Pırasa eski çağlardan beri tüketilen bir sebzedir. Besin değeri yüksek, şifa kaynağı pırasanın sağlığımıza faydaları nelerdir, nasıl tüketilir? Pırasa kökü yenir mi? Pırasa uyku yapar mı? Uzmanların pırasa hakkındaki görüşlerini Mavi Kadın editörü derledi.
Beyaz uzun bir sap ve yeşil uzun yapraklara sahip olan pırasa, soğanlı bir bitkidir ve Allium ailesine aittir.
Pırasa orta sıcak iklimlerde yetişir. Çeşitli ülkelerde farklı türleri olsa da dünyada en çok Türkiye, Endonezya, Çin, Belçika, Kazakistan, Fransa’da yetişir. Pırasa Romalılar döneminde yemeklerin sonunda tüketilirdi. Bunun nedeni o zamanlar yetişen pırasanın, bugün tüketilenin yabani türü olması ve sakinleştirici içermesiydi. Pırasa tüketmek uykuya geçişi kolaylaştırdığı için yemeklerden sonra mutlaka yenirdi.
Mısırlılar ise pırasanın uyku getiren özelliğinin yanı sıra iştah açıcı ve erkeklik gücünü arttırıcı özelliğinden faydalandılar. Yunanlı bilim adamları ise pırasayı yemek öncesi mi yoksa sonrası mı tüketmek gerektiğine dair anlaşmazlıklara düştüler.
Yetiştiği iklime göre pırasanın yüzlerce çeşidi vardır. Boston, Tereyağbaşlı, Çin pırasası, Gevrekbaş (iceberg), Yayvanyapraklar, Romen (co), Yaz gevreği (batavian) bunlardan en bilinenleridir. Türkiye’de de İnegöl pırasası ün kazanmıştır. Kültürümüzde pırasa yemeği, salatası, böreği oldukça meşhurdur. Kış aylarında pırasa sofraların vazgeçilmezidir.
100 gr. çiğ pırasa şu değerleri içerir:
Kalori: 61 kcal
Lif: 1.8 g
Karbonhidrat: 14.15 g
Protein: 1.5 g
Yağ: 0.3 g
Kolesterol: 0.0 mg
A Vitamin: 1667.0 IU
C Vitamin: 12.0 mg
Potasyum: 180.0 mg
Kalsiyum: 59.0 mg
Demir: 2.1 mg
Memorial Ataşehir Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü Uzmanlarına göre pırasa;
Pırasa çiğ olarak ya da pişirilerek tüketilebilir. Posa açısından zengin bir sebze olduğu için pırasanın çiğ olarak tüketimi tokluk hissi oluşturur. Kilo kontrolünde ve kabızlıkta oldukça etkilidir.
Pırasayı zeytinyağlı olarak başka sebzelerle birlikte ya da etle bir arada da pişirmek mümkündür. Haşlanarak salata şeklinde, zeytinyağı ile tencere yemeği, etli tereyağlı yemek ya da pırasalı börek olarak yaygın şekilde tüketimine rastlanmaktadır.
Tercihe göre pırasa suyu olarak sıvı şekilde de vücuda almak mümkündür.
Pırasayı tüketmeden önce bol su ile yıkamak gerekir.
Medicalpark Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Melike Aslıhan Kara pırasa kökünün faydalarını şöyle belirtiyor: “Pırasa kökünün yapısı çok yoğundur ve saçaklıdır. Toprağa dik olarak gelişen kökler yanlara doğru uzama eğilimi göstermezler. Pırasanın köklerinin yenilmesi yaygın olmasa da çok lezzetli ve besleyicidir. Üstelik pırasa kökleri, kabızlığı önlemek ve tedavi etmek için bağırsak hareketliliğini destekleyebilir. Pişmiş pırasanın köklerinin iştah açıcı olduğunu, irin kanamasını durdurduğunu ve karın ağrısını tedavi ettiği belirtilmiştir.”
Pırasa tohum halindeyken de tüketilebilen bir besindir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Melike Aslıhan Kara “filizlenmiş pırasa tohumu tüketimi; güçlü idrar söktürücü, detoks yapıcı ve antioksidan özellikleri vardır. Pırasanın tohumlarının filizlenmiş yeşillikleri, B6 vitamini de dahil olmak üzere faydalı besinlerle doludur.
C vitamini varlığı nedeniyle pırasa tohumu filizleri yerseniz bağışıklık sisteminiz fayda görür. Pırasa, içeriğinde bulundurduğu flotlarla iyi bir yiyecek seçeneği haline gelir. B6 düzeyinizi dengede tutmak istiyorsanız, çiğ filiz olarak yemek iyi ve sağlıklı bir yöntemdir.” sözleriyle pırasa tohumunun faydasına ve nasıl tüketileceğine dair görüşlerini belirtmektedir.