Patates sadece patetes değil! Patatesin bilinmeyen faydaları

Sofralarımızın olmazsa olmazlarından patatesin faydaları saymakla bitmiyor. Yemeğini çok sık tüketsek te çoğu zaman sadece et yemeklerine eşlik eden bir garnitür ya da kızartmadır… Patates aslında besleyici ve sağlıklı özellikleriyle bilinenden daha ‘süper’ bir besindir. Kalp sağlığını korur, kanser riskini azaltır, sindirime faydaları ise vazgeçilmezdir.

Patates, sağlık açısından önemli olmasının yanı sıra, lezzetli tariflerle de sofralarımızı süsleyen bir sebzedir. Kızartma, püre, salata, çorba gibi pek çok farklı şekilde pişirilebilir ve tüketilebilir. Patates kızartması ve patates püresi gibi klasik tariflerin yanı sıra, daha yenilikçi tarifler de mevcut. Bu yazıda, patatesin sağlığa faydalarını daha detaylı şekilde ele alıyoruz. Aynı zamanda lezzetli tarifleri de beraberinde sunuyoruz. Patatesin sağlığımıza olan olumlu etkilerini ve farklı şekillerde hazırlanabilen tarifleri keşfetmek için haberimizi okumaya devam edin!

PATATES TÜKETİRKEN NELERE DİKKAT ETMEK GEREKİR?

Patates, besleyici bir sebzedir ve birçok farklı şekilde tüketilebilir. Patates tüketirken bazı dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. İşte dikkat etmeniz gereken bazı şeyler:

• Seçim: Taze ve sağlıklı patatesleri seçmek önemlidir. Dışarıdan çürük, lekeli veya yumuşak olanları tercih etmemeye özen gösterin.
• Saklama: Patatesler doğru şekilde saklanmalıdır. Kuru, serin ve karanlık bir yerde saklamak en iyisidir. Ayrıca havalandırma için delikli bir torbada veya kâğıt torbalarda muhafaza edebilirsiniz.
• Yıkama: Patatesleri yıkamadan önce temizlemek önemlidir. Toprağını çıkarmak için hafifçe fırçalayabilirsiniz. Bununla birlikte, yıkadıktan sonra hemen pişirmeniz daha iyidir, çünkü suyla temas patatesin bozulmasına neden olabilir.
• Pişirme yöntemi: Patatesleri doğru şekilde pişirmek de önemlidir. Kaynatma, fırında pişirme veya haşlama gibi yöntemlerle pişirebilirsiniz. Aşırı yağda kızartma yapmaktan kaçınmak sağlıklı bir seçenektir. Kabukları temizlenerek haşlanan patates C vitamini ve minarelerinin yüzde 25’ini kaybeder. Bundan dolayı patatesi kabuğu ile fırında, çok az suda veya buğuda pişirmeye özen gösterin.
• Kabuğunu tüketin: Patatesin en besleyici kısmı kabuğudur. Kabuğunu soyarak vitamin ve lif kaybını önlemek için patatesi kabuğuyla birlikte tüketmeye özen gösterin. Fakat bazı patatesleri soyarken yeşillik görebilirsiniz. Yeşil kısmında “ solanine “adı verilen suda eriyen bir zehir vardır. Bu nedenle patateslerin yeşil kısımlarını tüketmeyin.
• Porsiyon kontrolü: Patates, karbonhidrat içeriği yüksek bir sebzedir. Bu nedenle porsiyon kontrolünü sağlamak önemlidir. Aşırı miktarda tüketildiğinde kilo alımına yol açabilir.

Patatesleri bu dikkat noktalarına dikkat ederek sağlıklı bir şekilde tüketebilirsiniz. Ancak herhangi bir sağlık sorununuz veya diyetiniz varsa, doktorunuza veya beslenme uzmanınıza danışmanızda fayda vardır.

PATATES NELERE İYİ GELİR?

Patates, besin değeri yüksek bir sebzedir ve çeşitli sağlık faydaları sunar. Medicalpark Hastanesinin internet sitesinde yer verilen bilimsel bir makaleye göre, patatesin bazı faydaları şöyle: 

• Besleyici: Patates, karbonhidratlar, lifler, vitaminler (C ve B6), potasyum, demir ve magnezyum gibi önemli besin maddeleri içerir. Bu nedenle, vücudunuzun enerji ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur ve sağlıklı bir diyetin bir parçası olarak tüketilebilir.
• Sindirim sağlığı: Patates, sindirim sistemini destekleyen lif içeriğiyle bilinir. Lifler bağırsak hareketliliğini artırır ve kabızlık riskini azaltır.
• Bağışıklık sistemini destekler: Patates, C vitamini açısından zengindir. C vitamini bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olurken hastalıklara karşı da koruma sağlar.
• Kan basıncını düzenler: Potasyum içeriği sayesinde patates, kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olabilir. Yeterli potasyum alımı, tansiyonu kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir.
• Kilo yönetimi: Patatesin yüksek lif içeriği tokluk hissini artırabilir, kilo yönetimine yardımcı olabilir. Ayrıca düşük yağ içeriğine sahiptir. Sağlıklı bir seçenek olarak tercih edilebilir.
• Antioksidan etkiler: Patates, antioksidanlar açısından zengin bir kaynaktır. Antioksidanlar vücuttaki serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını azaltabilir, sağlığı koruyabilir.
• Kemik sağlığı için patates tüketimi oldukça önemlidir. Çünkü patateste bulunan demir, fosfor, kalsiyum, magnezyum ve çinko gibi elementler kemik yapısının oluşumu ve korunması için faydalıdır.
• Kalp sağlığını korumak için de patates tüketimi önerilir. Patateste lif, potasyum, C vitamini ve B6 vitamini gibi değerli maddeler bulunur. Bu maddeler kalp sağlığını destekleyerek çeşitli kalp hastalıklarının riskini azaltabilir
• Patatesin inflamatuar etkisi olduğundan iyileşmeyi hızlandırabilir. Bunun sebebi patateste bulunan kolin maddesidir. Kolin ayrıca hücre yapısını korur ve sinir uyarılarının iletilmesine yardımcı olur.
• Folat içeriği açısından zengin olan patates, kanser riskini azaltmada da etkilidir. Folat DNA sentezinde ve onarımında önemli bir rol oynar. Dolayısıyla düzenli olarak patates tüketmek çeşitli kanser türlerinin oluşma riskini azaltabilir.
• Patates, enerji metabolizmasına destek sağlayabilen B6 vitamini içermesi nedeniyle metabolizma sağlığına katkıda bulunabilir.
• Patatesin içerdiği C vitamini ve kolajen ise cilt dokusunu genel olarak iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Patatesi tüketirken porsiyon kontrolünü sağlamak önemlidir. Çünkü aşırı miktarda tüketildiğinde kilo alımına neden olabilir. Ayrıca kızartma veya yağda pişirme gibi yüksek kalorili pişirme yöntemlerinden kaçınmak da sağlık açısından daha iyidir.

PATATESLE YAPABİLECEĞİNİZ BAZI YEMEK ÖNERİLERİ

SARIMSAKLI PATATES MÜCVERİ TARİFİ

Malzemeler:

• 4 adet patates
• 1 adet kuru soğan
• 2 adet yumurta
• 3 yemek kaşığı un
• 1 çay kaşığı tuz
• Yarım çay kaşığı karabiber
• Yarım çay kaşığı pul biber
• Sıvı yağ (kızartmak için)

YAPILIŞI:

• Patatesi uygun bir kapta rendeleyip suyunu iyice sıktıktan sonra, rendelenmiş kuru soğan, ince kıyılmış bir tutam maydanoz, yumurta, un, tuz, karabiber ve kaşığı pul biber ile karıştıralım. Malzemeleri iyice karıştırırken eğer karışım çok akışkansa biraz daha un ekleyebilirsiniz.
• Tavaya az miktarda sıvı yağ alarak kızdıralım ve hazırladığımız karışımdan bir yemek kaşığı dolusu alarak tavaya yerleştirip üzerine hafifçe bastırarak düzeltelim. Mücverlerin her iki tarafını da çevirerek kızartalım ve harç bitene kadar bu işlemi tekrarlayalım. Karışımın bekletilmemesi önemlidir. Çünkü sulanabilir, pişirme sırasında zorluk yaşatabilir.
• Her iki tarafının da güzelce kızardığı mücverleri kâğıt havlu serili bir servis tabağına alalım ve isterseniz yoğurt ile servis yapabilirsiniz.

Püf noktası: Patatesin suyunu önceden iyice sıkmanız önemlidir. Aksi takdirde karışım sulanabilir. Tarifin içerisine isterseniz farklı baharatlar da ekleyerek mücverinize lezzet katabilirsiniz.

FIRINDA KIYMALI PATATES DİZMESİ TARİFİ

Malzemeler:

• 2-3 patates
• 500 gr kıyma
• 1 soğan
• 2-3 yemek kaşığı sıvı yağ
• 2-3 diş sarımsak
• 1 yemek kaşığı domates salçası
• 1 tatlı kaşığı biber salçası
• 2 domates
• 1 çay kaşığı kırmızı toz biber
• Yarım çay kaşığı karabiber
• 1 tatlı kaşığı tuz
• Maydanoz
• 1 su bardağı su

YAPILIŞI:

Sıvı yağı tavanın içine dökelim ve doğradığımız soğanı tavaya ekleyip hafifçe kavuralım. Soğanlar kavrulduktan sonra kıymayı da ekleyerek kavurmaya devam edelim. Kıyma iyice kavrulduktan sonra sarımsak, domates salçası, biber salçası, rendelenmiş domates, kırmızı toz biber, karabiber ve tuz ekleyerek karıştıralım. Son olarak doğranmış maydanoz ve suyu da ilave edip 1-2 dakika kadar pişirelim. Kıymalı harcı ocaktan alalım. Fırın kabının tabanına dilimlediğimiz patatesleri dizelim ve üzerine süzdürerek kalan suyunu süzüp yerleştirelim. D şeklinde kesilmiş patatesleri de dik bir şekilde üzerine dizelim. Son olarak patateslerin üzerine kalan suyu gezdirelim. Fırın kabını rahatlıkla kapatabileceğimiz içi pişirme kâğıdı dışı alüminyum folyo olan sar pişir ile örtelim. Sar pişi sayesinde yemeğimizin buharında pişecektir. Yemeği 200°C fırında yaklaşık yarım saat kadar pişmeye bırakalım. Ardından fırından çıkartarak sar pişi açalım ve üzerinin güzelce kızarması için 10 dakika daha fırına verelim. Yemeğimiz artık servise hazır. Afiyet olsun.

PATATES SUFLE TARİFİ

Malzemeler:

• 2 orta boy patates
• 2 adet yumurta sarısı
• 2 adet yumurta beyazı
• 1 yemek kaşığı tereyağı
• 1 yemek kaşığı un
• Yarım çay bardağı süt
• Beyaz peynir
• Kaşar peyniri
• Dereotu

YAPILIŞI:

Patatesler kaynatılırken tamamen yumuşayana kadar pişirilir. Ardından ezilerek püre haline getirilir. Pürenin içine süt, un, tereyağı, dereotu, beyaz peynir ve 2 adet yumurtanın sarısı eklenir ve iyice karıştırılır. Diğer yandan, yumurta beyazı mikser ile çırpılıp kar köpüğü kıvamına gelene kadar çırpılır. Hazırlanan kar köpüğü söndürülmeden bir kaşık yardımıyla patatese karıştırılır. Sufle kapları yağlanır ve patates karışımı bu kaplara bir parmak kalacak şekilde paylaştırılır. Üzerlerine rendelenmiş kaşar eklenip 180 derecede önceden ısıtılmış fırında yaklaşık 10 dakika pişirilir.