Kadınlarda Kansızlık (Anemi) Neden Olur, Nasıl Geçer? Kadınlarda Kansızlık Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi

Kadın bedeni, hormonel döngüler ve düzenli adet kanamaları gibi faktörler nedeniyle anemi riskine çok daha açık bir yapıda. “Kadınlarda kansızlık neden olur, hangi belirtilere yol açar ve nasıl tedavi edilir?” sorusunu yanıtlamak için, öncelikle kansızlığın temel kaynaklarını tanımak gerekir. Bu noktada en yaygın sebep demir eksikliği olsa da, folik asit ya da B12 vitamini yetersizliği gibi farklı etkenler de rol oynayabilir. Bu yazıda, kadınlarda sık rastlanan kansızlık nedenlerini, belirtilerini ve hangi yöntemlerle düzeltilebileceğini tüm detaylarıyla ele alacağız.

KADINLARDA KANSIZLIK NEDEN OLUR?

Kadınlarda kansızlığın en sık rastlanan nedeni demir eksikliği anemisidir. Özellikle adet döneminde her ay kaybedilen kan miktarı, günlük demir ihtiyacının yeterince karşılanamadığı durumlarda stokların hızla tükenmesine yol açabilir. Ayrıca gebelik ve emzirme dönemi gibi durumlarda vücudun besin öğesi talebi artar; eğer diyet yetersiz kalıyorsa demir ve diğer hayati vitamin-mineral eksiklikleri ortaya çıkar.
Demir eksikliği dışında, B12 eksikliği veya folik asit eksikliği de anemiye yol açabilir. Bazı kadınlarda yoğun regl kanamaları veya uterin miyomlar gibi etkenler de aşırı kan kaybına neden olarak kansızlığı tetikler. Bazen ise beslenme bozuklukları (örneğin vejetaryen/vegan diyetlerde demir kaynaklarının yetersiz olması) ve sindirim sistemi hastalıkları (emilim bozuklukları) da anemi riskini yükseltir. Dolayısıyla her kadının, kendi yaşam koşullarına, adet düzenine ve beslenme biçimine göre anemiye yatkın olup olmadığını gözden geçirmesi faydalı olacaktır.

KADINLARDA KANSIZLIK BELİRTİLERİ, HANGİ İŞARETLERE DİKKAT EDİLMELİ?

Kadınlarda anemi belirtileri çoğu zaman halsizlik, solgunluk ve enerji kaybı şeklinde başlar. Sabahları yataktan kalkmakta zorlanma, basit eforlarda dahi çabuk yorulma, baş dönmesi ve konsantrasyon güçlüğü en yaygın yakınmalardır. Saç dökülmesi, tırnak kırılması, dudak kenarlarında çatlaklar, nefes darlığı ve kalp çarpıntısı da göz ardı edilemeyecek diğer semptomlardır. Bazı kişilerde “pica” adı verilen, buz veya toprak gibi maddelere karşı aşırı istek duyma da görülebilir.
Yetersiz kırmızı kan hücresi taşıyan oksijen eksikliği, beyin ve kasların performansını da düşürür. Bu nedenle kadının günlük işlerde veya spor aktivitelerinde çabuk yorulması ve yeterince verimli çalışamaması sıkça karşılaşılan bir tablodur. Özellikle regl dönemlerinde, kanama miktarı fazla olduğunda semptomlar daha belirgin hâle gelebilir. Aniden başlayan yoğun yorgunluk veya sık sık tekrar eden baş ağrıları da kansızlık işareti olabilir.

KADINLARDA KANSIZLIK TEDAVİSİ: NASIL GEÇER, NE YAPILMALI?

Tedavinin ana hedefi, altta yatan anemi tipini doğru belirleyerek eksik olan ögeyi yerine koymak ve gerekliyse kanama kaynaklarını kontrol altına almaktır. Pek çok vakada demir eksikliği söz konusuysa doktor, demir hapları veya şuruplar reçete edebilir. Ayrıca beslenme alışkanlıklarında kırmızı et, baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler ve demir emilimini artıran C vitamini açısından zengin gıdaları tüketmeye özen göstermek gerekir. Yetersiz B12 veya folik asit kaynaklı anemilerde de ilgili vitamin takviyeleriyle tablo düzeltilir.

Kadınlarda aşırı adet kanaması veya miyom gibi ek problemler kansızlığa katkı sağlıyorsa, jinekolojik değerlendirmenin ardından bu durumlara yönelik tedaviler (örneğin hormonal tedaviler, miyom çıkarma operasyonu) gündeme gelebilir. Eğer anemi seviyesi çok düşmüş ve hastada ciddi semptomlar gelişmişse kan transfüzyonu gibi acil müdahaleler de gerekebilir. Kişinin yaşam tarzını hareketlendirmesi, stres yönetimine dikkat etmesi ve alkol-sigara kullanımını sınırlandırması, tedavi sürecine olumlu etki yapan faktörler arasında sayılır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Kadınlarda kansızlık nelere yol açar?

Uzun süren yorgunluk, baş dönmesi, saç dökülmesi, kalp çarpıntısı ve hatta depresif duygudurum gibi şikâyetlere neden olabilir. İleri vakalarda doku ve organlara yeterince oksijen gitmediği için hayati fonksiyonlar etkilenebilir.

Kansızlık ne gibi belirti verir?

Öncelikle solgunluk, hâlsizlik, nefes darlığı, hızlı kalp atışı ve konsantrasyon güçlüğü gibi belirtiler göze çarpar. Bazı bireylerde tırnak kırılması, saç dökülmesi ve ağız kenarlarında yarılmalar da sık görülür.

Aşırı kansızlık tedavi edilmezse ne olur?

Vücut direnci zaman içinde düşer, organ fonksiyonları bozulabilir. Özellikle kalp daha çok çalışmaya zorlandığından kalp yetmezliği riski artar. Uzun dönemde ciddi sağlık problemleriyle karşılaşılabilir.

Kansızlık adeti nasıl etkiler?

Aşırı adet kanaması veya sık adet döngüsü varsa, demir kaybı artar ve anemi şiddetlenebilir. Ayrıca kansızlık zaten mevcutsa, adet dönemlerinde yorgunluk ve halsizlik daha da belirginleşebilir. Adet düzeninde de bazı sapmalar yaşanabilir.