Mutlu bir hayat nasıl yaşanır? Zamana meydan okuyan 4 filozoftan tüyolar

Filozoflar bugüne kadar hayatı en iyi şekilde yaşamanın yollarını aradılar. Mutlu olmanın pratik yollarına dair 4 filozof görüşü, hayatınızı daha iyi hale gitirme konusunda yardımcı olabilir.  

Felsefe hayattan kopuk sorulara odaklanıyor gibi görünse de aslında birçok filozof hayatı nasıl daha mutlu yaşayabileceğimize dair pratik konulara odaklanmıştır. Farklı görüşler ve tartışmalar olsa da insanın ilgisini çeken önemli önerilerde bulunmuşlardır. 4 filozofun mutlu olmanın kaynağı ile ilgili önerileri de oldukça dikkat çekici.

ZHUANGZI: ‘KENDİLİĞİNDEN’ OL 

Zhuangzi, Taocu bir filozofun ve aynı zamanda Taocu felsefe üzerine bir kitabın da ismidir. Çin’de MÖ 476-221 yıllarını kapsayan savaşan devletler döneminde yazıldı. Zhuangzi’ye göre neşeli bir yaşama gitmenin yolu daha spontan biri olmaktan geçiyor. Fakat buradaki anlam biraz farklı.

Çoğumuz için spontane sözcüğü, “dürtüsel” sözcüğünden çok da farklı olmayan bir anlama sahiptir ancak Zhuangzi’nin onu kullanma şekli bu değildir. Buradaki anlamı iç güdüsel olarak kullanılmıştır.

Zhuangzi bize, hiç düşünmeden kendiliğinden et kesebilene kadar yıllarca eğitim alan bir kasap örneğini veriyor. İşinde o kadar iyi hale gelir ki artık bıçağını bilemesine bile gerek kalmaz. Kendiliğinden olma hali de bunu ifade ediyor.  

BENMERKEZCİLİKTEN KAÇININ 

Zhuangzi, çoğumuzun hobilerimizde ve hatta tanıdık yollarda araba sürerken tanıyacağı bu eğilimin, ne kadar sıradan olursa olsun hayatımızın her alanına uygulanabileceğini savunuyor. Bunu yaparak hayatımızda küçük şeylerden neşe duyabiliriz. Ayrıca dünyaya birçok açıdan bakmayı öğrenmemizi ve benmerkezcilikten kaçınmamızı tavsiye ediyor. 

ANTISTHENES: ERDEM MUTLULUĞUN ANAHTARIDIR  

Sokrates’in öğrencisi olan Antisthenes, Kinik felsefe okulunun da kurucusudur. Ona göre, erdem mutluluğun anahtarıdır ve mutlu olmak için de bu yeterlidir.  

Ayrıca hazzın çoğu zaman kötü bir şey olduğunu, çünkü insanı kendine güvenmekten aciz hale getirdiğini, bunun yerine bu keyifli hisleri sağlayan her şeye bağımlılığı beslediğini savundu. Deliliği zevke tercih ettiğini iddia etti ve basit, kendi kendine yeten, erdemli bir hayat yaşamanın faydalarını öğretti.

Antisthenes herkesin kullanabileceği tavsiyelerde de bulundu. Birincisi, erdemin öğretilebileceğini, dolayısıyla bilge adamın hemen erdemi incelemeye başlaması gerektiğini savundu. Aynı zamanda, sadece sözlerden ziyade eyleme değer veriyordu.  

Acının ve kötü şöhretin zevkten kaçınmada yararlı olabileceğini hissetti. Hatta erdem adına sosyal kuralların ve hukukun göz ardı edilebileceğini bile söyledi. Sonuçta bu, toplumun büyük bir kısmından uzaklaşma anlamına geliyor. Ancak bazı kaynaklar onun, iyi yaşanmış bir yaşamın parçası olarak evliliği ve çocuk sahibi olmayı da teşvik ettiğini bildiriyor.  

Antisthenes, öğretilerine sadık kalarak, yoksulluk içinde yaşamayı seçti ve söylendiğine göre içinde uyuyabilmesi için bir pelerini iki kez katlama fikrini ortaya attı. Keskin bir zekası vardı ve Atina kültürünü şişirmek için mizahı kullanmasını iyi biliniyordu.

EPIKUROS: ÖLÇÜLÜ OLUN, LÜKS ARAMAYIN 

Epikuros, MÖ 300 civarında çalışan bir Yunan filozofuydu. Hedonizmi yani iyi yaşamın mutluluk arayışıyla karakterize edilen bir yaşam olduğunu savundu. Ona göre, yaşamın her alanında ölçülü olmayı ve lüks aramaktan ziyade tatmin edici arzularla yetinmeyi öğrenmek gerekiyor. Onun mutluluk konusundaki yaklaşımının “zevk” yerine “huzur” olarak değerlendirilmesi daha doğru olabilir.  

Bireysel zevkin bir aracı olduğunu düşünse bile arkadaşlığı övdü ve insanların arkadaşlarıyla birlikte yaşamasını teşvik etti. Ayrıca, arzuları çözmek için cömert ziyafetlerde ılımlı yemeklerin tadını çıkarmak gibi basit önlemler almayı da teşvik etti. İlkinin çok daha sürdürülebilir olduğunu ve dolayısıyla zaman içinde daha fazla mutluluğa yol açtığını savundu. Ancak aynı zamanda ılımlılığın da ılımlı olmasına izin veriyor ve sürekli bir yoksul gibi yaşamanız gerektiği konusunda ısrar etmiyor.

JOHN STUART MILL: DAHA YÜKSEK VE DAHA DÜŞÜK MUTLULUK AYRIMI 

John Stuart Mill, liberalizm, feminizm ve etik felsefe konusundaki düşünceleri ile tanınan bir 19. yüzyıl İngiliz filozofu. Aynı zamanda ekonomist ve parlamento üyesi bir bürokrattı. O dönem çok yeni olan ‘faydacılık’ felsefesini geliştirdi. Bu felsefenin içinde tabii ki mutluluğa da yer vardı.  

John Stuart Mill , liberalizm, feminizm ve etik felsefe konusundaki tutumlarıyla tanınan 19. yüzyıl İngiliz filozofu, ekonomisti ve Parlamento üyesiydi . O zamanlar oldukça yeni olan faydacılık felsefesini geliştirdi. Ona göre daha yüksek ve daha düşük mutluluklar vardır ve zevk almakla ilişkilidir. Genel olarak “daha yüksek” zevkler zihinsel, ahlaki ve estetiktir; “düşük” zevkler daha şehvetlidir. Her ikisinden de keyif alabilenler için, daha yüksek bir zevk her zaman niteliksel olarak daha iyi bir seçimdir. 

Mill, düşük zevklere karşı olmasa da insanları yüksek zevklerin daha çok mutlu edeceğini ileri sürdü. Örneğin şiir okumak, yazışmak gibi. Düşük zevkler ise insanı akşamdan kalma yapabilir. Ve tam anlamıyla mutluluk bu demek değildir.