Milli çay tabağının renkleri ve motifleri bakın ne anlama geliyor! Meğer kadınların parmağı varmış…

Çay bahçelerinde, vapurda, kıraathanelerde karşımıza çıkan kırmızı motifli çay tabaklarının ne anlama geldiğini biliyor muydunuz?

Türkiye’nin milli çay tabağı olarak bilinen bu tabaklar uzun yıllardır süregelen çay geleneğinin daimi tamamlayıcılarından. İnce belli bardağa eşlik eden kırmızı, beyaz ve altın renkli figürlerle kaplı çay tabağı bize İran’dan geldiği için adı Acem çay tabağı olarak geçiyormuş.

Webtekno’da yer alan bir içerikte, kırmızı beyaz çay tabaklarının üzerindeki renk ve motiflerin ne anlama geldiği paylaşıldı.

‘İRAN KÜLTÜRÜNDEN GELİYOR’

Acem çay tabağı olarak bilinen bu tabağın kökeninin İran kültüründen geldiği biliniyor ve bu bölgede “nalbeki” ismiyle anılıyor.

Acem çay tabaklarının üzerindeki renkler ve motifler gelişi güzel tasarlanmamış. Meğer bu tasarım gerçekten de çayı daha güzel göstersin diye bu şekildeymiş.

Kırmızı benekler çayı olduğundan demli ve tavşan kanı görünmesini sağlıyor. Eğer tabağın her yeri kırmızı olsaydı bu sefer çayın acı ya da bayat olduğu düşünülürdü. İşte tabakta bulunan yaldızlı aralıklar ise çayın aşırı demli ve acı görünmesinin önüne geçiyor.

Çay tabağının tasarımının kime ait olduğu bilinmemekle beraber, Türkiye’de bu tasarımı ilk olarak üretip dağıtıma sunan İstanbul Porselen olduğu ve çay tabağını hala aynı şekilde kalıplara basarak üretimine devam ettiği biliniyor.

ORTASINDAKİ ÇİÇEK FİGÜRÜNÜN ADI “PENÇ”

Çay tabağının orta kısmında yer alan çiçek figürüne Penç ismi verilir. Penç, Türk sanatına ait bir süs desenidir ve birçok üründe karşımıza çıkar. Farsça’da ise “5” manasına gelir ve yine bu motif yaprak sayısına göre isimlendirilir.

KIRMIZI BENEK PARMAK İZİNİ TEMSİL EDİYOR

Çay tabağında bulunan kırmızı benekler ise parmak izlerini temsil ettiği ve 7 adet olması haftanın günleri anlamına da geldiği biliniyor. Bazı köy ve kasabalarda da yapıldığı bilinen bu tabaklardaki kırmızı beneklerin köylü kadınların dokunuşu olduğu konusunda çeşitli görüşler bulunmakta.

YALDIZLI FİGÜRLERE “RUMİ” DENİYOR

Zamanında İran’a kadar uzanan Anadolu’ya “Diyar-ı Rum” denildiği için kırmızı beneklerin yanındaki yaldızlı figürlere Rumi adı veriliyor. Birçok dönemde sıkça kullanılan Rumi figürü “Anadolu’ya ait” anlamını taşımakta.

TAVŞAN KANI ÇAY DEMLEMENİN SIRRI

İşlemden geçen çaylar paketleme sürecinde tozlanabiliyor. Toz kalıntılarını gidermek, daha yumuşak ve kırmızı renk çay için demleme işlemi öncesi yıkayın.

Suyun çok kaynar olması çayın tadını etkileyebilir. Bu nedenle suyu kaynattıktan sonra hemen demliğe dökmeyin. Biraz soğuttuktan sonra kaynar suyu çaya ekleyin.

Tavşan kanı çay için su seçimi çok önemli. Çeşme suyunuz çok fazla klor ve kireç içeriyorsa içme suyu veya arıtma suyu kullanın.

Çayı cam kavanozlarda saklamanız çayın tazeliğini korumasına yardımcı olacaktır.

 Tavşan kanı çay için muhakkak 20 dakika beklemek şart. Erken açarsanız çay tam oturmaz ve çiğ kalır, rengi de bulanık olabilir.

Çay demleme suyunun asla bekletilmemiş, soğumamış olması önemli.

Çayın demlendiğini çaydanlığın üst kapağını açarak anlayabilirsiniz. Eğer çaylar suyun üzerinde duruyorsa, çay henüz demlenmemiştir demektir. Eğer dibe çökmüşse demlenmiştir.

Lezzetli çay demleme için kullanılan demlik cam, porselen ya da topraktan yapılma olmalıdır.