Makatta çıkan egzamaya dikkat! Şiddetli kızarıklık kaşıntı, makat egzaması nasıl geçer?

Makat (anüs) egzaması anüste kaşıntı, kızarıklık, yanma hissi gibi semptomlara yol açan inflamatuar bir cilt lezyonudur. Kontakt dermatit, inek sütü, yumurta, çikolata gibi bazı besinler makatta egzama oluşumunu tetikleyebilmektedir. Makat egzaması tedavisinde hastalığın altında yatan nedeni belirleyip bundan uzak durmalı, kortizonlu kremler de belirtilerin geçmesine yardımcı olabilmektedir.

Anüs egzaması yaygın karşılaşılan proktolojik sorunlardandır. Atopik ve alerjik kontakt dermatit makatta egzama gelişimine neden olabiliyor. Makata egzaması genellikle anüs bölgesinde yoğun kaşıntı şikayeti ile ortaya çıkmaktadır. Makat egzaması için Cildiye doktoruna gidip verdiği ilaçlar kullanılabilir.

MAKATTA EGZAMA NEDEN OLUR?

National Eczema Association (Ulusal Egzama Derneği’ne) göre egzamanın kesin nedeni bilinmemekle beraber genlerin ve çevresel tetikleyicilerin egzamanın gelişmesinde rol aldığı düşünülüyor. Makat egzaması şu sebeplere bağlı ortaya çıkabiliyor:

İNEK SÜTÜ ALERJİSİ

 ISRN Pediatrics’de 2012 Eylül ayındaki “İnek Sütü Alerjisi Bebeklerde Tekrarlayan Perianal Dermatitin Önemli Bir Etkenidir” adlı çalışmada inek sütünün perianal dermatit de rol oynadığı görüldü. Araştırmacılar perianal dermatit (anal egzama, perianal egzama) nedenlerinin inek sütü alerjisi (% 47.6), bakteriyel dermatit (% 17.46), pamukçuk (% 15.87), kıl kurdu (% 9.52) ve laktoz intoleransı (% 9.5) tespit etmiştir.

KONTAKT DERMATİT

 Kontakt dermatit, temas dermatiti olarak da biliniyor, cildin reaksiyona neden olan maddeye maruz kalması sonucunda ciltte kızarıklık kaşıntı gibi belirtilerin ortaya çıkmasıdır. Kontakt dermatit de anüste egzamaya yol açabiliyor. Duş jelleri, sabunlar, iç çamaşırları yıkamak için kullanılan deterjanlar bu duruma neden olabiliyor.

The Journal der Deutschen Dermatologischen Gesellschaft’de 2020 Haziran’da “Alman S1 Perianal dermatit (anal egzama) tanısı ve tedavisi kılavuzu” ismindeki çalışmaya göre kokular, koruyucu maddeler, bazı antibiyotikler, antifungal ilaçlar ve daha nadiren topikal kortikosteroidler perianal bölgedeki alerjik kontakt dermatit ile ilişkili yaygın alerjenler arasında

YİYECEK ALERJİSİ

Baharat, acı soslar, çikolata balık, karides, dana eti, koyun eti, yumurta, soğan, sarımsak, şarap vb. bazı besinler de anüste egzamayı alevlendirebiliyor.

The Journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice’de “Atopik Dermatit Tedavisinde Diyet Eliminasyonu: Sistematik Bir İnceleme ve Meta-Analiz” isimli araştırma incelemesinde, egzamayı tetikleyici gıdaların yenilmemesinin gündüz kaşıntısı ve uykusuzluk gibi bazı egzama semptomlarını biraz hafiflettiği görüldü.

Makatta egzama belirtisi yaşadığınız günlerdeki yediklerinizi gözden geçirin, size dokunan besinleri belirleyip bunlardan uzak durun.

OBEZİTE

Fazla kilolu olmak makat bölgesinin hava almasını önleyip anüste egzamayı tetikleyebiliyor. Obezite ve egzama arasında ilişki birçok araştırmaya da konu oldu. The Journal of Allergy and Clinical Immunology 2011 Mayıs ayında 414 çocuk ve ergen ile yapılan çalışmada çocukluk döneminde uzun süreli obezitenin egzama için risk faktörü olduğu bulundu.

OTURMAK

Uzun süre oturarak vakit geçirmek de makatın hava almasını önleyip nemi artırıyor, bu da makat egzamasına yol açabiliyor.

SICAK HAVA

İlkbahar ve yaz ayı gibi sıcaklık, nem, alerjenlerin arttığı dönemler ve terlemek de makat egzamasının ortaya çıkmasında rol oynayabiliyor.

Annals of Allergy, Asthma & Immunology’de Aralık 2023’de “Sıcaklığın Cilt Bariyeri Ve Atopik Dermatit Üzerindeki Etkisi” adlı çalışmaya göre havanın sıcak olması atopik dermatit belirtilerini alevlendirebiliyor.

MAKATTA EGZAMASI NASIL ANLAŞILIR?

Wiley Open Access Collection’da 2014 Kasım’da yayınlanan “Anal egzama tedavisinin terapötik yönetimi: kanıta dayalı bir inceleme” adlı çalışmaya göre anüs egzamasında anüs bölgesinde şiddetli kaşıntı, kızarıklık, ağrı, ödem gibi belirtiler görülebiliyor.

Makat egzamasının diğer belirtileri ise şöyle:

• Makatta yanma veya batma hissi
• Makat ve etrafında ıslaklık
• Makat bölgesinde ciltte soyulma, döküntü
• Kaşımaya bağlı tahriş yüzünden kanama

MAKATTA EGZAMA NASIL GEÇER?

Makat egzaması tedavisinde kortizon içeren kremler kullanılır. Kremi kullanmanın 3 günün ardından etkisi görülmeye başlayacak, semptomlar hafifleyecektir. Ancak merhemler makat egzamasını tamamen iyileştirmez. Kesin çözüme, hastalığın altında yatan faktörü belirleyip bundan sakınmakla gerçekleşir.