Stresle boğuştuğun günlerde kendini birdenbire temizlik yaparken buluyor musun? Aslında yalnız değilsin. Birçok insan gibi sen de temizliği bir rahatlama aracı olarak kullanıyor olabilirsin. Peki, bu durumun bilimsel bir açıklaması olduğunu söylesek!
Stresli bir günün ardından evine döndüğünde, her yer dağınıksa kendinizi nasıl hissedersiniz? Muhtemelen daha da yorgun ve gergin hissedersiniz fakat, temiz ve düzenli bir eve girdiğinizde ise içinize tarifsiz bir huzur dolar. Bu sadece bir his değil, aynı zamanda bilimsel olarak kanıtlanmış bir gerçek. Araştırmalar gösteriyor ki, düzenli bir ortam, beynimizin daha iyi çalışmasına ve stres hormonlarımızın azalmasına yardımcı oluyor. Temizlik yapmak, sadece fiziksel bir eylem değil aynı zamanda zihnimizi de rahatlatmanın bir yolu.
Kendinizi stresli, kaygılı veya tamamen bunalmış hissettiğinizde birden bire temizlik yapma isteği mi geldi? Hatta bazen “temizlik yapmak bana terapi gibi geliyor” diyenleri bile duymuşsunuzdur. Amerika Anksiyete ve Depresyon Derneği’ne (ADAA) göre, bu davranış hiç de rastgele değil. Temizlik yapmak aslında stresle baş etmenin en etkili yollarından biri.
Personality and Social Psychology Bulletin dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, evlerini dağınık olarak tanımlayan kadınlar kendilerini evleri düzenli olanlara kıyasla daha yorgun, depresif ve hatta daha bitkin hissediyorlar. Bu kadınların ayrıca daha yüksek stres hormonuna sahip oldukları da belirlenmiş.
Princeton Üniversitesi’nden bilim insanları, dağınıklığın odaklanmayı zorlaştırdığını ve belirli bir göreve konsantre olmayı neredeyse imkansız hale getirebileceğini keşfetmiş. Beynimizin görsel korteksi, görevle ilgisi olmayan nesnelerle çevrildiğinde adeta boğuluyor ve bu durum, işleri verimli bir şekilde tamamlamayı zorlaştırıyor.
Düşünün, bir tarafta her köşede bir eşya, her yerde karışıklık; diğer tarafta ise her şey yerli yerinde, düzenli ve tertemiz bir ev. Hangisi sizi daha çok mutlu eder? Muhtemelen ikincisi yani temiz ve çiçek gibi kokan bir ev. Çünkü dağınıklık ve kirli ortamlar kafa karışıklığı, gerginlik ve sinirlilik gibi olumsuz duygularla bağlantılıyken; düzenli bir ev, sakinlik ve huzur verir.
Connecticut Üniversitesi’nde yapılan bir başka araştırma ise, stresli zamanlarda insanların düzensiz bir hayat karşısında kontrol hissini yeniden kazanmak için temizlik gibi tekrarlayan davranışlara başvurduklarını ortaya koymuş. Yani aslında temizlik, bir nevi hayatımızı yeniden kontrol altına aldığımızı hissettiren bir alışkanlık.
ADAA, temizliğin fiziksel aktivitesi ve sonucunda elde edilen daha temiz bir evin birleşiminin, stres, kaygı ve depresyon semptomlarını hafifletmeye yardımcı olduğunu belirtiyor. Yani, mopunuzu kapıp evin temizlemeye başladığınızda, aslında sadece evini değil, zihninizi de temizliyorsunuz!
Özetle, bir dahaki sefere stresten patlamak üzereyken kendinizi camları silerken veya dolapları düzenlerken bulursanız, bilin ki bu aslında beyninizin size bir iyilik yapma şekli. Çünkü bazen temizliğin gücü sadece evimizi değil, ruh halimizi de pırıl pırıl yapabiliyor.
Öyleyse mopu al ve hem evini hem de ruhunu yenilemeye hazırlan!