Kafein, ilk kez 1819 yılında Alman kimyageri Friedrich Ferdinand Runge tarafından keşfedilmiştir. Kafein bazı bitkilerin yaprakları ve meyvelerinde bulunan bir
Kafein, ilk kez 1819 yılında Alman kimyageri Friedrich Ferdinand Runge tarafından keşfedilmiştir. Kafein bazı bitkilerin yaprakları ve meyvelerinde bulunan bir kimyasaldır, uyarıcı ve rahatlatıcı etkisiyle meşhurdur. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı doktorları Mustafa Hancı, Ertuğrul Kaya, Sait Bayram, Selim Karahan tarafından yapılan araştırmada ülkemizde tüketilen kafeinli içeceklerdeki kafein miktarları tespit edilmiştir. Kafein psikoaktif bir moleküldür ve çay, kahve gibi çeşitli içeceklerde doğal olarak bulunmakta, hazır kahve, enerji içeceği kola gibi içeceklerin ise üretimine eklenmektedir. Kafeinin en çok bilinen kaynakları kahve, çay, kolalı içecekler ve çikolatadır. Yapılan araştırma sonucunda en yüksek kafein miktarı Türk kahvesinde, en düşük kafein ise kolada olduğu tespit edildi.
Günlük kafein sınırı nedir?
Günlük kafein sınırı kişiye göre değişir. Kafeine karşı duyarlılık; kafeinli gıdaların tüketiminin sıklığı, düzenli olarak alınan miktar, vücut ağırlığı ve fiziksel koşullar gibi pek çok faktöre bağlı olarak değişir. Pek çok çalışmada, yetişkinler için günlük kafein sınırı yani güvenli olarak tüketilebilecek kafein miktarının günde 300 mg (yaklaşık 3-4 fincan kahve ya da 5-6 büyük bardak çay) olduğu belirtilmiştir. Kafein alındıktan 1 saat sonra kanda maksimum doza erişir ve kanda 4-6 saat kalır. Kafein kan dolaşımında ya da vücutta birikmez, alındıktan birkaç saat sonra idrar veya dışkı yoluyla vücuttan atılır. Uzmanlar gebelikte günlük olarak tüketilen 300 mg (3-4 fincan kahve ya da 5-6 bardak çay) kafeinin olumsuz etkisi olmadığı ancak hamilelik döneminde fazla miktarda tüketilmemesi gerektiğini bildirmektedir.
Kafein çocuklara zararlı mıdır?
Çocukların tükettiği kafein miktarı günde 35-40 miligramı geçmemelidir. Yapılan araştırmalar besinlerin içinde bulunan kafeinin miktarının çocuklar için zararlı olmadığını göstermiştir. Ancak ebeveynlerin çocukları fazla miktarda kafein içeren yiyecek ve içeceği tüketmesinden uzak tutmalıdır.
Kafeinli içecekler
- Filtre kahve 1 fincan 135-200 mg
- 100 gram sütlü çikolata: 20 mg
- 100 gram siyah çikolata: 60 mg
- Espr esso 1 fincan 100 mg
- Cappuccino 1 fincan 100 mg
- Hazır kahve 150 cc 57 mg
- Türk kahvesi 1 fincan 57 mg
- Dekafeine kahve 150 cc 5 mg
- Demleme çay 175 cc 20 – 110 mg
- Ice Tea 330 cc 70 mg
- Hazır çay 200 cc 30 mg
- Kola 1 Kutu 30 – 56 mg
- Diyet Kola 1 Kutu 38 – 45 mg
- Kola dışı meşrubat 1 Kutu 50 mg
- Meyveli gazoz 1 Kutu 0 mg Çikolata 60 gram 10 – 50 mg
- Kola (46 mg)
- Portakallı gazoz (40 mg)
- Gazoz (54 mg)
- Yeşil çay (25 mg)
- Poşet çay (25 mg)
- Sütlü kakao (8 mg)
- Kahveli dondurma (85 mg)
- Bitter çikolata (31 mg)
Kafeinin faydaları nelerdir?
- Kafein, beyinde kan damarlarını daraltır; bu nedenle, bazı migren ağrısı tiplerini tedavi etmek ve merkezi sinir sistemini zayıflatan bazı ilaçları dengelemek için kullanılabilir.
- Sakinleştirici bir etkisi vardır.
- Dikkati artırır, yorgunluğu azaltır.
- Fiziksel, psikomotor ve entellektüel performansı arttırmaya yardımcı olabilir.
- Akciğerlere giden solunum yollarını rahatlatır ve astım krizlerini azaltıcı etkisi vardır.
- Bağırsakları yumuşatıcı özelliktedir.
- Parkinson hastalığına yakalanmayı önler.
- Uyarma özelliği sayesinde uyanık kalmanıza yardımcı olur.
- Japon bilim adamlarınca yapılan araştırmada kafein alımının inme, felç riskini %25 düşürdüğü tespit edilmiştir.
- Yapılan araştırma, karaciğer sirozu olan insanların her gün 3 fincan kahve içererek daha uzun yaşayabileceğini göstermiştir.
- Yine yapılan araştırmalarda kafeinin cilt kanseri riskini azalttığı tespit edilmiştir.
Kafeinin zararları nelerdir?
- Uykusuzluk ve sinirlilik yapabilir.
- Düzensiz ya da hızlı kalp atışına neden olabilir.
- Tansiyonu yükseltebilir.
- Baş ağrısı yapabilir.
- Kan şekerini yükseltebilir.
- Bağımlılık yapabilir.
- Nabız atışını artırabilir.
- Depresyona yol açabilir.
- Sara (Epilepsi) krizlerini tetikleyebilir.
- Mide rahatsızlığına yol açabilir. (Kabızlık, ishal, mide bulantısı, kusma mide krambı vb)
- Osteoporoz (Kemik erimesi) riskini arttırır.
- İdrar söktürüp idrara sık çıkmanıza neden olup dehidrasyona yol açabilir.
- Kan basıncında artışa neden olabilir.
- Anne karnındaki plasentanın kan damarlarını daraltabilir.
- Düşüğe yol açabilir.
- Vücut ısısında artış yapabilir.
- Kasların uyumu ve zamanlı çalışmasını da güçleştirebilir
- Hamile kadınlarda düşük ve doğurganlık üzerine olumsuz etkileri olabilir.
- Vitamin ve mineral kaybına yol açabilir.
Emziren Anne Kahve İçebilirmi? Uzman Doktorlar Cevaplıyor Tıklayınız
Kahve Gaz Yaparmı? Bilimsel Araştırma Sonuçları Tıklayınız