Kulak arkasında şişlikle karşılaşmak kişiyi endişeye sevk edebilir, ancak neyse ki çoğu zaman bu şişlik kulak ardındaki yağ bezesi, lenf bezlerinin şişmesi, sivilce gibi basit ve kolay tedavi edilebilir nedenlerden kaynaklanır. Kulak arkasındaki şişlik zamanla kendiliğinden kaybolabildiği gibi bazen de lokal cerrahi gibi tıbbi bir prosedürle kistin ameliyat ile çıkarılması gerekebilir.
Kulak arkasında bazen sert veya yumuşak, ağrılı, ağrı yapmayan, şekli sabit kalan yahut büyüyen yumru, şişlik meydana gelebiliyor.
Şişlik genellikle sağ ya sol yalnızca tek kulak arkasında görülüyor.
Nadiren de olsa kulak arkası şişliği kansere bağlı gelişebiliyor.
Şişliğin kanserden kaynaklanması halinde kulak arkasındaki kitlede ağrı, akıntı gelmesi, kitlenin giderek büyümesi gibi belirtiler gözlemlenmektedir.
Kulak arkasında şişlik durumun nedenine göre antibiyotikler, drenaj, cerrahi, kemoterapi gibi yöntemler ile tedavi edilebiliyor.
Kulak arkasında şişlik şu nedenlere bağlı gelişebiliyor:
YAĞ BEZESİ
Kulak arkasında şişliğin en sık karşılaşılan nedeni yağ bezesidir. Lipom olarak da bilinen yağ bezeleri, deri altında oluşan içi yağ dolu, kanserli olmayan iyi huylu şişliklerdir.
Yağ hücrelerinin ciltte aşırı çoğalması sonucu meydana gelirler.
Genellikle ağrıya veya başka belirtiye neden olmazlar. Yağ bezelerinin tedavisinde yağ bezesi ameliyatı uygulanır.
Bölgeye lokal anestezi yapılıp alan uyuşturulur. Lipom üzerine kesi atılıp lipom çıkarılır.
Genellikle kesi lipomun genişliği kadar olur. Daha sonra yara ince bir çizgi halinde dikilir ve kapatılır.
LENF BEZİ ŞİŞMESİ
Lenf bezleri (lenf düğümleri) kulak arkası dahil vücudun pek çok yerinde bulunur.
Enfeksiyon ve iltihap halinde lenf bezleri şişerler.
Kulakta enfeksiyon, dişte apse, diş eti iltihabı, bademcikler veya gırtlakta bakteriyel enfeksiyon gibi nedenler kulak arkasındaki lenf düğümlerini etkileyip şişmeye neden olabiliyor.
Kulak arkasındaki lenf büyümesi genellikle iyi huyludur, kanserden değildir ve 3 ila 30 gün içinde kendi kendine geçer. Ancak lenf bezleri büyümeye devam ediyorsa, yüksek ateş, istemsiz kilo kaybı gibi semptomlar görülüyorsa mutlaka doktora gitmeli.
SİVİLCE
Sivilce yani akne de kulak arkasında şişliğin yaygın bir diğer nedeni.
Sivilceler ciltte aşırı sebum ve yağ üretimi sonucunda meydana geliyor.
Sebum, ölü cilt hücreleri ve yağlar birleşerek sivilceyi oluşturuyor.
Kulak arkasında sivilce kızarıklık, şişlik ve ağrı gibi semptomlara da yol açabiliyor. Genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçecektir.
ENFEKSİYON
Kulak arkasında şişlik farenjit, soğuk algınlığı, orta kulak iltihabı, diş çürüğü, grip gibi üst solunum yolu hastalıkları, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, tonsilit, kızamık, öpücük hastalığı, uçuk gibi nedenlere bağlı olarak enfeksiyon kaynaklı meydana gelebiliyor.
Bu enfeksiyonlardan herhangi biri, etkilenen bölgenin lenf bezlerinde şişme yapabiliyor.
Enfeksiyona bağlı kulak arkasında şişme için, şişmiş bölgeye dokunmamalı, doktorun verdiği antibiyotik ve diğer ilaçları düzenli kullanmalı.
TÜMÖR
Kulak arkasında, mastoid osteoma gibi iyi huylu veya kanserli ( kötü huylu ) tümörden dolayı da şişlik oluşabiliyor.
Kulak arkasında tümörün kanserli olması halinde kitlenin sert olması, yerinde sabit durması, şeklinin pürüzlü olması gibi belirtiler verebiliyor.
Kulağınızın arkasında bir şişlik fark ederseniz, özellikle de şekli düzensizse, ağrılıysa, akıntısı varsa, değişiyorsa veya büyüyorsa veya başka semptomlar da eşlik ediyorsa doktorunuza danışın. Kesin teşhis için doktor biyopsi yaptırmanızı talep edebilir.
Kanser durumunda tedavide kemoterapi, radyoterapi uygulanabiliyor.
YAĞ KİSTİ (SEBASE KİSTİ)
Sebase kisti, cilt altında meydana gelen, içi sebum dolu, kanserli olmayan iyi huylu şişliklerdir. Sıklıkla baş, boyun, gövdenin yanı sıra kulak arkasında da yağ kisti görülebiliyor.
Yağ kistleri ya hiç ağrı yapmaz ya da çok az ağrı yapabiliyor. Sebase kistinde bölgeye lokal anestezi uygulanıp eliptik bir kesi atılır, drenaj uygulanır, dikişle yara kapanır.
Sebase kisti ameliyatında kistin mutlaka tamamı çıkarılmalıdır aksi takdirde kistin tekrar çıkma ihtimali yüksektir.
Canadian Family Physician’da 10 Mart 2006’da yayınlanan “Sebase Kistleri” adlı makalede sebase kistlerinin (yağ kistlerinin) drenaj sonrası tedavisinde sefaleksin veya kloksasilin etken madde içeren antibiyotikler yaygın olarak kullanıldığı ancak aslında tedavide bu antibiyotiklerin muhtemelen çok az fayda sağladığı geçiyor.
MASTOİDİT
Kulak arkasında bulunan kafa tasının bir parçası, kemik dokusu mastoid kemiklerde yer alan hücrelerin enfeksiyonu, mastoid iltihabı demektir.
Mastoidit tedavisinde antibiyotikler kullanılır.
StatPearls’da 8 Ağustos 2023’de geçen “Mastoidit” adlı makalede mastoiditin tedavi edilmemesi halinde menenjit, intrakraniyal apse ve venöz sinüs trombozu gibi hayatı tehdit eden sonuçlara neden olabileceği yer aldı.
APSE
Apse içi irin dolu kitledir. Kulak arkası dahil vücudun herhangi bir yerinde apse gelişebiliyor. Apse küçükse kendiliğinden geçebiliyor, büyük apseler drenaj (apsenin boşaltılması) ile tedavi edilip ardından antibiyotik reçete edilebiliyor.
Kulak arkasında şişlik için Kulak Burun Boğaz doktoruna gitmeli.
Kulak arkasında şişlikte, şişliğin nedenine göre şu tedaviler uygulanabilir:
Antibiyotik tedavisi: Kulak arkasında şişlik enfeksiyon kaynaklıysa doktor antibiyotik reçete edecektir.
Ağrı kesiciler: Şişliğe ağrı ve kızarıklık eşlik ediyorsa doktor aspirin gibi reçetesiz satılan ilaçları önerebilir.
Drenaj: Kulak arkasında apse veya yağ kisti varsa drenaj yöntemiyle kist boşaltılabilir.
Cerrahi: Yağ bezeleri ise ameliyat ile alınabilir.
Kemoterapi: Kulak arkasında şişlik kötü huylu tümöre bağlı geliştiyse kemoterapi, radyoterapi gibi tedavi yöntemleri gerekli olabiliyor.
Kulak arkasında şişliğin dokunulduğunda acıması, ağrı yapması, şişliğin sivilce veya tümörden kaynaklandığına işaret edebilir.
Kulak arkasındaki şişliğin geçmesine doğal yöntemler de yardımcı olabiliyor.
Op. Dr. Altan Karan kendi web sitesinde yağ bezesinin geçmesi için aloe vera jel, elma sirkesi ve hint yağı kullanımını tavsiye etti.
ALOE VERA JEL
Aloe vera jel, antibakteriyel özellikleri ve etanol veya metanol gibi antimikrobiyal içeriği sayesinde enfeksiyonla savaşıp kulak arkasındaki yağ bezesine, yağ kistine bağlı oluşmuş şişliğin giderilmesine yardımcı olabiliyor. Aloe vera yaprağını kesip içindeki jeli çıkarıp her gün bunu şişliğin üzerine sürmeye devam edin.
ELMA SİRKESİ
Elma sirkesi kulak arkasında şişlik için bir diğer doğal tedavi yöntemi. Temiz pamuğu veya bir parça sargı bezini elma sirkesine batırıp bunu kulak arkasına bez plaster ile sabitleyin. Ara ara bu işleme devam edin.
HİNT YAĞI
Hint yağı, anti-inflamatuar ve antioksidan etkisi sayesinde yüzyıllardır yara ve ağrı tedavisinde kullanılagelmiştir. Bir parça pamuğu Hint yağı döküp yağ bezesi üzerine koyun. Bunun üzerinede sıcak bir kompres uygulayın. 30 dakika bekletip pamuğu çıkartıp bölgeyi yıkayın. Bunu gün içinde 3-4 kez tekrarlamak gerekir.