Kadınların kendine ve dünyaya yapacağı en büyük iyilik: Hızlı modadan ‘yavaş moda’ya nasıl geçilir?

Düşük kaliteli malzeme ile yapılan ucuz kıyafetleri anlatan hızlı moda ürünleri aslında üreticinin kasasını dolduruken kadınları sömüren bir pazarlama stratejisinin sonucu. Bir kez bile giyilmeden gardrobun arkasına atılan kıyafetleriniz çoğaldıysa, çevre dostu, kaliteli ‘yavaş moda’ ürünlerine geçmenizin vakti gelmiş demektir! Peki bunu nasıl yapacaksınız? Ünlü moda uzmanları pahalı gibi görünse de bütçe dostu tercihlere dikkat çekerken, gardrop stratejisi ve temizliği için ipuçları veriyor.

Pek çoğumuz, yalnızca bir kez giyilmek (eğer giyilirse) ve dolabın arka tarafına kaldırılmak üzere, geçici bir hevesle ucuz bir elbise veya gömlek satın alırız. Aynı modelden iki, üç çift ayakkabı, tişört, pantolan aldığımız da olur. Daha kötüsü bir iki yıkamadn sonra kıyafetlerin çabucak eskiyip çöp olmasıdır. 

HIZLI MODA SUÇLULUK DUYGUSU DOĞURUYOR

Uzmanlar “hızlı moda” olarak adlandırılan deneyimlerin yalnızca harcanan para nedeniyle değil, aynı zamanda işçilere etik olmayan muameleyi teşvik ettiği ve istenmeyen kıyafetlerin çevreye zararı nedeniyle genellikle suçluluk duygusuyla birlikte geldiğini belirtiyor.

HIZLI MODA “HEMEN ALIN YA DA PİŞMAN OLUN” STRATEJİSİDİR

Sürdürülebilir moda danışmanı Look @ the Labels (Etiketlere bakın) kitabının yazarı Jennfer Walderdorff, “Hızlı moda, çok ucuz fiyatlar, çok düşük maliyetli malzemeler, üretim süreçlerinde çalışanlara düşük ücretlerin ödenmesi anlamına gelir ve ‘hemen alın ya da pişman olun’ şeklinde yoğun bir pazarlama stratejisidir” diyor ve ekliyor:

“Tersine, yavaş moda daha kaliteli kumaşlar demektir, personele adil ücret ödüyorlar, işleri A’dan B’ye uçurmuyorlar. Daha geçici, mikro trendler olan hızlı modaya kıyasla her şey daha fazla dikkate alınıyor.”

Hızlı modanın insani ve çevresel maliyetleri konusunda farkındalığın artmasına rağmen herkes daha sürdürülebilir alışveriş yapma seçeneğine sahip değil.

ABD dahil birçok ülkede artan enflasyonun tüm yaşam masraflarını arttırması ve sürdürülebilir beden ölçüsü seçeneklerinin nadir olması nedeniyle birçok kişi, kendilerine uygun etik ve sürdürülebilir kıyafetleri satın alıp alamayacaklarını merak ediyor.

Ancak uzmanlar, yavaş, sürdürülebilir ve etik alışveriş yapmak için bütçenizi zorlamanıza gerek olmadığı görüşünde. 

AZALTIN, YENİDEN KULLANIN, GERİ DÖNÜŞTÜRÜN

Peki yavaş modaya nasıl geçilebilir?

İlk adım, halihazırda sahip olduğunuz şeylerin envanterini çıkarmak olmalıdır. Stilist ve sürdürülebilir moda uzmanı Roberta Lee, her bir öğeyi gözden geçirmek ve saklamaya, bağışlamaya veya satmaya karar vermek için yılda en az bir kez gardırop denetimi yapılmasını öneriyor. 

Walderdorff, kullanım ömrünü uzatabileceğini söylediği eşyaların onarılmasını savunuyor; düğmeleri değiştirin, güve deliklerini kapatın ve eşyayı farklı bir renge boyayarak lekeleri düzeltin. Tayt dışında “neredeyse her şey tamir edilebilir” diye ekliyor.

Modası geçmeyecek parçaları seçmek, “Bunu 100 kez giyebilir miyim?” sorusunun yanıtını bulmanıza yardımcı olacaktır. Bu, her yıl birden fazla kez giyilebileceği anlamına gelir. Lee, “Cevap hayırsa yatırım yapmayın” diyor.

SEVİLEN KIYAFETLERİ SATIN ALIP YENİDEN KULLANIN 

Yakın zamanda yapılan bir araştırma, ikinci el kaliteli kıyafetlerin satın alınmasının, hızlı modaya göre daha uzun süre dayanabileceğini, bu da giyim başına fiyat göz önüne alındığında onu daha cüzdan dostu hale getirdiğini öne sürüyor.  

Sürdürülebilirlik konusunda uzman olan Northumbria Üniversitesi’nde moda tasarımcısı, yardımcı doçent Alana James, bunun daha fazla satın almak için bir gerekçe olarak kullanılmaması gerektiğini belirterek “Tüketim hacmi hızlı modayı yansıtıyorsa bu olumsuz bir şey olabilir” diyor.

ETİKETLER YANILTICI OLABİLİR

Walderdorff, bazı şirketlerin daha üst düzeyde görünmek için “yapılan” yerine “tasarlanmış” ifadesini kullandığını söylüyor. Çoğu hızlı modanın satın alınması ucuz olsa da bazılarının maliyeti daha yüksektir ancak her zaman daha iyi kalite anlamına gelmez. Walderdorff, “Orta fiyat noktasındaki giysilerin bazıları kötü yapılmış; astar yok, üretim karışık, kompozisyon zayıf. Bakın eşya yarı saydam mı, ince mi. Bu malzemenin düşük maliyetli ve dolayısıyla hızlı moda olduğunun bir göstergesi” diye ekliyor.

Walderdorff, iyi yapılmış giysilerin ayırt edici özelliklerinin; gevşek iplik içermeyen sıkı, düz dikişler, yapıyı gösteren terzilik ve şeklini koruyan yakalar olduğunu belirtiyor.

BİR MARKANIN NE SIKLIKTA YENİ PARÇALAR ÇIKARDIĞINA BAKIN

Walderdorff, hızlı moda markalarının yeni ürünleri sergilemek için mağazalarının ve web sitelerinin düzenini sık sık gözle görülür biçimde değiştireceğini söylüyor. James bunun daha hızlı olmasa da iki ila üç haftada bir olacağını söylüyor. Walderdorff şunu da ekliyor:

“Hızlı modanın yaşam döngüleri kısa, çok geniş bir koleksiyon var ve çok kısa bir sürede çok şey görüyorsunuz.”