Siber zorbalığa süper önlem! Çocuklarınıza öğretmeniz gereken 5 şey

İnternet ve sosyal medya kullanımının yaygınlaşmasıyla hayatımıza giren, özellikle çoçukları ve gençleri ciddi anlamda etkileyen siber zorbalıkla mücadele uluslararası bir güvenlik sorunu oldu. Uzmanlar siber zorbalıkla mücadelenin en önemli adımının farkındalık olduğuna vurgu yapıyor. Peki anne-babalara düşen görev ne? Siber zorbalıkla karşı karşıya kaldığında çocuklarınıza atması gereken 5 kritik adımı öğretmeniz sorunu başlamadan bitirecektir…

Cep telefonları, tabletler ya da bilgisayarlar gibi iletişim amacıyla kullandığımız cihazlar gün gelip kabusumuz olabiliyor. Öylesine ince bir çizgi üzerinde adımlarımızı attığımız sanal dünyada bir gün çiçek bahçesinde yürürken diğer gün dikenler arasında kalabiliyoruz.

İletişim çağının en büyük problemlerinin başında gelen siber zorbalık, bizi bu dikenli yollara çeken bir konu. Sorun tüm dünyada fazlasıyla yaygın ama Amerika’da özellikle hükümetin gündemine girdi ve bu sorun ile mücadele için farkındalığı artıran çalışmalar yapılmaya başlandı. 

ABD’de gençlik zorbalığına ilişkin Ulusal Eğitim İstatistikleri Merkezi ve Adalet Bürosu’nun Okul Suçları Eki’nde yer alan verilere göre, okulda zorbalığa uğradığını bildiren 12-18 yaş arası öğrencilerden yüzde 16’sı çevrimiçi veya mesaj yoluyla zorbalığa uğradığını belirtiyor.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin Gençlik Risk Davranışı Gözetim Sistemi’nin anketine göre ise, 12 ay içinde lise öğrencilerinin tahminen yüzde 15,7’si elektronik zorbalığa maruz kaldığını söylüyor. 

Peki siber zorbalığa karşı bilinmesi gerekenler ve korunma yöntemleri neler? Anne babalar çocuklarına nasıl yönlendirmeli?  

SİBER ZORBALIK NEDİR?

Siber zorbalık, başka biri hakkında olumsuz, zararlı, yanlış veya kötü niyetli içerik göndermeyi, yayınlamayı veya paylaşmayı içerir. Bu, başka birisi hakkındaki kişisel veya özel bilgilerin utandırılmasına veya aşağılanmasına neden olacak şekilde paylaşılmasını da içerebilir. Bazı siber zorbalıklar sınırı aşarak yasa dışı veya suç oluşturan davranışlara dönüşebilir.

Siber zorbalığın en sık görüldüğü yerler şunlardır:

• Facebook, Instagram, Snapchat ve Tik Tok gibi sosyal medya mecraları
• Mobil veya tablet cihazlarda kısa mesaj ve diğer mesajlaşma uygulamaları
• Anlık mesajlaşma, doğrudan mesajlaşma ve internet üzerinden çevrimiçi sohbet
• Reddit gibi çevrimiçi forumlar, sohbet odaları ve mesaj panoları
• E-posta
• Çevrimiçi oyun toplulukları

SİBER ZORBALIK TAKTİKLERİ

Kolayca fark edilebilmesi ve harekete geçilebilmesi için çocukların nasıl siber zorbalığa maruz kaldığını anlamak önemlidir. En yaygın siber zorbalık taktiklerinden bazıları şunlardır:

• Birisi hakkında çevrimiçi ortamda kaba, incitici veya utanç verici yorumlar veya söylentiler yayınlamak.
• Birine zarar vermekle tehdit etmek veya ona kendisini öldürmesini söylemek. 
• Kötü veya incitici bir resim veya video yayınlamak. 
• Başka biri hakkında kişisel veya yanlış bilgi istemek veya yayınlamak amacıyla çevrimiçi ortamda başka biri gibi davranmak. 
• Çevrimiçi ortamda herhangi bir ırk, din, etnik köken veya diğer kişisel özellikler hakkında kötü veya nefret dolu isimler, yorumlar veya içerik yayınlamak.
• Birisi hakkında kötü veya incitici bir web sayfası oluşturmak. 
• Belge kelimesinin kısaltılmış hali olan Doxing, kişilerin adresleri, sosyal güvenlik bilgileri, kredi kartı ve telefon numaraları, sitelere olan bağlantılar dahil olmak üzere kişisel bilgilerini kamuya açık hale getirerek intikam almak ve kişilerin mahremiyetini tehdit etmek ve yok etmek amacıyla kullanılan bir çevrimiçi taciz biçimidir. 

SİBER ZORBALIKLA MÜCADELE İÇİN 5 ADIM

Özellikle çocukları ve yetişkinleri hedef alan siber zorbalıkla mücadelede en önemli adım farkındalık. Bu anlamda ebeveynlerin çocuklarının teknoloji kullanım rutinine dikkat etmesi gerekiyor. Artan ya da azalan cihaz kullanım sıklıkları, cihazda olup bitenler üzerine duygu değişimleri, sosyal medya hesaplarının kapatılıp yenilerini açılması vb. gibi durum değişikliklerinin takip edilmesi önem arz ediyor. Bilişim uzmanları, şu 5 adımı ebeveynlerin çocuklarına öğretmesini tavsiye ediyor:

Birine söyle:

Uzmanların çoğu aynı fikirde. Yapılacak ilk şey güvendiğiniz bir yetişkine söylemektir. Bunu söylemek çoğu zaman yapmaktan daha kolaydır. Siber zorbalığa maruz kalan kişiler, zorbalığı bildirmekten utanabilir veya isteksiz hissedebilirler. Bazıları zorbalığı kimin yaptığından yüzde 100 emin olmadıkları için tereddüt edebilirler. Ancak zorbalık daha da kötüleşebilir; bu nedenle yardım edecek birini bulana kadar sesinizi yükseltin.

Uzaklaş:

Gerçek hayattaki bir zorbadan uzaklaşmak hakkında duyduklarınız sanal dünyada da işe yarıyor. Zorbaları görmezden gelmek onların gücünü ortadan kaldırmanın en iyi yoludur, ancak bunu yapmak gerçek dünyada veya çevrimiçi ortamda her zaman kolay değildir.

Misilleme yapma veya karşılık verme dürtüsüne direnin;

Çevrimiçi zorbalığa maruz kaldığınızda oradan uzaklaşmak veya ara vermek size biraz alan sağlar, böylece zorba veya zorbaya karşılık verme veya onunla etkileşime geçme eğilimine girmezsiniz. Üzüldüğümüzde tepki vermek işleri daha da kötüleştirebilir.

Zorbalığı bildirin:

Sosyal medya siteleri, insanların zalimce veya kötü niyetli şeyler paylaştığında veya sahte hesaplar açtığında durumu ciddiye alıyor. Kullanıcılar kötüye kullanım bildirirse site yöneticisi zorbanın gelecekte siteyi kullanmasını engelleyebilir. Birisi size kötü niyetli mesajlar veya e-postalar gönderirse bunu telefon servisine veya e-posta sağlayıcılarına (Comcast, Google ve Verizon gibi) bildirin.

Zorbayı engelle:

Çoğu cihazda, zorbanın veya zorbanın not göndermesini elektronik olarak engellemenize olanak tanıyan ayarlar bulunur. Bunu nasıl yapacağınızı bilmiyorsanız, bilen bir arkadaşınıza veya yetişkine sorun.