İslam alemi için büyük öneme sahip olan Berat Kandili Şaban ayının 14. gününü 15. gününe bağlayan gece idrak ediliyor. Berat gecesinin yaklaşmasıyla hakkında aramalar hız kazandı. Temize çıkmak anlamına gelen Berat Kandili’ni ibadetle geçirmek isteyen İslam Alemi “Berat gecesinde kaderimiz tekrar mı yazılıyor?”, “Berat gecesi edilen dualar alın yazısını değiştirir mi?” sorularını merak ediyor.
Her sene, şaban ayının on beşinci Berat gecesinde bir yıl içinde olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey Levh-i mahfuzda yazılır. Allahü Teala bu yıl içinde olacak her şeyi, Berat gecesi meleklere bildirir.
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (sallallahu aleyhi vessellem) rızık ve kurtuluş yolunun bu geceden geçtiğini bildirdiği hadisi şerifte, (Şabanın 15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim. Rızık isteyen yok mu, rızık vereyim. Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa istesin, vereyim.”) buyuruluyor.
Hayır yazılmaz, kader ezelde Levh-i mahfuzda yazılmıştır. Sonradan bir şey yazılmaz. Yani, Levh-i mahfuzda olacak değişiklikler ve ömürlerin artması ve kısalması da, ezelde yazılmıştır. Allahü teâlânın ezeldeki ilmi nasılsa, Levh-i mahfuzdaki değişiklikler, ona uygun olur. (Tefsir-i Hazin) Allahü teâlâ, ezelde, hiçbir şey yaratmadan önce her şeyi takdir etti, diledi. Bunlardan, bir yıl içinde olacak her şeyi, Berat gecesinde meleklere bildirir.
Alın yazısı iki türlüdür; biri dua ile, sadaka vermekle, iyilik etmekle değişirken, biri ise asla değişmez. Örneğin evlilik, iş sahibi olmak ya değişen kısımdandır ya da değişmeyen. Bunu insanlar bilemez. Sadece dua ve iyilik edebilir, değişen kısımdan ise değişir. Birine bir bela geleceği alın yazısında var ise, yine alın yazısında bu kimse dua edecek o beladan kurtulacak diye yazılır. Biz insanlar dua ederek o belayı önlemiş oluruz. Berat gecesinde yazılacak olanlar da yine ezelde bildirilmiş olanlardır. Ömrün uzaması kısalması da böyledir. Şu iyiliği yapacak ve ömrü uzayacak yahut şu kötülüğü yapacak ve ömrü kısalacak diye yazılıdır. Demek ki hep iyilik yapmaya çalışmalıyız. Yaptığımız şeyler alın yazımızdır.
Peygamber Efendimiz, Berât Gecesi’ne çok değer verir ve bolca ibâdet ederdi. Hazret-i Âişe vâlidemiz anlatıyor:
“Bir gece Peygamberimiz yatağından kalktı, abdest aldı, namaza durdu. Uzunca bir namaz kıldı; secdede o kadar çok kaldı ki, ben vefât etmiş olabileceğini düşündüm! Elimi mübârek ayağına dokundurdum, hareket ettiğini görünce sevindim. Namaz bitince sordum: Ne kadar çok secdede kaldınız? Hayatınızdan endişe etmeye başlamıştım. Hayırdır, hiç sizi böyle görmemiştim, dedim.”
Buyurdu ki: “Yâ Aişe! Bu gecenin hangi gece olduğunu biliyor musun? Bu gece Şaban ayının 15. gecesi olan Berât gecesidir. Bu gece, ameller Yüce Rabbimize arz olunur. Gelecek sene içinde kimin rızkının ne kadar olduğunu açıklayan liste, Mikâîl aleyhisselâma verilir. Öleceklerin listesi de Azrâîl aleyhisselâma teslim edilir…”