Motivasyonunu kaybedenlere başarı anahtarı: Skinner Yasası

Davranış bilimcisi ve Yazar Katy Milkman, kişinin kendi kendini motive etmesi için Skinner Yasasının önemli bir araç olduğunu söylüyor. İşte işleri yoluna koymak için üç önemli tavsiye…

Adını Amerikalı davranış bilimci BF Skinner’dan alan “Skinner Yasası” adlı bir kavram, bir görevi yapmamanın acısını, onu yapmanın acısından daha büyük hale getirerek ya da onu yapmanın zevkini yapmaktan daha büyük hale getirerek motivasyonumuzu manipüle edebileceğimizi öne sürüyor. Bir görevi tamamlamak veya tamamlamamak için ödüller veya cezalar oluşturmak gibi bağlılık araçları kendi kendimizi motive etmemize ve başarı şansımızı artırmamıza yardımcı olabilir.

İKİ EGEMEN EFENDİ: ACI VE ZEVK 

Jeremy Bentham, 1780 yılında Londra’daki evinde bir masaya eğilmiş halde, en ünlü eserlerinden birinin ilk bölümünün ilk satırlarını yazdı. Şöyle diyordu: “Doğa insanlığı iki egemen efendinin yönetimine vermiştir: Acı ve zevk. Ne yapmamız gerektiğine işaret etmek ve ne yapacağımıza karar vermek yalnızca onların işidir.” 

İngiliz filozof, bütün bir felsefesini hepimizin zevk ve acıyla motive olduğumuz fikri etrafında inşa etti. O halde, bugün neredeyse tüm sosyal bilimlerin onunla aynı fikirde olması onun için bir şans. Bizler dünyanın acı veren canavarlarından korkan, hazcı, mutluluk arayan bir türüz.

Tüm bu gösteriş ve kabadayılığa rağmen, havuç ve sopanın basit itme ve çekme mekanizmalarına indirgenebiliriz. Bunun alçakgönüllü ve moral bozucu basitliğini aştıktan sonra birkaç değerli ders öğrenebiliriz. Kendi mekanizmalarımızla oynayabilir ve Benthamcı egemenlerimizi manipüle edebiliriz. Her şeyi yapabiliriz.

SKINNER YASASI NEDİR? 

Bütün bunlar, yazar George Mack’in “Skinner Yasası” adını verdiği bir kavramla ilgilidir. Big Think, insan motivasyonuna yönelik bu hile kodunu anlamamıza yardımcı olmak amacıyla, Pennsylvania Üniversitesi Wharton Okulu’nda James G. Dinan Profesörü ve How to Change: The Science of Getting from Where (Nasıl Değişilir? Nereden Nereye Gelmenin Bilimi) kitabının yazarı olan davranış bilimci Katy Milkman ile konuştu:

Mack’e göre Skinner Yasası, ertelediğinizde ya da yapmakta zorlandığınız bir görev bulduğunuzda, iki seçeneğiniz vardır: Ya “bunu yapmamanın acısını, yapmanın acısından daha büyük hale getirin” ya da “yapmanın zevkini yaşayın.” Bunu yapmak, yapmamanın verdiği zevkten daha büyük.”

Yalnızca iki şey tarafından motive edildiğimizi bildiğimizden, bu gerçeği kendi avantajımıza kullanmak için daha yüksek, rasyonel yetilerimizi kullanabiliriz.

Skinner Yasası adını, fareler ve güvercinler üzerinde yaptığı deneylerle edimsel koşullanma fikrini geliştiren Amerikalı davranışçı BF Skinner’dan almıştır. Skinner’ın ana argümanı, doğru acı ve zevk teşvikleri verildiğinde insanların da tıpkı fareler gibi belirli bir şekilde davranmaya koşullandırılabileceğiydi. 

BİR İŞİ YAPMANIN ÖDÜLÜ VE YAPMAMANIN CEZASI OLMALI 

O halde işin püf noktası, belirli bir görevi yaptığınız (veya yapmadığınız) için kendinize zevk ödülleri veya acı cezaları belirlemektir. Temel olarak kendinizi motive etmenin iki yolu vardır:

İçsel veya dışsal. İçsel motivasyon, doğuştan gelen bir dürtü veya arzudan dolayı bir şeyler yapmak istediğiniz zamandır. Sadece pizza yemek isteyebilirsiniz. Ancak dışsal motivasyon, daha fazla fayda veya ödül için (ya da bir cezadan kaçınmak için) bir şey yaptığınız zamandır. Bu yüzden pizzamı yemiyorum çünkü plaj tatilim için şık olmak istiyorum. Skinner Yasasının ardındaki deha, en güçlü içsel motivasyonumuzu (zevkimizi) dışsal bir ödüle dönüştürmesidir. 

Milkman, Big Think’e, bu tür tekniklere davranışsal psikoloji literatüründe bağlılık araçları olarak adlandırıldığını söyledi. Milkman ayrıca, “Bu, kişinin kendi kendini motive etmesi için bir araçtır. Dışsal bir ödül sistemi oluşturmayı tercih ettiğiniz bir şey” dedi.

Sigarayı bırakmaya çalışan kişilerle yapılan bir çalışmadan da bahseden Milkan, “Her birine aynı standart sigara bırakma ürünleri verilen iki grup var, ancak bir gruba ayrıca “altı ay içinde idrarda nikotin testini geçemezlerse parayı kaybedecekleri” söylendi. Buldukları şey, sigarayı bırakma oranlarını yaklaşık yüzde 30 oranında artış göstermesiydi” dedi. 

ÜÇ PRATİK TAVSİYE 

Tüm bunları ve Milkman’in tavsiyelerini kullanarak, işte size üç pratik tavsiye: 

Bahse girin: Bir arkadaşınızı veya aile üyenizi bulun ve belirli bir şeyi yapacağınıza dair bir miktar paraya veya değer verdiğiniz bir eşyaya bahse girin. Örneğin, “Tamam baba. Doğum günüme kadar 5 kilo daha hafif olmazsam PlayStation 5’imi alabilirsin” diyebilirsiniz.

İdeal olarak, bahsi bir tür aracı konuma yerleştirin. Böylece kaybederseniz anlaşmadan vazgeçemezsiniz. Bağlılık cihazları yalnızca onlardan kaçamazsanız çalışır.

Sosyal sorumluluk: Herkese bir şeyler yapmaya çalıştığınızı söyleyin. Onlara hedefinizi ve son teslim tarihinizi söyleyin. İnsanları ilerlemeniz hakkında güncel tutun. Bu iki amaca hizmet eder: Havucu ve çubuğu sunmak. Havuç, en yakın akrabalarınızdan övgü, destek ve tavsiye almanızdır. Sorun şu ki, başarısız olursanız utanabilirsiniz.  

Sıkıntıdan kaçının: Can sıkıntısının zevk ve acı arasında bir yerde, orta, nötr bir durum olduğunu varsaymak kolaydır; ama bu sadece yoksunluktur. Fakat Milkman’e göre durum böyle değil. Ona göre, “Temel olarak can sıkıntısından hoşlanmadığımızı gösteren araştırmalar var. 2016’da yapılan bir çalışma, uzun, monoton ve sıkıcı bir film parçası sunulduğunda insanların sıkılmaktansa kendilerini şaşırtan sahneleri tercih ettiğini gösterdi. Bu nedenle genel bir kural olarak kendinizi meşgul etmeye çalışın.”