Omurilik omurga denilen kemik yapının içinde yer alan, boyundan kuyruk sokumuna kadar uzanan ve ortasında yine boydan boya bir kanal içeren merkezi sinir sisteminin bir parçası olan organdır. Omurilikte meydana gelen kansere omurilik kanseri denir. Omuriliğin içinde de tümör meydana gelebilir. Farklı organlarda başlayan kanserler de omurgaya yayılarak yani metastaz yaparak omurilik kanserine yol açabilir.
Omurilik tümörü ise omuriliğin kendisinden, zarından ve çevre dokudan, kemik dokudan, omurgadan kaynaklanan tümörlerdir.
Omurgada olan tümörün yeri ve tipine bağlı olarak; özellikle tümör büyüdükçe ve omuriliği, çevreleyen sinirleri veya kan damarlarını etkilediğinde farklı belirtiler gelişebilir. Omuriliği etkileyen tümörlerin belirtileri şunlardır:
Şiddetli bel ve sırt ağrıları
Omurgada eğrilik
İdrar tutamama
Vücudun bazı bölgelerinde güçsüzlük
Baş ağrısı
Yürümede zorlanma
Özellikle kollar veya bacaklarda his kaybı veya kas zayıflığı
Denge problemi
Bulanık veya çift görme
Mide bulantısı veya kusma
Nöbet
Kalça, bacak, ayak, kol veya diğer bölgelere yayılan sırt ağrısı
Geceleri kötüleşen bel ağrısı
Bağırsak veya mesane fonksiyonu kaybı
Vücudun farklı bölgelerinde hafif ila şiddetli kas güçsüzlüğü
Tümör gelişmesinden kaynaklanan tümör bölgesinde ağrı
Ereksiyon problemleri
Mesane ve bağırsak kontrolü kaybı
Omurilik kanseri için Beyin Cerrahisi bölümüne gidilir.
Omurilik kanserinin kesin nedeni bilinmemesine rağmen bazı faktörlerin omurilik kanserine yakalanma riskini artırdığı bilinmektedir. Bu durumlar şunlardır;
Genetik
Genetik faktörler omurilik kanserine yakalanma riskini arttırmaktadır.
Risk Faktörleri
Risk faktörlerini taşıyan kişilerde omurilik kanseri görülme riski artmaktadır. Risk faktörlerini taşıyan kişiler şunlardır:
Göğüs, akciğer veya prostat kanseri gibi kemiklere yayılma potansiyeli olan kanser hastaları
Bağışıklık sistemi baskılanmış veya zayıf olan kişiler
Kalıtsal olan Von Hippel Lindau sendromu veya nörofibromatoz hastalığı olan kişiler
Radyoterapi görenler
Sanayi kimyasallarına maruz kalanlar
Omurilik kanserinin ilk teşhisi nörolojik muayenedir. Doktorlar; omurilik tümörünü teşhis etmek için genellikle nörolojik muayene yapmaktadır. Bu muayenede şu olgulara bakılmaktadır:
Omurgada ağrı
Ağrı, ısı veya soğuk hissizleşmesi
Anormal bir refleks tepkisi
Yapılan bu nörolojik muayene; doktorun omurgada var olan omurilik tümörünü fark etmesine ve şu konularda daha fazla bilgi edinmesine yardımcı olabilir:
Tümörün daha iyi görülebilmesi için omurgaya bir kontrast boya enjeksiyonu ile birlikte röntgen ışığı kullanılan bir BT taraması, MRI veya miyelogram gibi omurga görüntüleme testleri
Hormon testleri
Biyopsi (tümör parçalarının çıkarılıp incelenmesi)
Beyin omurilik sıvısının ve sıvının içindeki hücrelerin incelenmesi
Omurilik kanseri için uygulanacak tedavi kişiden kişiye göre değişmekte olup; tümörün yeri, tipi ve hastanın genel sağlığına bağlıdır. Uygulanabilecek tedavi yöntemleri şunlardır:
Tümörü veya tümörün bir kısmını alınması için cerrahi müdahale (ameliyat)
Bazen cerrahiye ek olarak kullanılan radyasyon terapisi
Kemoterapi
Şişliği azaltmak için kortikosteroid ilaçlar
Bazı omurilik tümörleri için tüm omurganın radyasyon alması gerekir. Kraniospinal radyasyon adı verilen bu uygulama; hastada kansızlık ve diğer yan etkilere yol açabilir. Lomber omurgaya radyasyon uygulandığında; doğurganlık göz önüne alınmalıdır.
İlaç Tedavisi
Eğer hastada; omurilik kanserinin sinirlere baskı yaptığı görülürse; kanserli dokuya yüksek dozda deksametazon ve benzeri kortikosteroit ilaçlar enjeksiyon yolu ile verilir. Bu yöntem sayesinde omurgada oluşabilecek baskı ve şişliğin önüne geçilir.
Ameliyat
Çoğu omurilik kanserinde ameliyat uygulanmaktadır. Fakat ameliyat uygulaması riskler de içermektedir. Bu sebepten ötürü omurilik kanseri için ameliyat kararı verirken dikkatli olunmalıdır. Eğer aşağıdaki durumlar yaşanırsa ameliyat gerekli olmaktadır:
Omurilik kanseri yayılmakta ise
Kanser sadece bir bölgede ise
Kanserin sınırları belirgin ise
Hastalık belirtileri şiddetli ise ve diğer tedaviler sonuç vermiyor ise
Omurilik kanserinde ameliyat yapılmasının amacı hastanın yaşam kalitesini arttırmaktadır. Bu yüzden de hastanın vücudunda bulunan kanserli dokunun tamamı ve bir kısmı alınarak:
Omurilikte yaşanan ağrı ve basınç önlenmeye çalışılır.
Omurilik kanseri olan hastaya bağırsak, idrar torbası ve etkilenen bölgedeki kas hareketlerinin kontrolü kazandırılır.
Radyasyon Tedavisi
Işın tedavisi olarak da bilinen radyasyon tedavisinde; ışınlar kullanılarak vücuttaki kanserli hücreler yok edilir. Ameliyatın getireceği risklerden dolayı hasta üzerinde öncelikle radyasyon tedavisi uygulanarak kanserin küçülmesi için uğraşılır.
Kemoterapi
Kemoterapi; kanser hastalarında kullanılan bir tür yoğun ilaç tedavisidir. Bu tedavide amaç; kanser hücrelerinin çoğalmasını önlemektir. Bu tedaviye; omurilik kanseri hastalarında kanserin vücuda yayıldığı ve radyasyon tedavisinin etkili olmadığı durumlarda başvurulur.
Tedaviye başladığında, omurilik kanserin ortalama yaşam süresi % 40’a kadar çıkmaktadır. Bazı vakalarda; kanserin yeri, tipi ve seyrine bağlı olarak bu oran % 8 gibi düşük bir orana inebilir ve bazı vakalarda ise % 84’e kadar çıkabilir.