Ergenlik dönemiyle devreye giren üreme hormonları, yumurtalıkları aktif hâle getirerek adet döngüsünün başlamasını tetikler. İlk adet dönemi (menarş) sıklıkla 10-15 yaş aralığında görülse de, genetik faktörler, beslenme düzeni ve çevresel etkenlere bağlı olarak daha erken veya geç ortaya çıkabilir. Bu süreçte genç kızlar, karın ve bel çevresinde ağrı, ruh hâli değişiklikleri ve meme hassasiyeti gibi hafif belirtilerle karşılaşabilirler.
Bir kız çocuğunun ilk adet kanamasına yaklaştığının işaretleri, adet döngüsünün başlamasından önce görülmeye başlayabilir. Gözlemlenebilecek bazı tipik belirtiler:
• Göğüslerde Hassasiyet ve Büyüme: Meme dokusunda belirgin gelişme, ergenliğin başladığını gösterir ve bu sürecin devamında adet döngüsü beklenebilir.
• Kasık veya Bel Ağrısı: Hafif sancılar veya çekilmeler, vücudun hormonal değişiklikleriyle bağlantılı olarak adet öncesi semptomlara benzer şekillerde ortaya çıkabilir.
• Duygusal Dalgalanmalar: Hormon seviyelerindeki artış, sinirlilik, ani neşe veya öfke gibi hissedilebilen ruh hâli değişimlerini tetikleyebilir.
• Vajinada Berrak veya Hafif Akıntı: Rahim ağzından gelen mukus benzeri sıvıda artış olması, adet döngüsünün yaklaştığını gösterebilir.
Bu belirtiler kişiden kişiye değişir ve her genç kız aynı yoğunlukta yaşamayabilir. Ayrıca bazıları adet başlayana kadar hiçbir fizyolojik veya ruhsal belirti göstermeyebilir.
İlk regl dönemi, çoğunlukla 2-7 gün arası sürebilir ve kanamanın yoğunluğu ilk birkaç günde daha fazla olup sonlara doğru azalır. “İlk adet kanaması ne renk olur?” sorusuna gelince; genellikle kahverengi veya koyu kırmızı şekilde bir akıntı gözlenir. Bu renk farklılığı, rahim içinde bekleyen kanın oksidasyona uğramasından kaynaklanır. İlk adet döneminin düzensiz ve hafif olması da oldukça yaygındır; çünkü ergenlikte hormonlar henüz tam bir dengeye kavuşmamıştır. İlerleyen döngülerde her ayki adet süresi ve kanama miktarı daha belirgin bir düzene oturabilir.
İlk adet, ortalama olarak 12-13 yaş civarında ortaya çıksa da, 10 yaşında da görülebilir, 15 yaşa kadar gecikebilir. Bu geniş yaş aralığı, genetik miras, vücut kitle indeksi, beslenme alışkanlıkları ve coğrafi faktörlerle ilişkilidir. Eğer bir genç kız 15 yaşını geçtiği hâlde hâlâ adet görmediyse veya ergenlik belirtileri başlamadıysa, bir uzmana danışmak yerinde olur.
İlk adetle birlikte bedende ve ruh hâlinde olan değişimlerin normal olduğunu anlatmak, genç kızın bu dönemi kaygısız atlatmasını sağlar. Ayrıca adet sırasında kullanılacak pedlerin seçimi, temizlik ve hijyen konusundaki bilgi eksikliğinin giderilmesi de bu süreci daha sağlıklı hâle getirir. Gerekli durumlarda jinekolojik kontrolden geçmek de ileride yaşanabilecek olası sorunların önceden belirlenmesini sağlar.
İlk adet döneminde kasık ağrısı, bel ağrısı ve hafif ruh hâli dalgalanmaları beklenebilir. Bunlar çoğunlukla evde basit yöntemlerle (ılık su torbası, hafif egzersiz veya dinlenme) hafifletilebilir. Ancak aşırı derecede ağrılı adet, çok yoğun kanama veya uzun süre kanamanın kesilmemesi gibi durumlar, bir sağlık uzmanıyla görüşmeyi gerektirir. Ayrıca adet döngüsü 6 ay-1 yıl sonrasında da belirli bir düzene girmediyse veya adetlerin arası çok sık/seyrek oluyorsa, bunun altında yatan hormonal ya da anatomik sebepleri araştırmak gerekebilir.
En erken hamile kalınır mı?
Ergenlikte adet döngüsü başladıktan sonra, kadın bedeni üremeye hazır hâle gelir. Dolayısıyla ilk adet sonrasında yaşanan cinsel ilişkide gebelik ihtimali bulunur. Bu nedenle koruyucu önlemler ve cinsel sağlık eğitimi önemli.
İlk regl kaç günde biter?
İlk adet genellikle 2 ila 7 gün arasında sürer. İlerleyen adet dönemlerinde bu süre belli bir düzene kavuşabilir. Bazı genç kızlarda 1-2 gün gibi çok kısa süreli de görülebilir.
İlk adet kanaması ne renk olur?
Çoğu zaman ilk regl sırasında kan pıhtılaşması ve oksidasyon nedeniyle koyu kahverengi veya koyu kırmızı renginde bir akıntı gözlemlenir. Zamanla renk daha açık kırmızıya dönebilir.
İlk adet kaç yaşında olur?
Ortalama 12-13 yaş civarındadır, ancak 10 yaşında da başlayabilir, 15 yaşa kadar gecikebilir. Bu aralık genetik, beslenme ve çevresel faktörlere göre farklılık gösterir. 15 yaşına rağmen hâlâ adet görülmemişse doktora danışmak önerilir.