileceğini sorguluyor. Peki, insan vücudu aç ve susuzluğa ne kadar dayanır? Böbrekler susuz ne kadar dayanabilir?
Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki deprem; Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgesi’ndeki birçok yerleşim merkezinde yıkımlarda neden oldu. Depremin vurduğu 10 şehirde yaralı ve can kaybı sayısı artarken, arama kurtarma çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor. Enkaz altından gelecek her iyi haber umutları canlandırırken, depremin 128. saatinde 2 aylık bir bebeğin sağ kurtarılması ve 129. saatinde 5 kişilik bir ailenin kurtarılması vatandaşlara umut oldu.
Bilimsel araştırmalara göre, vücudun susuzluğa dayanabileceği en uzun süre 7 gün olarak belirlenmiştir. Bu süre 168 saat olarak da söylenebilir. Çocuklar için ya da sağlık durumu iyi olmayan biri için ise bu süre değişebilir.
Kişinin ne kadar susuz kalabileceğini belirleyen bazı kriterler var. Bunlar yaş ve kiloya bağlı olsa da ortam sıcaklığının düşük olması ve vücudun ne kadar hareket ettiği de susuzluğa dayanma süresini belirleyen etkenler arasında. Ortam sıcaklığının düşük, hareketliliğin az olduğu koşullarda 1 haftaya kadar dayanan vakalar gözlemlenmiştir.
İnsan uzun süre susuz kaldığında, vücut hücreleri de susuzluk yaşamaya başlar. Vücutta bitkinlik, kan basıncında düşme, idrara az çıkma/çıkamama, yoğun baş ağrısı gibi belirtiler kendini göstermeye başlar. Vücuttaki suyun azalması sindirim sistemi bozuklukları, bağırsak sıkışmaları, zihinsel performansta bozulmaları beraberinde getirir.
İnsan vücudu uzun süre aç kalabilecek şekilde programlanmıştır. Bir insan 60 gün boyunca aç kalabilir ancak aç kaldığında neleri feda ettiğini sadece gerekli incelemeleri yapan uzmanlar söyleyebilir.
Aç kalındığı süre zarfında öncelikle karbonhidrat, yağ ve proteinler tüketilmeye başlar. Ardından bazı organlar işlevlerini kaybetmeye başlayabilir. Uzun süre aç kalınması durumunda vücuttaki organlar sırası ile işlevlerin kaybedecektir.
Türkiye’de enkaz altında en uzun süre kalıp, sağ çıkmayı başarma rekoru Marmara depreminden önce, 1992 Erzincan Depremi’nde yaşanmıştı. SSK Hastanesi’nin üçüncü katında bulunan lojmandan kaçmak isterken merdivenlerin çökmesi sonucu birinci kata düşerek aç ve susuz şekilde beton bloklar arasında hayatta kalmayı başaran Nurcan Hemşire, 9 gün sonunda kurtarıldı. Enkaz altındayken kangren olan sol ayağı kesilen Nurcan Hemşire deprem sonrasında umut ile eş anlamlı hale geldi.
Haiti’de 2010 yılının Ocak ayında yaşanan depremden 14 gün sonra bir adam, defalarda yağmalanan bir dükkanın yıkıntıları altından sağ olarak çıkarılmıştı. Bahsedilen bu depremde en az 200 bin kişi ölmüştü. Haiti depreminin 14’üncü gününde enkaz altından canlı çıkarılan Rico Dibrivell, felaketlerde yaşanan umudun son örneğiydi.