İçelim ama hangisi? İnek sütü mü keçi sütü mü yoksa bitisel mi?

Süte ihtiyaç duyduğunuzda market raflarındaki çeşitlilik nedeniyle hangisini seçeceğimizi şaşırıyoruz. İnek sütü mü, keçi sütü mü yoksa bitkisel bazlı sütler mi daha faydalı? Bir de yağlı ve yağsız sütler var… Süt çeşitlerinin avantajları ve dezavantajlarını bilirseniz daha iyi bir seçim yapabilirsiniz.

Süt, protein, kalsiyum ve D vitamini gibi önemli besin maddeleri içermesinin yanı sıra kemiklerin gelişimine de katkıda bulunuyor. Diyet yapanlar veya alerji endişesi olanlar için ise inek sütü dışında birçok alternatif de bulunuyro. Badem, soya, pirinç ve hindistan cevizi sütü gibi popüler bitki bazlı süt seçenekleri artık daha fazla diyet yapanların beslenme listelerine giriyor.

Peki ama hangi süt tüketilmeli? İnek, keçi, bitkisel süt… Hangisi ne için faydalı?

İNEK SÜTÜ

Tam yağlı inek sütü, tüm süt türleri arasında en yüksek yağ içeriğine sahiptir. Bir fincan inek sütü yaklaşık olarak

• 150 kalori
• 12 gram laktoz (süt şekeri) formunda karbonhidrat
• 8 gram yağ
• 8 gram protein

Diğer inek sütlerinde de aynı miktarda karbonhidrat ve protein bulunmasına rağmen yağın bir kısmı veya tamamı çıkarılıyor. Örneğin, yağsız sütün kalori değeri belirgin şekilde daha düşüktür. Bununla birlikte, sütün kendine has yağının çıkarılmasıyla sütte bulunan bazı besin maddelerinin(E ve K vitaminleri)miktarı da azalıyor.

Laktozsuz süt ise protein, kalsiyum, vitamin ve mineral bakımından zengin bir besindir. İçeriğindekli yağ oranı yüzde 2, yüzde 1 ve yağsız olmak üzere farklılık gösterebilir. Bu nedenle laktozsuz süt çeşitleri arasında doymuş yağ oranları farklı olabilir. Tüketeceğiniz süt çeşidine karar vermeden önce bu ayrıntıları göz önünde bulundurmanız gerekiyor. 

Tam yağlı sütün avantajları 

• Tam yağlı süt temel proteinleri, yağlardan gelen ekstra kalorileri, vitamin ve mineralleri sağlayabilir.
• Laktoz intoleransı olan kişiler için laktozsuz versiyonları da mevcut.
• Otla beslenen ve düşük ısıda pastörize edilen seçenekler de dâhil olmak üzere inek sütü, marketlerde ve bakkallarda yaygın olarak bulunuyor.

Tam yağlı sütün dezavantajları

• Tam yağlı sütün kalorisi ve yağ oranı yüksektir.
• Birçok insanın sütte bulunan bir şeker olan laktoza karşı alerjisi olabilir.

BADEM SÜTÜ

Badem sütü öğütülmüş badem ve filtrelenmiş sudan yapılır. Kıvamını ve raf ömrünü artırmak için nişasta ve kıvam artırıcılar da içerebilir. Badem veya fındığa alerjisi olan kişiler badem sütünü tüketmemelidir. Ayrıca doymuş yağ  ve  laktoz içermez. 

Badem sütünün kalorisi, şekersiz olduğu sürece diğer sütlere kıyasla genellikle daha düşüktür.  Bir fincan şekersiz badem sütünde yaklaşık 30 ila 60 kaloridir.

• 1 gram karbonhidrat (tatlandırılmış çeşitlerde daha fazla vardır)
• 3 gram yağ
• 1 gram protein

Badem, yüksek miktarda protein içermesine rağmen badem sütü kalsiyum bakımından zengin değildir. Bu yüzden birçok badem sütü markası kalsiyum, A vitamini ve D vitamini gibi besin maddeleriyle dışarıdan ek besinlerle desteklenir.

Badem sütünün avantajı

• Düşük kalorilidir.
• Kalsiyum, A vitamini ve D vitamini kaynağı olacak şekilde zenginleştirilmiştir.
• Vegan ve doğal olarak laktoz içermez.

Badem sütünün dezavantajı

• İyi bir protein kaynağı değildir.
• Bazı kişilerde sindirim sorunlarına neden olabilir.

SOYA SÜTÜ

Soya sütü soya fasulyesinden ve filtrelenmiş sudan yapılır. Diğer bitki bazlı süt alternatifleri gibi kıvamı ve raf ömrünü artırmak için koyulaştırıcılar içerebilir. Dolayısıyla bir bardak şekersiz soya sütünde;

• Yaklaşık 80 ila 100 kalori
• 4 gram karbonhidrat (tatlandırılmış çeşitlerde daha fazla bulunur)
• 4 gram yağ
• 7 gram protein

Soya sütünün avantajları

• İyi bir potasyum kaynağı ve A, B-12 ve D vitaminlerinin yanı sıra kalsiyumda bulunur.
• İnek sütü kadar protein içerir.
• Kalorisi tam yağlı sütten daha düşük ve yaklaşık yüzde 1 veya yüzde 2 sütteki kaloriye eşittir.
• Çok az doymuş yağ içerir.
• Bitkilerden elde edildiği için soya sütü doğal olarak kolesterol içermez.
• Laktoz içermez.

Soya sütünün dezavantajları

• Soya hem yetişkinler hem de çocuklar için yaygın bir alerjen olabilir.

HİNDİSTAN CEVİZİ SÜTÜ

Hindistan cevizi sütü, filtrelenmiş su ve rendelenmiş olgun Hindistan cevizi etinden yapılan Hindistan cevizi kremasından yapılır. Diğer bitki bazlı süt alternatiflerinde olduğu gibi, hindistancevizi sütü de sıklıkla ilave koyulaştırıcılar ve diğer bileşenler içerir. Ayrıca Hindistan cevizi sütü diğer süt alternatiflerine göre daha fazla yağ içerir. Bu yüzden bir fincan şekersiz Hindistan cevizi sütünde şunlar vardır:

• Yaklaşık 50 kalori
• 2 gram karbonhidrat
• 5 gram yağ
• 0 gram protein

Hindistan cevizi sütünün avantajları

• Hindistan cevizi sütü, fındık alerjisi olan çoğu insan için güvenlidir.

Hindistan cevizi sütünün avantajları

• İyi bir protein kaynağı değil.
• Bazı insanlarda sindirim sorunlarına neden olabilecek karajenan içerebilir.
• Hindistan cevizi sütü içeceği doğal olarak kalsiyum, A vitamini veya D vitamini içermez. Bu besinlerle takviye edilebilir.