Börülce yüksek protein, vitamin, lif, mineral ve diğer besin maddeleri açısından zengin bir gıda. Yazın tazesi kışın ise kurusu pişirilip afiyetle yenilebilir. Kuru börülce ile yemek, çorba ve salata gibi çeşitli yiyecekler hazırlanabiliyor.
Botanik adı “Vigna unguiculata” olan börülce insanoğlunun yüzyıllardır tükettiği baklagillerden sayılıyor. Lezzetli olmasının yanı sıra hem kuru hem de taze tüketilmesi sağlığa çeşitli faydalar da sunuyor. Yüksek lif ve protein içeriği sayesinde uzun süre tok tutup zayıflamayı destekliyor, doymuş yağ oranının düşük olması ve kolesterol içermemesiyle kalp sağlığına iyi geliyor, demir depolarını doldurup kansızlığı tedavi ediyor, magnezyum, fosfor ve kalsiyum gibi temel minerallerin iyi bir kaynağı olarak kemikleri güçlendiriyor.
Kuru börülceleri düdüklüde 20 dakikada haşlayabilirsiniz.
Düdüklü kullanmayacaksanız haşlama süresi uzayacaktır. Normal tencerede börülceler yumuşayana kadar yaklaşık 40-50 dakikada haşlanır.
Yahut 1 gece önceden kuru börülceleri tencereye alıp üzerini geçecek kadar su ekleyin. Ertesi gün suyu döküp yeni su ile düdüklüde 10 dakikada haşlayın.
Kuru börülceyi bir gece suda bekletip ertesi gün haşladıktan sonra kuru börülce yemeği, çorbası ve salatası yapabilirsiniz.
KURU BÖRÜLCE YEMEĞİ
Malzemeler
Yemeği yapmadan 1 gece önceden 2 su bardağı börülceyi tencereye alın, üzerine suya koyup bekletin.
Ertesi gün bu suyu dökün. Börülcelerin üzerine su doldurup ocağa alın.
Yumuşaya kadar düdüklüde 10 dakika haşlayın. (Fazla haşlamamaya dikkat ediyoruz ki dağılmasın.)
Tencereye 1 yemek kaşığı sıvıyağ ile 1 yemek kaşığı salça alıp kavurun. Yemeklik doğradığınız soğanları da ilave edip kavurmaya devam edin.
Haşlanmış börülceleri soğanların üzerine ekleyin.
Üzerini bir parmak geçecek kadar su koyuyoruz.
Tuz ve karabiberini de katıp birkaç taşım kaynadıktan sonra yemeğimiz hazır.
KURU BÖRÜLCE SALATASI
Malzemeler
Tencereye su koyun, içerisine 1 su bardağı kuru börülceyi ekleyip bir gece suda bekletin.
Ertesi gün suyu boşaltın, börülcelere yeni su ilave ederek orta ateşte yumuşayıncaya kadar pişirin.
Tencereyi ocaktan alıp süzgeçle süzün, soğumaya bırakın.
Soğanları piyazlık doğrayın. Maydanozu, biberleri küçük küçük kesin.
Derin bir kabın içerisine soğan, maydanoz, biber ve börülceleri koyun. Yukarıdaki diğer malzemeleri de doğrayıp ekleyin.
Tuz, limon suyu, zeytinyağını ilave edip karıştırın.
Börülce salatamız hazır afiyet olsun.
KURU BÖRÜLCE ÇORBASI
Malzemeler
Yarım su bardağı kuru börülceyi tencereye alıp üzerine su koyup bir gece önceden suda bekletin.
Ertesi gün suyunu süzüp üzerini geçecek kadar su ile kaynatın.
Bir süre sonra kaynarken köpükler oluşacaktır, köpükleri kepçe ile alıp temizleyin. Börülceler kaynayıp pişince suyunu süzün.
Çorbayı yapacağınız tencereye 2 yemek kaşığı tereyağı alıp ocakta eritin.
Yağın içerisine kuru nane ve salçayı katıp kavurun.
Et suyunu salçanın üzerine ekleyin.
Daha sonra börüleceleri, bulguru ve tuzu ilave edip bulgurlar pişene kadar ortalama 10-15 dakika kaynatın.
Sıcak sıcak servis yapın.
Journal of Agriculture and Food Research’de Aralık 2022’deki “İnsan ve hayvan beslenmesinde börülcenin besinsel kullanımının incelenmesi” adlı çalışmaya göre börülce kan şeker seviyesini dengeleyip şeker hastalığını önlüyor, kalp hastalığı riskini azaltıyor, kanserle savaşıyor, saçların uzamasını destekliyor, cildi gençleştiriyor, sindirim sisteminin çalışmasını iyileştiriyor.
Legume Science’da Kasım 2021 sayısında “Börülcenin besin profili, işleme yöntemleri ve ürünleri—Bir inceleme” adlı çalışmada 100 gram haşlanmış börülcenin besin değeri şöyle yer aldı:
Su (gr) 70.00
Enerji (kcal) 116
Protein (gr) 7.73
Toplam lipid/yağ 0,53
Karbonhidrat (g) 20.80
Toplam diyet lifi (g) 6.5
Toplam şekerler (g) 3.30
Mineraller
Kalsiyum (mg) 24
Demir (mg) 2.51
Magnezyum (mg) 53
Fosfor (mg) 156
Potasyum (mg) 278
Sodyum (mg) 4
Selenyum (mg) 2.5
Çinko (mg) 1.29
C vitamini b (mg)0,4
Niacin (mg) 0,50
Pantotenik asit (mg) 0,41
Toplam folat (μg) 208
Toplam kolin (mg) 32.2
A vitamini, RAE (μg) 1
β-Karoten (μg) 9
K vitamini (μg) 1.7